گزیده سخنان امام رضا(ع)

[ملکوت]

1ـ سه ویژگى برجسته مومن

لایكـون المـومـن مـومنـا حتـى تكـون فیه ثلاث خصـال : 1ـ سنه من ربه .
2ـ وسنه من نبیه.
3ـ و سنه من ولیه.
فـاما السنه مـن ربه فكتمان سـره. و امـا السنه من نبیه فمـداراه الناس . و امـا السنه مـن ولیه فـاصبـر فـى البـاسـاء و الضـراء.(1)



مـومـن , مـومـن واقعى نیست, مگـر آن كه سه خصلت در او بـاشــد:
سنتـى از پـروردگـارش و سنتـى از پیـامبـرش و سنتـى از امـامـش.
اما سنت پروردگارش , پـوشاندن راز خود است, اما سنت پیغمبرش , مدارا و نرم رفتارى با مردم است, اما سنت امامـش صبر كردن در زمان تنگدستـى و پریشان حالى است.

[ملکوت]

25ـ عیش دنیا

سئل الامام الرضا(ع): عن عیش الدنیا؟ فقال: سعه المنزل و كثره المحبین.(25)
از حضـرت امـام رضا (ع): دربـاره خـوشـى در دنیـا سـوال شـد. فـرمـــــود: وسعت منزل و زیادى دوستان.

26ـ آثار زیانبار حاكمان ظالم

اذا كذب الولاه حبس المطر, و اذا جار السلطان هانت الدوله,واذا حسبت الزكوه ماتت المواشى.(26)
زمانـى كه حاكمان دروغ بگویند، باران نبارد, و چون زمامدار ستم ورزد, دولت, خـوار گردد. و اگر زكات امـوال داده نشود ،چهار پایان از بین روند.

27ـ رفع اندوه از مومن

مـن فـرج عن مـومـن فـرج الله عن قلبه یـوم القیمه.(27)
هر كس اندوه و مشكلى را از مومنى بر طرف نماید، خداوند در روز قیامت انـدوه را از قلبش بر طرف سازد.

[ملکوت]

28ـ بهترین اعمال بعد از واجبات

لیـس شـىء مـن الاعمـال عنـد الله عزوجل بعدالفـرائض افضل من ادخـال السرور على المومن.(28)
بعد از انجام و اجبات, كارى بهتر از ایجاد خـوشحالى براى مومن, نزد خداوند بزرگ نیست.

29ـ سه چیز وابسته به سه چیز

ثلاثه موكل بها ثلاثه: تحامل الایام على دوى الادوات الكامله واستیلاء الحـرمان علـى المتقـدم فى صنعته, و معاداه العوام على اهل المعرفه. (29)
سه چیز وابسته به سه چیز است:
1ـ سختـى روزگـار بـر كسـى كه ابزار كـافـى دارد,
2ـ محـرومیت زیـاد بـراى كسـى كه در صنعت عقب مـانـده بـاشـد,
3ـ و دشمنى مردم عوام با اهل معرفت.

30ـ میانه روى و احسان

علیكم بالقصد فى الغنى و الفقر, و البر من القلیل و الكثیر فان الله تبارك و تعالـى یعظم شقه التـمره حتـى یـاتـى یـوم القیمه كجبل احـد. (30)
بر شما باد به میانه روى در فقـر و ثروت, ونیكى كردن چه كم و چه زیاد, زیرا خـداوند متعال در روز قیامت یك نصفه خرما را چنان بزرگ نمایـد كه ماننـد كـوه احد باشد.

[ملکوت]

31ـ دیدار و اظهار دوستى با هم

تزاوروا تحـابـوا و تصـافحـوا و لا تحـاشمـوا.(31)
به دیدن یكدیگر روید تا یكدیگر را دوست داشته باشید و دست یكدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید.

32ـ راز پوشى در كارها

علیكـم فى اموركـم بالكتمان فـى امور الدین و الدنیا فانه روى (( ان الاذاعه كفر)) و روى (المذیع و القاتل شریكان) و روى (ما تكتمه مـن عدوك فلا یقف علیه ولیك).(32)
بـر شمـا بـاد به راز پـوشـى در كـارهـاتـان در امـور دیـن و دنیـا. روایت شده كه (افشاگرى كفر است) و روایت شده (( كسى كه افشاى اسرار مـى كند با قاتل شـریك است)) و روایت شـده كه (( هـر چه از دشمـن پنهان مـى دارى, دوست تو هم بر آن آگاهى نیابد)).

33ـ پیمان شكنى و حیله گرى

لا یعدم المـرء دائره السـوء مع نكث الصفقه , و لا یعدم تعجیل العقــوبه مع ادراء البغى.(33)
آدمى نمى تـواند از گرداب هاى گرفتارى با پیمان شكنى رهایى یابد, و از چنگال عقـوبت رهـایـى نـدارد كسـى كه بـا حیله به ستمگـرى مـى پــردازد.

[ملکوت]

34ـ برخورد مناسب با چهار گروه

اصحب السلطان بـالحذر, و الصـدیق بـالتـواضع,والعدو بـالتحـــرز و العامه بالبشـر.(34)
با سلطان و زمامـدار با تـرس و احتیاط همراهى كن , و با دوست با تواضع و با دشمـن بـا احتیـاط, و بـا مـردم بـا روى خـوش .

35ـ رضایت به رزق اندك

من رضى عن الله تعالى بالقلیل من الرزق رضى الله منه بالقلیل من العمل(35)
هر كـس به رزق و روزى كم از خدا راضى باشد, خداونداز عمل كم او راضى باشد.

36ـ عقل و ادب

العقل حباء مـن الله,والادب كلفه فمن تكلف الادب قدر علیه, و مـن تكلف العقل لـم یزدد بذلك الا جهلا.(36)
عقل , عطیه و بخششى است از جانب خدا, و ادب داشتن, تحمل یك مشقت است, و هر كـس با زحمت ادب را نگه دارد, قادر بر آن مى شود, اما هر كه به زحمت بخواهد عقل را به دست آورد، جز بـرجهل او افزوده نمـى شود.

[ملکوت]

37ـ پاداش تلاشگر

ان الذى یطلب من فضل یكف به عیاله اعظم اجرا من المجاهد فى سبیل الله.(37)
به راستى كسى كه در پى افزایش رزق و روزى است تا با آن خانواده خود رااداره كنـد, پـاداشـش از مجـاهـد در راه خـدا بیشتر است.

38ـ به پنج كس امید نداشته باش

خمـس مـن لـم تكـن فیه فلاتـرجـوه لشـىء مـن الـدنیـا و الاخـره: من لم تعرف الوثاقه فى ارومته,و الكرم فى طباعه, والرصانه فى خلقه, والنبل فى نفسه و لمخافه لربه .(38)
پنج چیز است كه در هر كس نباشد، امید چیزى از دنیا و آخرت به او نداشته باش:
1ـ كسى كه درنهادش اعتماد نبینى.
2ـ و كسى كه در سرشتـش كرم نیابـى,
3ـ و كسـى كه در آفرینشـش استـوارى نبینى,
4ـ و كسى كه در نفسش نجابت نیابى,
5ـ و كسى كه از خدایش ترسناك نباشد.

[ملکوت]

39ـ پیروزى عفو و گذشت

مـا التقت فئتـان قط الا نصـر اعظمهمـا عفـوا.(39)
دو گروه با هم رو به رو نمى شوند , مگر این كه نصرت و پیروزى با گروهى است كه عفو و بخشش بیشترى داشته باشد.

40ـ عمل صالح و دوستى آل محمد

لاتدعوا العمـل الصالـح و الاجتهاد : فى العباده اتكالا على حب آل محمد (ص) و لا تدعوا حب آل محمـد(ص) لامرهـم اتكـالا علـى العبـاده فـانـه لایقـبل احـدهـمـا دون الاخر.(40)
مبادا اعمال نیك را به اتكاى دوستى آل محمد(ص) رها كنید , مبادا دوستى آل محمد(ص) را به اتكاى اعمال صالح از دست بدهید, زیرا هیچ كدام از ایـن دو , به تنهایى پذیرفته نمى شود.

[ملکوت]

پى نوشت ها:

1 ـ اصـول كـافـى, ج 3,ص 339 و تحف العقـــول, ص 442.
2 ـ اصول كافى,ج 4,ص 160.
3 ـ تحف العقول, ص 442.
4 ـ همان, ص 442.
5 ـ همان, ص 442.
6 ـ همان, ص 443.
7 ـ همان, ص 443.
8 ـ همان,ص 443.
9 ـ تحف العقول , 443.
10 ـ تحف العقول, ص 442.
11ـ همان,ص 445.
12ـ همان,ص 445.
13ـ تحف العقول,ص 445.
14ـ اصـول كـافـى , ج 4,ص 214.
15ـ همـان,ص 445.
16ـ تحف العقول,ص 446.
17ـ همان,ص 445.
18ـ همان,ص 448.
19ـ همان,ص 450.
20ـ تحف العقول, ص 450.
21ـ همان, ص 449.
22ـ تحف العقول,ص 445.
23ـ همان,ص 445.
24ـ عیون اخبار الرضا,ج 2,ص 52.
25ـ بحارالانوار, ج 76,ص 152.
26ـ همان,ج 73,ص 373.
27ـ اصلو كافى, ج 3, ص 268.
28ـ بحارالانوار, ج 78,ص 347.
29ـ همان, ج 78,ص 345.
30ـ همان,ج 78,ص 346.
31ـ بحارالانوار,ج78,ص 347.
32ـ همان,ج 78,ص 347.
33ـ همان,ج 78, ص 349.
34ـ بحارالانوار,ج78,ص 356.
35ـ بحـارالانـوار,ج 78,ص 357
36ـ بحـارالانـوار,ج 78,ص 342.
37ـ بحارالانوار,ج 78,ص 339.
38ـ همـان,ج 78, ص339, و تحف العقـول, ص 446.
39ـ همان, ج 78, 339.
40ـ بحار الانوار,ج 78,ص 348.