5. وجدان اخلاقی:
یکی از وصایای امام علی(عليه السلام) به جوانان، میزان قرار دادن وجدان اخلاقی معاشرت اجتماعی است. آن حضرت خطاب به فرزندش چنین می فرماید:یا بنی اجعل نفسک میزانا فیما بینک وبین غیرک (26)پسرم، خود را معیار ومقیاس قضاوت بین خود ودیگران قرار ده
نادیده گرفتن این اصل مهم اخلاقی نتیجه ای جز تیرگی روابط دوستانه نخواهد داشت؛ همان گونه که التزام به وجدان اخلاقی تضمین کننده دوستی پایدار وروابط اجتماعی است. اگر در جامعه، تمام افراد بر اساس وجدان با یک دیگر معاشرت کنند وبه حقوق ومنافع وحیثیت دیگران احترام بگذارند، روابط اجتماعی مستحکم، آرامش وامنیت جامعه تقویت خواهد شد. وجدان اخلاقی، آدمی را چون طبیب به درد ودرمان خویش متوجه وسلامت روان را اعلام می کند. در روایتی آمده است که مردی خدمت رسول خدا(صلي الله عليه و اله و سلم) رسید وعرض کرد: همه وظایف خود را به خوبی انجام می دهم ولی یک گناه را نمی توانم ترک کنم وآن رابطه نامشروع است. اصحاب از این سخن درآشفتند. حضرت فرمود: شما کاری نداشته باشید، من می دانم چگونه با او بحث کنم. آن گاه فرمود: شما مادر، خواهر، وبه طور کلی ناموس دارید؟ جوان عرض کرد: آری . رسول خدا(صلي الله عليه و اله و سلم) فرمود : آیا می پسندی دیگران با ناموس ومحارم تو چنین روابط مشروع داشته باشند؟ عرض کرد : خیر. حضرت فرمود : پس چگونه حاضر می شوی دست به چنین کار نادرستی بزنی؟ جوان سر به زیر افکند وعرض کرد : دیگر تعهد می کنم دنبال چنین گناهی نروم.(27)