احاديث اخلاقي امام حسن (عليه السلام)

[صبور]

احاديث اخلاقي امام حسن (عليه السلام)

[صبور]

شکر و صبر دو خير بدون شر


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود: «الخير الذّي لا شرّقيه؛ الشکر مع النّعمه، و الصّبر علي النّازله؛ آن خوبي که شر و آفتي در آن نباشد، شکر در مقابل نعمت ها و صبر و شکيبايي در برابر سختي هاست». (12)

[صبور]

تأکيد بر اهميت و نتايج درخشان مشورت


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود: «ما تشاور قوم الا هدوا الي رشدهم؛ هيچ گروهي در کارها با يکديگر مشورت نکرده اند، مگر آنکه به رشد فکري و عملي و... رسيده اند». (13)

[صبور]

اموري که سبب جلب بي نيازي مي شود


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود: « ترک الزّنا، و کنس الفناء، و غسل الاناء مجلبه للغناء؛ انجام ندادن زنا، نظافت راهرو و جاروي در منزل و شستن ظروف، سبب رفاه و بي نيازي مي شود». (14)

[صبور]

معناي بخل چيست؟


قال الامام الحسن المجتبي (عليه السلام) «عن البخل؟ فقال: هو ان يري الرّجل ما انفقه تلفاً و ما أمسکه شرفاً.» (15)
از امام حسن مجتبي (عليه السلام) درباره بخل سؤال شد؟ در جواب فرمود: «معناي آن چنين است که انسان آنچه را به ديگري کمک و انفاق کند، فکر نمايد که از دست داده و تلف شده است و آنچه را ذخيره کرده و نگه داشته است، خيال کند برايش مي ماند و موجب شخصيت و شرافت او خواهد بود».

[صبور]

فاصله بين حق و باطل


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود: «بين الحق و الباطل اربع اصابع، ما رأيت بعينک فهو الحقّ و قد تسمع باذنيک باطلاً کثيراً؛ بين حق و باطل چهار انگشت فاصله است، آنچه را با چشم خود ببيني، حق است و آنچه را شنيدي يا آنکه برايت نقل کنند، چه بسا باطل باشد».(16)

[صبور]

سه صفت که هلاکت در پي دارد: تکبر، حرص، حسد


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود:
هلاک المرء في ثلاث: الکبر و الحرص و الحسد؛ فالکبر هلاک الدّين، و به لعن ابليس. و الحرص عدوّ النفس، و به خرج آدم من الجّنه. و الحسد رائد السّوء، و منه قتل قابيل هابيل. (17)
هلاکت و نابودي دين و ايمان هر شخص در سه چيز است: تکبر، حرص و حسد. تکبر، سبب نابودي دين و ايمان شخص است و به وسيله تکبر، شيطان با آن همه عبادت ملعون شد. حرص و طمع، دشمن شخصيت انسان است، همانطوري که حضرت آدم (عليه السلام) به وسيله آن از بهشت خارج شد. حسد سبب همه خلاف ها و زشتي هاست و به همان جهت، قابيل برادر خود هابيل را به قتل رساند.












فايده و نتيجه مجالست زياد با علما

امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود:
من اکثر مجالسه العلما اطلق عقال لسانه، و فتق مراتق ذهنه، و سرّ ما وجد من الزّياده في نفسه، وکانت له ولايه، لما يعلم، و افاده لما تعلّم. (18)
هر که با علما بسيار مجالست نمايد، سخنش و بيانش در بيان حقايق آزاد و روشن خواهد شد، و ذهن و انديشه اش باز و توسعه مي يابد و بر معلوماتش افزوده مي گردد و به سادگي مي تواند ديگران را هدايت نمايد.

[صبور]

حداقل يک فايده از هشت فايده نصيب کسي است که اهل مسجد باشد


امام حسن مجتبي (عليه السلام) فرمود:
من أدام الاختلاف الي المسجد أصاب احدي ثمان: آيه محکمه، اخاً مستفاداً و علماً مستطرفاً و رحمه منتظرة، و کلمه تدلّه علي الهدي، او تردّه عن الردّي، و ترک الّذنوب حياء او خشية.(19)

هر کس جايگاه [عبادات] خود را در مسجد قرار دهد، يکي از هشت فايده شاملش مي شود، برهان و نشانه اي [براي معرفت، دوست و برادري سودمند، دانش و اطلاعاتي جامع، رحمت و محبت عمومي، سخن و مطلبي که او را هدايت گر باشد[ توفيق اجباري] در ترک گناه به جهت شرم از مردم يا به جهت ترس از عقاب.

[صبور]

دقت در دوست يابي


امام حسن مجتبي (عليه السلام) در سفارشي به يکي از فرزندان خويش فرمود: «يا بني لاتواخ احدا حتّي تعرف موارده و مصادره فاذا استنبطت الخبرة و رضيت العشره فآخه علي اقالة العثره و المواساة في العسرة؛ پسرم ! با هيچ کس برادري [ و دوستي] مکن، مگر آنکه [اول] بداني کجا رفت و آمد دارد و از چه خانواده اي است. هرگاه به اين مسئله پي بردي و معاشرت و دوستي او را [ طبق معيارها] پسنديدي، پس با او برادري [ و دوستي] کن، و [ دوم] در گذشتن از لغزش ها و همدردي در سختي. (20)

[صبور]

صبر و بردباري


امام حسن مجتبي (عليه السلام) مي فرمايد: «جرّبنا و جرّب المجربون فلم نر شيئاً انفع وجدانا و لا اضرّ فقدانا من الصّبر تداوي به الامور؛ تجربه ما و ديگران نشان مي دهد که چيزي نافع تر از داشتن صبر و زيان بارتر از نداشتن بردباري ديده نشده است، صبري که به وسيله آن تمام امور درمان مي شود». (21)

[صبور]

ريشه و اساس تمامي خوبي ها


امام حسن مجتبي (عليه السلام) مي فرمايد: « اوصيکم بتقوي الله و ادامه التفکر، فان التّفکر ابوکل خير و امّه؛ شما [ شيعيانم] را به پرواپيشگي و انديشيدن دايم سفارش مي کنم؛ زيرا تفکر، پدر و مادر [و ريشه و اساس ] تمام خوبي هاست». (22)
در جاي ديگر فرمود: «عليکم بالفکر فانّه مفاتيح ابواب الحکمه؛ بر شما [شيعيان] لازم است که انديشه کنيد؛ زيرا فکر کليدهاي درهاي حکمت است.» (23)

در جاي ديگري اظهار مي دارد: «عجبت لمن يتفکر في مأکوله کيف لا يتفکر في معقوله فيجنّب بطنه ما يؤذيه و يودع صدره ما يرديه؛ در شگفتم از کسي که در [ چگونگي استفاده از] خوراکي هاي خود انديشه مي کند، ولي درباره معقولات خويش انديشه نمي کند. پس از آنچه معده اش را آزار مي دهد، دوري مي کند، در حالي که سينه [ و روح] خود را از پست ترين چيز پر مي کند».(24)