همایش تالیان منتظر .... تلاوت کل قرآن کریم قرآن کریم

[گل مريم]

فهرست کامل سوره های قرآن کریم


شماره صفحه بر مبنای صفحات قرآن عثمان طه می باشد.

لطفا برای دیدن متن قرآن بر روی نام سوره ها

شناسنامه سوره ها بر روی ردیف هر سوره

خواص و آثار سوره ها بر روی جزء هر سوره

و برای آشنایی بیشتر با سوره های قرآن کریم بر روی شماره صفحه هر سوره کلیک نمایید.

ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء
1	فاتحه	1	1	16	نحل	267	14	31	لقمان	411	21	46	احقاف	502	26	61	صف	551	28	76	انسان	578	29	91	شمس	595	30	106	قریش	602	30
2	بقره	2	1	17	اسراء	282	15	32	سجدة	415	21	47	محمد	507	26	62	جمعه	553	28	77	مرسلات	580	29	92	لیل	595	30	107	ماعون	602	30
3	آل عمران	50	3	18	کهف	293	15	33	احزاب	418	21	48	فتح	511	26	63	منافقون	554	28	78	نبأ	582	30	93	ضحی	596	30	108	کوثر	602	30
4	نساء	77	4	19	مريم	305	16	34	سبأ	428	22	49	حجرات	515	26	64	تغابن	556	28	79	نازعات	583	30	94	شرح	596	30	109	کافرون	603	30
5	مائده	106	6	20	طه	312	16	35	فاطر	434	22	50	ق	518	26	65	طلاق	558	28	80	عبس	585	30	95	تین	597	30	110	نصر	603	30
6	انعام	128	7	21	انبياء	322	17	36	يس	440	22	51	ذاريات	520	26	66	تحریم	560	28	81	تکویر	586	30	96	علق	597	30	111	مسد	603	30
7	اعراف	151	8	22	حج	332	17	37	صافات	446	23	52	طور	523	27	67	ملک	562	29	82	انفطار	587	30	97	قدر	598	30	112	اخلاص	604	30
8	انفال	177	9	23	مومنون	342	18	38	ص	453	23	53	نجم	526	27	68	قلم	564	29	83	مطففین	587	30	98	بینة	598	30	113	فلق	604	30
9	توبه	187	10	24	نور	350	18	39	زمر	458	23	54	قمر	528	27	69	حاقه	566	29	84	انشقاق	589	30	99	زلزلة	599	30	114	ناس	604	30
10	يونس	208	11	25	فرقان	359	18	40	غافر	467	24	55	الرحمن	531	27	70	معارج	568	29	85	بروج	590	30	100	عادیات	599	30
11	هود	221	11-12	26	شعراء	367	19	41	فصلت	477	24	56	واقعه	534	27	71	نوح	570	29	86	طارق	591	30	101	قارعة	600	30
12	يوسف	235	12	27	نمل	377	19	42	شوري	483	25	57	حدید	537	27	72	جن	571	29	87	اعلی	591	30	102	تکاثر	600	30
13	رعد	249	13	28	قصص	385	20	43	زخرف	489	25	58	مجادله	542	28	73	مزمل	574	29	88	غاشیة	592	30	103	عصر	601	30
14	ابراهيم	255	13	29	عنکبوت	396	20	44	دخان	496	25	59	حشر	545	28	74	مدثر	575	29	89	فجر	593	30	104	همزه	601	30
15	حجر	262	14	30	روم	404	21	45	جاثية	499	25	60	ممتحنه	549	28	75	قیامة	577	29	90	بلد	594	30	105	فیل	601	30

التماس دعا

[مهاجر]

سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا ۚ قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ ۚ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿١٤٢)


وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا ۗ وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ ۚ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى


الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ ۗ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ ﴿١٤٣)

قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖفَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ

الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ ﴿١٤٤﴾

وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ ۚ وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ ۚ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ ۚ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ

أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ ﴿145﴾

«22»

سبك مغز مى‏گويند : چه چيزى مسلمانان را از قبله‏اى كه بر آن بودند [يعنى بيت المقدس ، به سوى كعبه] گردانيد ؟ بگو : مالكيّتِ مشرق و مغرب

فقط ويژه خداست ، هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى‏كند .«142»

و همان گونه [كه شما را به راه راست هدايت كرديم] شما را امتى ميانه [و پيراسته از
افراط و تفريط] قرار داديم تا [در ايمان ، عمل ، درستى و راستى] بر مردم گواه باشيد و پيامبر هم گواه بر شما باشد . و ما قبله‏اى را كه بر آن بودى فقط به خاطر اين
قرار داديم تا كسانى كه از پيامبر پيروى مى‏كنند از كسانى كه از اسلام و اطاعت پيامبر برمى‏گردند [و متعصبانه به قبله پيش از كعبه مى‏مانند] معلوم و مشخص كنيم ؛ گر چه اين حكم جز بر كسانى كه خدا هدايتشان كرده دشوار بود . و خدا بر آن نيست كه ايمان شما را تباه كند ؛ زيرا خدا به همه مردم رؤوف و مهربان است .«143»

ما گردانيدن رويت را در [جهت] آسمان [چون كسى كه به انتظار مطلبى باشد] مى‏بينيم ؛ يقيناً تو را به سوى قبله‏اى كه آن را بپسندى برمى گردانيم ؛ پس رويت را به سوى مسجد الحرام گردان ؛ و [شما اى مسلمانان !] هر جا كه باشيد ، روى خود را به سوى آن برگردانيد . و مسلماً اهل كتاب مى‏دانند كه اين تغيير قبله [از بيت المقدس به كعبه] از سوى پروردگارشان [كارى] بر اساس حق است ؛ [زيرا در تورات و انجيلشان خوانده‏اند كه پيامبر اسلام به دو قبله نماز خواهد خواند] و خدا از آنچه [بر ضد پيامبر و مؤمنان] انجام مى‏دهند ، بى‏خبر نيست .«144»

به [خدا] سوگند اگر براى اهل كتاب هر دليل روشنى بياورى ، از قبله تو پيروى نمى‏كنند ، و تو هم[پس از قبله شدن كعبه] پيرو قبله آنان نخواهى بود و [نيز] برخى از آنان [كه يهودى‏اند] از قبله ديگران [كه نصرانى‏اند] پيروى نخواهند كرد . اگر پس از دانشى كه [چون قرآن] برايت آمده از هوا و هوس‏هاى آنان پيروى كنى ، مسلماً در آن صورت از ستمكاران خواهى بود .«145»«22»

[مهاجر]

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ ۖ وَإِنَّ فَرِيقًا مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿١٤٦﴾

الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿١٤٧﴾

وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا ۖ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ ۚ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿١٤٨﴾

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۖ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ ۗ وَمَا


اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿١٤٩﴾

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ


فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿١٥٠﴾

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا


تَعْلَمُونَ ﴿١٥١﴾

فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ ﴿١٥٢﴾

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿١٥٣﴾

«23»



اهل كتاب ، نسبت به هويّت پيامبر اسلام [بر اساس اوصافش كه در تورات و انجيل خوانده‏اند] به گونه‏اى كه پسران خود را مى‏شناسند ؛ شناخت دارند و مسلماً گروهى از آنان حق را در حالى كه مى‏دانند ، پنهان مى‏دارند .«146»


[اى امت اين] حق [كه تغييرِ قبله است] از سوى پروردگار توست؛ بنابراين از ترديد كنندگان نسبت به حق مباش.«147»

براى هر گروهى قبله‏اى است كه خدا گرداننده روى آن گروه به آن قبله است ؛ پس [درباره قبله ، نزاع و كشمكش نكنيد و به جاى بحث و گفتگو] به جانب كارهاى خير پيشى جوييد . خدا همه شما را هر جا كه باشيد [به صحراى محشر] مى‏آورد ؛ مسلماً خدا بر هر كارى تواناست .«148»

از هر جا [براى سفر يا كار ديگر] بيرون شدى ، رويت را [در حال اقامه نماز] به سوى مسجد الحرام بگردان . بدون ترديد اين فرمان از نزد پروردگارت بر اساس حق است و خدا از آنچه انجام مى‏دهيد ، بى‏خبر نيست .«149»

[آرى] و از هرجا بيرون شدى ، رويت را [در حال اقامه نماز] به سوى مسجدالحرام بگردان ؛ و [شما اى مؤمنان !] هر جا كه باشيد ، رويتان را [در حال اقامه نماز] به سوى آن بگردانيد ، تا مردم را جز ستمكاران [لجوج ، متكبر كه تابع هيچ دليل نيستند] بر ضد شما دليلى نباشد . [مشركان نگويند : اگر آيين ابراهيم را ادعا دارد چرا به قبله او كه كعبه است رو نمى‏كند ؟ و اهل كتاب نگويند : پيامبرى كه تورات و انجيل وعده داده ، قبله‏اش مسجدالحرام است ، پس اين شخص كه به قبله ما نماز مى‏خواند ، پيامبر موعود نيست ؛] بنابراين از آنان نترسيد و از من بترسيد ، و [تغيير قبله] براى آن است كه نعمتم را بر شما كامل كنم تا [به احكام و سنن الهى] هدايت شويد .«150»

همان گونه كه [تغيير قبله ، كامل كردن نعمت است ، اين حقيقت هم كامل كردن نعمت است كه] در ميان شما رسولى از خودتان فرستاديم كه همواره آيات ما را بر شما مى‏خواند ، و شما را [از هر نوع آلودگى ظاهرى و باطنى] پاك و پاكيزه مى‏كند ، و كتاب وحكمت به شما مى‏آموزد، وآنچه رانمى‏دانستيد به شما تعليم مى‏دهد .«151»

پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم و مرا سپاس گزاريد و كفران نعمت نكنيد .«152»

اى اهل ايمان از صبر و نماز [براى حل مشكلات خود و پاك ماندن از آلودگى‏ها و رسيدن به رحمت حق] كمك بخواهيد زيرا خدا با صابران است .«153» «23»

[مهاجر]

وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَٰكِنْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿١٥٤﴾

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ ﴿١٥٥﴾


الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ ﴿١٥٦﴾أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ ﴿١٥٧﴾


إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ۖ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا ۚ وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ ﴿١٥٨﴾


إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَىٰ مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ ۙ أُولَٰئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ ﴿١٥٩﴾


إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَٰئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۚ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ﴿١٦٠﴾


إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ ﴿١٦١﴾


خَالِدِينَ فِيهَا ۖ لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ ﴿١٦٢﴾


وَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَٰنُ الرَّحِيمُ ﴿١٦٣﴾

«24»




و به آنان كه در راه خدا كشته مى‏شوند مرده نگوييد ، بلكه [در عالم برزخ] داراى حيات ويژه‏اند ، ولى شما [كيفيت آن حيات ويژه را] درك نمى‏كنيد .«154»

و بى‏ترديد شما را به چيزى اندك از ترس و گرسنگى و كاهش بخشى از اموال و محصولات [نباتى يا ثمرات باغ زندگى از زن و فرزند] آزمايش مى‏كنيم .و صبركنندگان را بشارت ده .«155»

همان كسانى كه چون مصيبتى سخت به آنان رسد مى‏گويند : انا لله و انا اليه راجعون «ما مملوك خداييم و يقيناً به سوى او بازمى‏گرديم »«156»

آنانند كه درودها و رحمتى از سوى پروردگارشان بر آنان است و آنانند كه هدايت يافته‏اند .«157»

بى‏ترديد صفا و مروه از نشانه‏هاى خداست ؛ پس كسى كه حج خانه كعبه كند ، يا عمره انجام دهد ، بر او مشقّتى نيست كه فاصله ميان آن دو را بپيمايد . و كسى كه [به خواست خودش افزون بر واجبات] كار نيكى [چون طواف و سعى مستحب] انجام دهد ، بدون ترديد خدا [در برابر عمل او] پاداش دهنده و [به كار وحال او] داناست .«158»

يقيناً كسانى كه آنچه را ما از دلايل آشكار و [وسيله] هدايت نازل كرديم ، پس از آنكه همه آن را در كتاب [تورات و انجيل] براى مردم روشن ساختيم ، پنهان مى‏كنند [تا مردم به قرآن و پيامبر ايمان نياورند] خدا لعنتشان مى‏كند ، و لعنت كنندگان هم لعنتشان مى‏كنند .«159»

مگر كسانى كه توبه كردند ، و [مفاسد خود را] اصلاح نمودند ، و [آنچه را پنهان كرده بودند] براى مردم روشن ساختند ، در نتيجه توبه آنان را مى‏پذيرم ؛ زيرا من بسيار توبه‏پذير و مهربانم .«160»

قطعاً كسانى كه كافر شدند ، و در حال كفر از دنيا رفتند ، لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنان است .«161»

در آن لعنت جاودانه‏اند ، نه عذاب از آنان سبك شود و نه مهلتشان دهند [تا عذر خواهى كنند] .«162»

و خداى شما خداى يگانه است ، جز او خدايى نيست ، رحمتش بى‏اندازه است و مهربانى‏اش هميشگى.«163»


«24»

[صبور]

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ( 164 )

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ (165)

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ ( 166 )

وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا ۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ ۖ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ (167)

يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ( 168 )

إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (169)

(25 )

بى گمان ، در آفرينش آسمان ها و زمين و در کوتاهى و بلندى شب و روز ، و در کشتى هايى که در دريا با کالاهايى که به مردم سود مى رسانند ، روانند و در بارانى که خدا از آسمان فرو فرستاد و زمين را پس از آن که مرده و بى گياه بوده به وسيله آن حيات بخشيد ، و از هر جنبنده اى در آن پراکنده ساخته ، و در فرستادن بادها از سويى به سوى ديگر ، و در ابرهاى مسخر شده ميان آسمان و زمين نشانه هايى بر وجود آفريدگار و يکتايى او در تدبير جهان است . اين نشانه ها را مردمى درمى يابند که به خرد ، حق را از باطل تشخيص مى دهند . ( 164 )

و از ميان مردم کسانى هستند که غير خدا را همتايان خدا قرار مى دهند و آنها را مانند دوست داشتن خدا دوست مى دارند ; ولى کسانى که ايمان آورده اند ، محبّتشان به خدا بيشتر است . اى کاش ستمکاران ( مشرکان ) مى ديدند زمانى را که عذاب را مشاهده مى کنند ، آن گاه درمى يافتند که قدرت به تمامى از آنِ خداست و اين که خدا عذابش شديد است ، ( 165 )

آن گاه که سران شرک از پيروان خود تبرّى مى جويند و همگان عذاب را مى نگرند و پيوندهايى که آنها را به يکديگر ارتباط مى داد ، گسسته مى شود . (166)

و پيروان مى گويند : اى کاش ، بازگشتى به دنيا داشتيم ، آن گاه از آنان تبرّى مى جستيم ، همان گونه که امروز آنان از ما تبرّى جستند . اين گونه خداوند کارهايشان را که برايشان مايه حسرت هاست به آنان مى نماياند و آنان را به آتش درمى آورد ، و آنان از آتش بيرون آمدنى نيستند . ( 167 )

اى مردم ، از آنچه در زمين است بهره بريد ، که خدا آن را براى شما حلال و پاکيزه ساخته است و گام هاى شيطان را دنبال نکنيد که او براى شما دشمنى آشکار است ; پس مبادا به پيروى از شيطان آنچه را خدا حلال کرده است حرام بشماريد و آنچه را حرام کرده است روا بدانيد . ( 168 )

شيطان فقط شما را به بدى و زشتى فرمان مى دهد و از شما مى خواهد که چيزهايى را بر خدا ببنديد که نسبت آنها را به خدا نمى دانيد . ( 169 )

[صبور]

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۗ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ ( 170 )

وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَنِدَاءً ۚ صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (171)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (172 )

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ ۖ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ( 173 )

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۙ أُولَٰئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ( 174 )

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَىٰ وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ ۚ فَمَا أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ (175)
ذَٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ (176)

( 26 )

و چون به آنان گفته شود : کتابى را که خدا فرو فرستاده است پيروى کنيد ، مى گويند : نه ، بلکه از آيينى که پدرانمان را بر آن يافته ايم پيروى مى کنيم . آيا هر چند پدرانشان چيزى نمى دانستند و به راه راست هدايت نيافته بودند ، باز هم از کيش آنها پيروى مى کنند ؟ ( 170 )

اى پيامبر ، حکايت تو در فراخواندن اين کافران به توحيد ، همچون حکايت چوپانى است که بر گوسفندان خود با کلماتى نهيب مى زند ، ولى آنها از کلمات او جز خواندن و آوايى نمى شنوند . اينان نيز کر و لال و کورند ; نه سخن سودمند را مى شنوند و نه خود درست سخن مى گويند و نه نشانه هاى حق را مى نگرند ; از اين رو هيچ حقيقتى را درنمى يابند . ( 171 )

اى کسانى که ايمان آورده ايد ، از آنچه روزى شما کرده ايم که همه پاک و پاکيزه است بخوريد و خدا را سپاسگزارى کنيد اگر فقط او را مى پرستيد . ( 172 )

او تنها مردار و خون و گوشت خوک و حيوانى را که هنگام سر بريدن ، نام غير خدا بر آن برده شده ، بر شما حرام کرده است . پس هر کس به خوردن آنها ناچار شود ، به شرط آن که ناچارى او در اثر ستمکارى و سرکشى نباشد ، بر او گناهى نيست ، چرا که خداوند آمرزنده و مهربان است . ( 173 )

کسانى که حقايق آن کتابى را که خدا فرو فرستاده است کتمان مى کنند و آن را به بهاى ناچيز دنيا مى فروشند ، آنان در شکم هاى خود جز آتش فرونمى برند و روز قيامت خدا به آنان توجّه نمى کند و با آنان سخن نمى گويد و از زشتى ها پاکشان نمى کند و برايشان عذابى دردناک است . ( 174 )

اينان کسانى اند که گمراهى را به هدايت و عذاب را به آمرزش خريده اند . پس چقدر بر آتش شکيبايند ! ( 175 )

آن ]عذاب[ بدين سبب است که خداوند کتاب آسمانى را به حق نازل کرده است و کسانى که در آن کتاب اختلاف مى کنند ، در نقطه مقابل حق قرار گرفته اند که با حق فاصله اى دور و دراز دارد . ( 176 )

[صبور]

۞ لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا ۖ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ ۗ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ( 177 )

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى ۖ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَىٰ بِالْأُنْثَىٰ ۚ فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ۗ ذَٰلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ ۗ فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ ( 178 )

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ( 179 )

كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ ۖ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ ( 180 )

فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ( 181 )

( 27 )

نيکى آن نيست که ]هنگام عبادت[ روى خود را به سوى مشرق و مغرب بگردانيد و آن را به عنوان قبله تلقى کنيد ، بلکه نيکى آن است که انسان به خدا و روز واپسين و فرشتگان و کتاب هاى آسمانى و پيامبران ايمان آورده و مال خود را با اين که به آن علاقه مند است ، به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و درراه مانده و گدايان و در راه آزادى بردگان داده است ، و نماز را برپا داشته و زکات خود را پرداخته است ; و آن است که چون پيمانى بستند به پيمان خود وفا کردند و آن است که در تنگدستى و زيانکارى و به هنگام کارزار ، شکيبايى و پايدارى نمودند . اينانند کسانى که راست گفته اند و اينانند تقواپيشگان . ( 177 )

اى کسانى که ايمان آورده ايد ، در مورد کشته شدگان حق قصاص بر شما مقرر شده است . آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن قصاص مى شود . پس هر کس مرتکب قتل شد ، و از سوى ولىّ مقتول ، به حکم اين که برادر دينى اوست ، چيزى از حق قصاص به وى بخشيده شد ، بايد ولىّ مقتول به طور شايسته درصدد گرفتن ديه برآيد و قاتل نيز به خوبى و با پرهيز از تأخيرى آزاردهنده ديه را بپردازد . اين حکم ، تخفيف و رحمتى از جانب پروردگار شماست . پس هر کس بعد از بخشيدن قاتل و گذشت از حق قصاص ، از قانون الهى تجاوز کند و قاتل را قصاص نمايد ، او را عذابى دردناک خواهد بود . (178 )

اى خردمندان ، براى شما در قصاص حياتى نهفته است . قصاص مقرّر شده است تا شايد از کشتن يکديگر بپرهيزيد . ( 179 )

اى مؤمنان ، بر شما مقرّر گرديده است که چون يکى از شما را مرگ دررسد ، اگر مالى قابل توجّه برجاى مى گذارد ، براى پدر و مادر و خويشاوندانِ نزديک تر به طور پسنديده وصيت کند . اين حکم برعهده تقواپيشگان ثابت شده است . (180)

پس هر کس بعد از شنيدن وصيت آن را تغيير دهد ، گناهش تنها بر گردن کسانى است که آن را تغيير مى دهند . به راستى خدا شنوا و داناست . ( 181 )

[سحر]

فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۱۸۲﴾

كسي كه از انحراف وصيت كننده (و تمايل يك جانبه او به بعض ورثه) يا از گناه او به اينكه وصيت به كار خلافي كند) بترسد، و ميان آنها را اصلاح دهد گناهي بر او نيست (و مشمول قانون تبديل وصيت نمي‏باشد) خداوند آمرزنده و مهربان است.



يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴿۱۸۳﴾

اي افرادي كه ايمان آورده‏ايد، روزه بر شما نوشته شد همان گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند نوشته شده، تا پرهيزكار شويد.



أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۸۴﴾

چند روز معدودي را (بايد روزه بداريد) و كساني كه از شما بيمار يا مسافر باشند روزهاي ديگري را (بجاي آن روزه بگيرند) و بر كساني كه قدرت انجام آن را ندارند (همچون بيماران مزمن و پيرمردان و پيره زنان) لازم است كفاره بدهند، مسكيني را اطعام كنند، و كسي كه كار خير را پذيرا شود براي او بهتر است، و روزه داشتن براي شما بهتر است اگر بدانيد.



شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۱۸۵﴾

(آن چند روز معدود) ماه رمضان است كه قرآن براي راهنمائي مردم و نشانه‏هاي هدايت و فرق ميان حق و باطل در آن نازل شده، پس آنكس كه در ماه رمضان در حضر باشد روزه بدارد، و آنكس كه بيمار يا در سفر باشد روزهاي ديگري را بجاي آن روزه بگيرد، خداوند راحتي شما را مي‏خواهد نه زحمت، هدف اين است كه اين روزها را تكميل كنيد، و خدا را بر اينكه شما را هدايت كرده بزرگ بشمريد و شايد شكرگذاري كنيد.



وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ ﴿۱۸۶﴾

و هنگامي كه بندگان من از تو درباره من سؤ ال كنند بگو) من نزديكم دعاي دعا كننده را به هنگامي كه مرا مي‏خواند پاسخ مي‏گويم، پس آنها بايد دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان بياورند تا راه يابند (و به مقصد برسند).

◄ ٢٨ ►

[سحر]

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿۱۸۷﴾

آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است، آنها لباس شما هستند و شما لباس آنها. (هر دو زينت يكديگر هستيد و باعث حفظ يكديگر) خداوند مي‏دانست كه شما به خود خيانت مي‏كرديد (و اين كار را كه ممنوع بود بعضا انجام مي‏داديد) پس توبه كرد بر شما و شما را بخشيد. اكنون با آنها آميزش كنيد و آنچه را خدا بر شما مقرر داشته طلب نمائيد. بخوريد و بياشاميد تا رشته سپيد صبح از رشته سياه (شب) براي شما آشكار گردد، سپس روزه را تا شب تكميل كنيد، و در حالي كه در مساجد مشغول اعتكاف هستيد با زنان آميزش نكنيد، اين مرزهاي الهي است، به آن نزديك نشويد، خداوند اين چنين آيات خود را براي مردم روشن مي‏سازد، باشد كه پرهيزگار گردند.




وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۸۸﴾

و اموال يكديگر را به باطل (و ناحق) در ميان خود نخوريد! و براي خوردن بخشي از اموال مردم به گناه، (قسمتي از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهيد، در حالي كه مي‏دانيد (اين كار، گناه است)!



يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوْاْ الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۸۹﴾

درباره «هلالهاي ماه» از تو سؤ ال مي‏كنند، بگو: «آنها، بيان اوقات (و تقويم طبيعي) براي (نظام زندگي) مردم و (تعيين وقت) حج است.» و (آن چنان كه در جاهليت مرسوم بود كه به هنگام حج، كه جامه احرام مي‏پوشيدند، از در خانه وارد نمي‏شدند، و از نقب پشت خانه وارد مي‏شدند، نكنيد!) كار نيك، آن نيست كه از پشت خانه‏ها وارد شويد، بلكه نيكي اين است كه پرهيزگار باشيد! و از در خانه‏ها وارد شويد و تقوا پيشه كنيد، تا رستگار گرديد!





وَقَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ ﴿۱۹۰﴾

و در راه خدا، با كساني كه با شما مي‏جنگند، نبرد كنيد! و از حد تجاوز نكنيد، كه خدا تعدي كنندگان را دوست نمي‏دارد!

◄ ٢٩ ►

[سحر]

وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ ﴿۱۹۱﴾
و آنها را (بتپرستاني كه از هيچ گونه جنايتي ابا ندارند) هر كجا يافتيد، به قتل برسانيد! و از آنجا كه شما را بيرون ساختند (مكه)، آنها را بيرون كنيد و فتنه (و بت پرستي) از كشتار هم بدتر است! و با آنها، در نزد مسجد الحرام (در منطقه حرم)، جنگ نكنيد! مگر اينكه در آن جا با شما بجنگند. پس اگر (در آن جا) با شما پيكار كردند، آنها را به قتل برسانيد! چنين است جزاي كافران.

فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۱۹۲﴾
و اگر خودداري كردند، خداوند آمرزنده و مهربان است.

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلّهِ فَإِنِ انتَهَواْ فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمِينَ ﴿۱۹۳﴾
و با آنها پيكار كنيد! تا فتنه (و بت پرستي، و سلب آزادي از مردم،) باقي نماند، و دين، مخصوص خدا گردد. پس اگر (از روش نادرست خود) دست برداشتند، (مزاحم آنها نشويد! زيرا) تعدي جز بر ستمكاران روا نيست.

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلّهِ فَإِنِ انتَهَواْ فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمِينَ ﴿۱۹۳﴾
و با آنها پيكار كنيد! تا فتنه (و بت پرستي، و سلب آزادي از مردم،) باقي نماند، و دين، مخصوص خدا گردد. پس اگر (از روش نادرست خود) دست برداشتند، (مزاحم آنها نشويد, زيرا) تعدي جز بر ستمكاران روا نيست.

الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ ﴿۱۹۴﴾
ماه حرام، در برابر ماه حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شكستند، و در آن با شما جنگيدند، شما نيز حق داريد مقابله به مثل كنيد). و تمام حرامها، (قابل) قصاص است. و (به طور كلي) هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدي كنيد! و از خدا به پرهيزيد (و زياده روي ننماييد)! و بدانيد خدا با پرهيزكاران است!

وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوَاْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ ﴿۱۹۵﴾
و در راه خدا، انفاق كنيد! و (با ترك انفاق)، خود را به دست خود، به هلاكت نيفكنيد! و نيكي كنيد! كه خداوند، نيكوكاران را دوست مي‏دارد.

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿۱۹۶﴾
و حج و عمره را براي خدا به اتمام برسانيد! و اگر محصور شديد، (و مانعي مانند ترس از دشمن يا بيماري، اجازه نداد كه پس از احرام بستن، وارد مكه شويد،) آنچه از قرباني فراهم شود (ذبح كنيد، و از احرام خارج شويد)! و سرهاي خود را نتراشيد تا قرباني به محلش برسد (و در قربانگاه ذبح شود) و اگر كسي از شما بيمار بود و يا ناراحتي در سر داشت، (و ناچار بود سر خود را بتراشد،) بايد فديه و كفارهاي از قبيل روزه يا صدقه يا گوسفندي بدهد! و هنگامي كه (از بيماري و دشمن) در امان بوديد، هر كس با ختم عمره، حج را آغاز كند، آنچه از قرباني براي او ميسر است (ذبح كند)! و هر كه نيافت، سه روز در ايام حج، و هفت روز هنگامي كه باز مي‏گرديد، روزه بدارد! اين، ده روز كامل است. (البته) اين براي كسي است كه خانواده او، نزد مسجدالحرام نباشد اهل مكه و اطراف آن نباشد. و از خدا به پرهيزيد و بدانيد كه او، سخت كيفر است!

◄ ٣٠ ►

[سحر]

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ ﴿۱۹۷﴾
حج، در ماههاي معيني است! و كساني كه (با بستن احرام، و شروع به مناسك حج،) حج را بر خود فرض كرده‏اند، (بايد بدانند كه) در حج، آميزش جنسي با زنان، و گناه و جدال نيست! و آنچه از كارهاي نيك انجام دهيد، خدا آن را مي‏داند. و زاد و توشه تهيه كنيد، كه بهترين زاد و توشه، پرهيزكاري است! و از من به پرهيزيد اي خردمندان!

لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّينَ ﴿۱۹۸﴾
گناهي بر شما نيست كه از فضل پروردگارتان (و از منافع اقتصادي در ايام حج) طلب كنيد (كه يكي از منافع حج، پيريزي يك اقتصاد صحيح است). و هنگامي كه از عرفات كوچ كرديد، خدا را نزد مشعر الحرام ياد كنيد! او را ياد كنيد همان طور كه شما را هدايت نمود و قطعا شما پيش از اين، از گمراهان بوديد.

ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۱۹۹﴾
سپس از همان جا كه مردم كوچ مي‏كنند، (به سوي سرزمين مني) كوچ كنيد! و از خداوند، آمرزش ‍ بطلبيد، كه خدا آمرزنده مهربان است!

فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ ﴿۲۰۰﴾
و هنگامي كه مناسك (حج) خود را انجام داديد، خدا را ياد كنيد، همانند يادآوري از پدرانتان (آن گونه كه رسم آن زمان بود) بلكه از آن هم بيشتر! (در اين مراسم، مردم دو گروه‏اند) بعضي از مردم مي‏گويند: خداوندا! به ما در دنيا (نيكي) عطا كن! ولي در آخرت، بهرهاي ندارند.

وِمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿۲۰۱﴾
و بعضي مي‏گويند: پروردگارا! به ما در دنيا (نيكي) عطا كن! و در آخرت نيز (نيكي) مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگاهدار!

أُولَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ ﴿۲۰۲﴾
آنها از كار (و دعاي) خود، نصيب و بهره‏اي دارند، و خداوند، سريع الحساب است.

◄ ٣١ ►