مدیریت پنهان امام غائب

[یا علی ابن الحسین]

مدیریت پنهان امام غائب


نفس وجود حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه) در زمین جدای از هر گونه اقدام و فعالیتی، آثار و برکاتی دارد که با عنوان بعد تکوینی از آن یاد می شود. هم چون وابستگی حیات عالم و انسان ها به آن وجود مقدس و این که امام مجرای فیض الهی است. اما برخی دیگر از نقش آفرینی ها و آثار و برکات امام برخاسته از تدبیر و فعل ایشان است. تدبیر و مدیریت امام از این نظر به معنای سامان دهی، هدایت و به کارگیری امکانات و نیروها بر اساس ارزش های معین برای رسیدن به هدفی مطلوب است.

[یا علی ابن الحسین]

9. بنابر برخی روایات که در شان اهل بیت آمده است: «همانا در هر نسلی، عادلانی از ما اهل بیت وجود دارند که دین را از تحریف غلو کنندگان و نسبت ناروای باطل گرایان و تاویل نادانان حفظ می کنند.[4]»
آیا این سه کار مهم در عصر غیبت بدون برنامه ریزی و سازمان دهی مناسب و مدیریتی کارآمد چه آشکار و چه پنهان ممکن است؟
10. جلوه دیگر این دیدگاه در روایات مربوط به مضامینی است که حضرت مهدی (علیه السلام) با دعای خویش شیعیان را حفظ و یاری می کند.[5]

[یا علی ابن الحسین]

11. بنابر بسیاری از دعاها، حضرت بسان مجاهدی پا در رکاب در میدان کارزار است و با آرایش پیاپی نیرو های خود مبارزه را در عرصه های مختلف و در گستره جهانی رهبری و مدیریت می کند. برخی به اشتباه این دعاها و یا بخش هایی از آن ها را درباره عصر ظهور می دانند. در حالی که هیچ قرینه ای بر این تقیید نیست.[6]

مدیریت حضرت به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم اعمال می شود. یکی از موارد مدیریت غیرمستقیم ایشان اصل مترقی ولایت فقیه و انتصاب فقها به عنوان نایبان عام امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) در عصر غیبت کبری است.

[یا علی ابن الحسین]

مویدی از میان نقل ها و داستان های تاریخی

از نقل ها و داستان های معتبر فراوانی[7] این نکته به دست می آید که سیره حضرت در عصر غیبت تلاش برای زمینه سازی ظهور است و این خود دلیل دیگری است بر مدیریت و آرایش نیرو توسط حضرت در عصر غیبت. در ادامه از میان نمونه های تاریخی تنها به نقل تاریخی فتوای تحریم تنباکو اشاره می شود.
آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری می نویسد:
در داستان تنباکو مرحوم میرزای شیرازی، فضلای شاگردان خود را شب ها جمع می کرده است و آن ها در موضوع تنباکو بحث می کرده اند و به صورت مکتوبی در می آمده که مرحوم میرزا می برده است به اتاق خود و حاشیه می نوشته است. مطلب به آن جا می رسد که به نظر می آید که جان مرحوم میرزا درباره حکم تحریم در خطر بیفتد. مرحوم فشارکی جدا معتقد بوده است که در برابر این مصلحت مذهبی جان ایشان اهمیتی ندارد. بنابراین مرحوم فشارکی شبی در محضر میرزا اجازه می خواهد و می گوید: «چرا معطلی سید، می ترسی جانت به خطر بیفتد. چه بهتر که بعد از خدمت به اسلام و تربیت علمی عده ای به سعادت شهادت نائل شوی که موجب سعادت شما و افتخار ماست.»
مرحوم میرزا می فرماید: «بلی آقا، من هم همین عقیده را داشتم ولی می خواستم به دست دیگری نوشته شود. و امروز به سرداب مطهر رفتم و این حالت دست داد و نوشتم و فرستادم.[8]»
ضمن این که این فتوا از دو جهت تامل برانگیز است، یکی از نظر ادبیات به کار رفته در متن فتوا (آن جا که می فرماید: استعمال تنباکو در حکم محاربه با امام زمان است) و دیگری از جهت ثمرات و پیامد های فراوان آن به ویژه خنثی سازی نقشه های پشت پرده دشمنان ایران.

مدیریت مستقیم و غیرمستقیم
در خاتمه ناگفته نماندکه مدیریت حضرت به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم اعمال می شود. یکی از موارد مدیریت غیرمستقیم ایشان اصل مترقی ولایت فقیه و انتصاب فقها به عنوان نایبان عام امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) در عصر غیبت کبری است.


پی نوشت:

[1] . نعمانی، الغیبه، ص 146وص 167، صدوق، کمال الدین، ج2، ص 440
[2] . صدوق، کمال الدین، ص 207 و 441، مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 92
[3] . نهج البلاغه حضرت امیر، خطبه 3
[4] . اصول کافی، ج1، ص 32
[5] . احنجاج طبرسی، ج2، ص 596
[6] . ر.ک: دعای افتتاح
[7] . برای مطالعه بیشتر ر. ک: فراز هایی از تجلیات امام عصر، ص 54، پا به پای آفتاب، ج 5، ص 171، برداشت هایی از سیره امام خمینی، ج3، ص 158، نجم الثاقب، حکایت 49، در محضر لاهوتیان، ص 340 تا 357، سید محمد صدر، تاریخ الغیبه الکبری، ص 133، میر مهر، ص 243تا 245
[8] . آیت الله شیخ مرتضی حائری، سرّ دلبران

زهره رجب زاده

بخش مهدویت تبیان

---

منبع: مدیریت امام زمان، سید مسعود پور سید آقایی، مجله مشرق موعود، سال دوم، شماره هشتم، 1387