تجزیه و ترکیب آیات 37 و 38 سوره نساء

[دژدان]

-4-9-


تجزیه و ترکیب آیات ۳۸ و ۳۷ سوره مبارکه ی نساء

..5.....

[دژدان]

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا(37)

_الَّذِينَ: اسم موصول خاص, جمع, مذکر, معرفه, مبنی
●خبر و محلا مرفوع[خبر برای مبتدای محذوف(هُم الذینَ)]

_يَبْخَلُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ب خ ل), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, معرب
●فعل و فاعل ضمیر بارز "واو"

_وَ: حرف, غیرعامل, مبنی
●واو عطف

_يَأْمُرُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ء م ر), مهموز فاء, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب
●فعل و فاعل ضمیر بارز "واو"

_النَّاسَ: اسم, مفرد, مذکر, معرفه به ال, معرب, منصرف
●مفعول و لفظا منصوب

_بِالْبُخْلِ: حرف جر, عامل, مبنی+ اسم, مفرد, مذکر مجازی, معرفه به ال, معرب, منصرف
●جارومجرور متعلق به يَأْمُرُونَ

_وَ: واو عطف

_يَكْتُمُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ک ت م), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب
●فعل و فاعل ضمیر بارز "واو"

_مَا: اسم موصول مشترک, معرفه, مبنی
●مفعول و محلا منصوب

_آتَا: فعل ماضی, مفرد مذکر غایب, (ء ت ی), مهموز الفاء _ناقص یایی, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, مبنی, اعلال به قلب
●فعل

_هُمُ: ضمیر, جمع مذکر غایب, اسم, معرفه, مبنی
●مفعول و محلا منصوب

_اللَّهُ: اسم عَلَم, مفرد, مذکر, معرفه, غیرمنصرف, معرب
●فاعل و لفظا مرفوع

_مِن فَضْلِهِ: حرف جر, عامل, مبنی+ اسم, مفرد, مذکر مجازی, معرفه به اضافه, معرب, منصرف+ ضمیر, مفرد مذکر غایب, اسم, معرفه, مبنی
●جارومجرور متعلق به آتَا+ مضاف الیه و محلا مجرور

_وَ: واو استیناف

_أَعْتَدْنَا: فعل ماضی, متکلم مع الغیر, (ع ت د), صحیح-سالم, ثلاثی مزید_باب افعال, متعدی, معلوم, مبنی بر سکون
●فعل و فاعل ضمیر بارز "نا"

_لِلْكَافِرِينَ: حرف جر, عامل, مبنی+ اسم فاعل, جمع, مذکر, ثلاثی مجرد, معرفه, مشتق
●جارومجرور متعلق به أَعْتَدْنَا

_عَذَابًا: اسم, مفرد, مذکر مجازی, نکره, معرب, منصرف
●مفعول و لفظا منصوب

_مُّهِينًا: اسم, مفرد, مذکر مجازی, نکره, معرب, منصرف
●صفت و لفظا منصوب

■جمله فعلیه(يَبْخَلُونَ)جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(يَأْمُرُونَ)معطوف به جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(يَكْتُمُونَ)معطوف به جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(آتَاهُمُ اللَّهُ)جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(أَعْتَدْنَا)جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.

[دژدان]

وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا(38)

_وَ: حرف, غیرعامل, مبنی
●واو عطف

_الَّذِينَ: اسم موصول خاص, جمع, مذکر, معرفه, مبنی
●بدل

_يُنفِقُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ن ف ق), صحیح-سالم, ثلاثی مزید_باب افعال, متعدی, معلوم, معرب
●فعل و فاعل ضمیر بارز "واو"

_أَمْوَالَهُمْ: اسم, جمع, مذکر مجازی, معرفه به اضافه, معرب, منصرف+ ضمیر, جمع مذکر غایب, اسم, معرفه, مبنی
●مفعول و لفظا منصوب+ مضاف الیه و محلا مجرور

_رِئَاءَ: اسم, معرب, جامد, منصرف
●مفعول له و لفظا منصوب

_النَّاسِ: اسم, مفرد, مذکر مجازی, معرفه به ال, معرب, منصرف
●مضاف الیه و لفظا مجرور

_وَ: واو عطف

_لَا يُؤْمِنُونَ: فعل نفی, جمع مذکر غایب, (ء م ن), مهموز فاء, ثلاثی مزید_باب افعال, لازم, معلوم, معرب
●فعل و فاعل ضمیر بارز "واو"

_بِاللَّهِ: حرف جر, عامل, مبنی+ اسم عَلَم, مفرد, مذکر, معرفه, غیرمنصرف, معرب
●جارومجرور متعلق به لَا يُؤْمِنُونَ

_وَ: واو عطف

_لَا: حرف, غیرعامل, مبنی
●حرف نفی

_بِالْيَوْمِ: حرف جر, عامل, مبنی+ اسم, مفرد, معرفه به ال, معرب, منصرف
●جارومجرور متعلق به لَا يُؤْمِنُونَ

_الْآخِرِ: اسم, مفرد, معرفه به ال, معرب, منصرف
●صفت و لفظا مجرور

_وَ: واو استیناف

_مَن: اسم شرط جازم, عامل, مبنی, نکره, غیرمنصرف
●مبتدا و محلا مرفوع

_يَكُنِ: فعل مضارع ناقص مجزوم, مفرد مذکر غایب, (ک و ن), اجوف واوی, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, معرب
●فعل ناقص

_الشَّيْطَانُ: اسم, مفرد, مذکر, معرفه به ال, معرب, منصرف
●اسم کَانَ لفظا مرفوع

_لَهُ: حرف جر, عامل, مبنی+ ضمیر, مفرد مذکر غایب, اسم, معرفه, مبنی
●جارومجرور متعلق به محذوف

_قَرِينًا: اسم, مفرد, مذکر, نکره, معرب, منصرف
●خبر کَانَ و لفظا منصوب

_فَ: حرف, غیرعامل, مبنی
●حرف رابطه برای جواب شرط

_سَاءَ: فعل ماضی جامد, مفرد, (س و ء), اجوف واوی_مهموز اللام, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی, اعلال به قلب
●فعل و فاعل ضمیر مستتر "هو"

_قَرِينًا: تمییز و لفظا منصوب

■جمله فعلیه(يُنفِقُونَ)جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(لَا يُؤْمِنُونَ)معطوف به جمله صله و محلی از اعراب ندارد.

■جمله فعلیه(يَكُنِ)در محل جزم, فعل شرط

■جمله فعلیه(سَاءَ)در محل جزم, جواب شرط

■جمله اسمیه(يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا) در محل رفع, خبر مَن