چهل حديث در سيره فاطمى

[گل مريم]

بسم الله الرحمن الرحیم

چهل حديث در سيره فاطمى
مؤلف: محمود لطيفى


فاطمه ام ابيها

حضرت فاطمه ام ابيها (سلام الله عليها) روز جمعه 20 جمادى الاخرى سال دوم يا پنجم بعثت در شهر مكه به دنيا آمد. پدر بزرگوارش حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) و مادرش خديجه كبرى (سلام الله عليها) بود. در سال دوم هجرت عقد او با حضرت على (عليه السلام) در ملكوت اعلى بسته شد و ثمره آن امام حسن و امام حسين و زينب و ام كلثوم بود و محسن نيز در حوادث پس از رحلت پيامبر سقط شد.
آغاز زندگى حضرتش در مكه با محاصره اقتصادى شعب ابيطالب همراه بود و با پايان يافتن محاصره، عمر مادر نيز به آخر رسيد و پس از مادر مهر خانه پدر بود و بر چهره خسته او كه از فراق ابوطالب و خديجه و آزار كافر در هم مى تكيد گل نشاط و اميد مى كاشت.

پس از هجرت و در مدينه به صورت يك زن با تمام ويژگيهايى كه خداى زن براى او منظور نموده است تجلى نمود.فاطمه (سلام الله عليها) شمع جمع خانه بود و حلقه وصل رسالت و امامت. هم عزيز پدر بود و هم محبوب همسر و هم كدبانوى مدينه اسلام و الگوى تربيت خدايى زنانه. رنجها و مصيبتها در برابر خورشيد مهرش ذوب مى شد و پدر و همسر كه دو برادر بودند و دو همرزم و دو همدرد در پناه مهر او آرامش مى يافتند.

فاطمه يكى از دو ركن امامت بود كه پس از پيامبر با تمام وجودش به دفاع از حق پرداخت، هم سيلى نامحرمان تحمل نمود و هم تازيانه جهل و جاهليت را به جان خريد و در آخر نيز جان و فرزند را در اين راه نهاد و در سوم جمادى الاخرى يا 13 جمادى الاول سال 11 هجرى (و در كمتر از 3 ماه پس از رحلت پيامبر) على (عليه السلام) را يك و تنها گذاشت، مرقد منورش در مدينه - مسجد النبى يا بقيع - مطاف ملائكه مقرب الهى است.

[گل مريم]

9: هديه بى نظير

ان على ابى طالب (عليه السلام) امر فاطمه (سلام الله عليها) تستخدم رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فقالت:
يا رسول الله انه قدشق على الرحى - و ارته اثرا فى يديها من اثر الرحى -
فسألته ان يخدمها خادما، فقال (صلى الله عليه و آله و سلم)
اولا اعملك خيرا من الدنيا و ما فيها؟ اذا آويت الى فراشك فكبرى اربعا و ثلاثين تحميدة و ثلاثا و ثلاثين تسبيحة.

كنزالعمال 2: 57

امير المؤمنين (عليه السلام) به حضرت زهرا (عليه السلام) گفت تا برود و از پيامبر خادمى بخواهد. او نيز رفت و ضمن نشان دادن پينه هاى دستش ‍ گفت :

آسياب كردن مرا به زحمت انداخته است و آنگاه در خواست خادمى كرد.
پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در پاسخ فرمود: آيا نمى خواهى - به جاى خادم - هديه اى به تو دهم كه از همه دنيا ارزشمندتر باشد؟ هنگامى كه براى خواب آماده شدى سى و چهار بار "الله اكبر"و سى و سه بار "الحمدلله" و سى و سه بار "سبحان الله" بگو.

[گل مريم]

10: تسبيح تربت

قال ابو عبدالله (عليه السلام):
ان فاطمة عليهاالسلام بنت رسول الله (ص) كانت مسبحتها من خيوط صوف مفتل عليه عدد التكبيرات فكانت عليهاالسلام تديرها بيدها تكبر و تسبح الى ان قتل حمزة بن عبد المطلب فاستعملت تربته و عملت التسابيح فاستعمها الناس

وسائل الشيعه ج 4: 1033

امام صادق (عليه السلام) فرمود:
تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام نخى بود كه بر آن به تعداد تكبيرات - 34 عدد - گره زده بود و آن را در دستش مى چرخانيد و تكبير و تسبيح مى گفت تا وقتى كه حمزه شهيد شد، تسبيح از تربت او ساخت.
و از آن پس ‍ ساختن تسبيح در ميان مردم رواج يافت.

[گل مريم]

فصل دوم: در سايه نور

11: يادگار مادر

روى ان رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) كان يحب فاطمة (سلام الله عليها) لانها كانت زاهدة عابدة...
و لانها كانت تذكرة له من خديجة.

مستدرك عوالم ج 1: 450.

نقل شده است كه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را به آن جهت دوست داشت كه او دخترى پرهيزكار و همواره مشغول عبادت بود و به خاطر آنكه يادگارى از خديجه بود.

[گل مريم]

12: سر چشمه ادب


قالت ام سلمة:
تزوجنى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم)... و فوض امر ابنته الى فكنت ادلها و اودبها. و كانت و الله ادب منى و اعرف بالاشيأ كلها.

دلائل الامامة: 82.

ام سلمه مى گويد:
وقتى پيامبر با من ازدواج نمود دخترش - فاطمه (سلام الله عليها) - را به من سپرد.
من نيز آداب زندگى را به او مى آموختم، و بخدا قسم او خود از من آگاه تر و به همه آشناتر بود.

[گل مريم]

13: زيارت و كرامت

قالت عائشة:
ما رأيت احدا من خلق الله اشبه حديثا و كلاما برسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) من فاطمة (سلام الله عليها) و كانت اذا دخلت عليه اخذ بيدها فقبلها و رحب بها و اجلسها فى مجلسه و كان اذا دخل عليها قامت اليه و رحبت و اخذت بيده فقبلتها.

عقد الفريد ج 3: 230.

عايشه مى گويد: كسى از مخلوقات خدا را نديدم كه در گفتار و سخن شبيه تر از فاطمه (سلام الله عليها) به پيامبر باشد.
هرگاه كه فاطمه (سلام الله عليها) به ديدار پيامبر مى آمد پيامبر دست او را مى گرفت و مى بوسيد و به او خوش آمد مى گفت و در جايگاه خودش مى نشانيد و هرگاه پيامبر به ديدار فاطمه مى رفت فاطمه (سلام الله عليها) بر مى خاست و خوش آمد مى گفت و دست پيامبر را مى گرفت مى بوسيد.

[گل مريم]

14: انتظار ديدار

كانت فاطمة (سلام الله عليها) اذا سافر رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و بلغها قدومه تخرج الى باب البيت تنتظره فاذا رأته بادرت اليه و تقبل وجهه.

كشف الغمة ج 1: 145.

هرگاه كه خبر بازگشت پيامبر از سفر، به مدينه مى رسيد فاطمه بر در خانه به انتظار مى نشست و آنگاه كه پدر را مى ديد به استقبال مى رفت و صورت او را مى بوسيد.

[گل مريم]

15: مدافع حق

لما اشتدت عداوة قريش للنبى (صلى الله عليه و آله و سلم) كانت فاطمة (سلام الله عليها) تدافع عنه ما يلقى من كيد و اذى المشركين و سفهأ قريش ، فذات يوم... عهدوا الى سلى جمل - جزور - فرفعوه و وضعوه على رأس رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و هو ساجد بفنأ الكعبة... فجائت ابنته فاطمة (سلام الله عليها) و هى باكية فاحتضنت ذالك السلى فرفعته عنه فالقته.

احقاق الحق ج 25: 289 و شرح نهج البلاغه ج 6: 282.

آنگاه كه - پس از وفات ابوطالب - دشمنى قريش نسبت به پيامبر شدت يافت، فاطمه (سلام الله عليها) در مقابل نيرنگ و آزار مشركان و نابخردان قريش از پدر دفاع مى كرد.

در يكى از روزها كه پيامبر در آستانه كعبه سر به سجده نهاده بود تعدادى از مشركين - عمروعاص و عقبه و... شكمبه شترى برداشته و بر روى سر او نهادند.

آنگاه دخترش فاطمه گريان آمد و آن را از روى سر پدر برگرفت و به سويى افكند.

[گل مريم]

16: حافظ اسرار

عن عائشة قالت:
اقبلت فاطمة (سلام الله عليها) تمشى كان مشيتها مشية رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ثم انه اسر اليها حديثا فبكت، ثم انه اسر اليها حديثا فضحكت...
فسألتها عما قال (صلى الله عليه و آله و سلم) فقالت (عليه السلام): ما كنت لأفشى سر رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم).

مسند احمد بن حنبل ج 6: 282.

عايشه مى گويد:
روزى - در ايام بيمارى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - فاطمه زهرا (عليها السلام) آمد مانند اينكه گويى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) راه مى رود - و در كنار پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) نشست - آنگاه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در گوش دخترش سخنى گفت كه او گريه كرد، مجددا در گوش او سخنى گفت و فاطمه خنديد.
من از روى تعجب علت را از فاطمه (سلام الله عليها) پرسيدم، او گفت: من راز پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) را افشا نمى كنم.

[گل مريم]

فصل سوم: همسر و همراه

17: مهريه زندگى

قال ابوجعفر (عليه السلام).
كان صداق فاطمة (سلام الله عليها) جرد برد حبرة و درع حطمية و كان فراشها اهاب كبش يلقيانه و يفرشانه و ينامان عليه.

كافى ج 5: 378.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

مهر - كابين - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) لباس كهنه و زرهى بود و فرش ‍ خانه او پوست ميشى كه آنرا مى انداختند و بر آن مى خوابيدند.

[گل مريم]

18: غمخوار زندگى

قال على (عليه السلام) فى حديث...:
- فوالله - ما اغضبتها و لا اكرهتها على امر حتى قبضها الله عزوجل اليه و لا اغضبتنى و لا عصت لى امرا. و لقد كنت انظر اليها فتنكشف عنى الهموم و الأخزان.

كشف الغمة ج 1: 363

حضرت على (عليه السلام) - در ضمن حديثى - فرمود:

بخدا سوگند هيچگاه فاطمه (سلام الله عليها) را به خشم نياوردم و او را بر كارى - كه ميل نداشت - وادار نكردم تا روزى كه خداوند او را برد و او نيز هيچگاه مرا به خشم نياورد و از فرمان من سرپيچى نكرد و هر گاه كه به او مى نگريستم نگرانيها و غمها از من زدوده مى شد.