بسم الله الرحمن الرحیم
زبان وحی
محمد هادی معرفت
زبان،آسانترین وسیله انتقال مفاهیم ذهنی در انسان به شمار میرود وسادهترین ابزاری است که آدمی میتواند در حیات اجتماعی،معانی متصورهخویش را مورد تبادل و تفاهم قرار دهد.مساله خطیر تفهیم و تفهم که لازمه زندگیاجتماعی است تنها از همین راه است که سهل و ساده انجام میگیرد.لذا خداوندپس از نعمت آفرینش،آن را از بزرگترین نعمتها یاد کرده است الرحمان. علم القرآن.خلق الانسان.علمه البیان (1) ،پروردگاری که گستره رحمت او موجب گردید تاقرآن را به انسان بیاموزد،بزرگترین نعمتی را که پس از نعمت آفرینش به او ارزانیداشت،نعمتبیان بود.
شرایع الهی که برای انسانها آمده و با آنان سخن گفته،از همین شیوه معمولی ومتعارف بهره جسته است. و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبین لهم (2) ،و هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آن که با زبان مردم خویش سخن گوید،تا[بتواند پیام الهیرا]برای آنان روشن سازد».از این رو زبان شریعت همان زبان مردم است و چون رویسخن با مردم است،باید با زبانی قابل فهم بر ایشان باشد.
قرآن در میان قوم عرب نازل گردید و با زبان عربی رسا و آشکار بر آنان عرضهشده است. انا انزلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون (3) ،ما، قرآن را به زبان عربی فرستادیم تابتوانید[خطاب به عرب]آن را درک کنید». انا جعلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون (4) ،ماآن را قرآنی عربی قرار دادیم تا بتوانید[پیام]آن را دریافت دارید».علاوه خداوندزبان قرآن را زبان عربی آشکار معرفی کرده است: و هذا لسان عربی مبین (5) «مبین»بهمعنای آشکار است. نزل به الروح الامین.علی قلبک لتکون من المنذرین بلسان عربیمبین (6) ،روح الامین[ جبرئیل]آن را بر دلت نازل کرد تا[در نافرمانیها]ازهشدار دهندگان باشی[و آن را]با زبان عربی آشکار[آورد]». «و لقد یسرنا القرآن للذکرفهل من مدکر» (7) ،و قرآن را برای پند آموزی سهل و آسان کردهایم،پس آیا پند گیرندهایهست؟». فانما یسرناه بلسانک لعلهم یتذکرون (8) ،در حقیقت[قرآن]را بر زبان تو سهل وآسان گردانیدیم،امید که پند گیرند». قرآنا عربیا غیر ذی عوج لعلهم یتقون (9) ، قرآنیعربی بیهیچ پیچیدگی[رسا و روشن]،باشد که آنان راه تقوا پویند».