درس بیست و ششم تکمیلی(آیات 72 تا 75 سوره بقره)

[هندیانی]

سلام قرآن دوستان عزیز
عزاداریهاتون قبول إن شاءالله

با عرض پوزش از این که 5 شنبه کلاس نداشتیم.


ابتدا نکات تفسیری آیات بررسی می شود بعد به نکات قواعدی می پردازیم إن شاءالله




وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَ‌أْتُمْ فِيهَا ۖ وَاللَّـهُ مُخْرِ‌جٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ ﴿٧٢﴾


«ادّارأتم»: كشمكش كرديد.
«مخرجٌ»: آشكارسازنده. (مجمع البیان)

و بیاد آور زمانی را که کشتید جانی(فردی) را، پس نزاع کردید شما در آن(جان) و خدا بیرون آورنده است آن چه را پنهان می کردید. (72)



در ارتباط اين آيه شريفه با آيات گذشته، دو احتمال بنظر مى‏ رسد:

1. نخست اينكه اين آيه ازنظر مفهوم و محتوا، بر آيات پيش، نوعى تقدّم دارد، به گونه ‏اى كه گويى پرسش از موسى (ع) و پاسخ او، پس از اين جريان رخ داده است.

2. موضوع دوّم، ارتباط اين آيه با آيه بعدى است؛ چرا كه آيه بعد مى‏ فرمايد:

هنگامى كه بيگناهى كشته شد و اختلاف در ميان بنى ‏اسرائيل افتاد، ما براى نجات آنان اين دستور را داديم كه: گاوى را با اين ويژگيها سر ببريد و ...

با چه كسانى؟
در اينكه روى سخن اين آيه شريفه، چه كسانى است، دو ديدگاه ارائه شده است:

1. روى سخن بظاهر با يهود عصر فرود قرآن است، امّا درحقيقت عملكرد پدران و نياكان آنان را برمى‏ شمارد و درمورد آنها هشدار مى‏ دهد؛ و اين نحوه گفتار، يك شيوه شناخته‏ شده در جهان عرب بود.
2. ممكن است روى سخن همانگونه كه بظاهر متوجّه يهود عصر رسالت است، درحقيقت هم متوجّه آنان باشد؛ چرا كه هر دو نسل در بهانه‏ جويى و حق‏ ناپذيرى و كينه‏ توزى و لجاجت، بسان يكديگر بودند.

«و اذ قتلتم نفساً فادّارأتم فيها»
و چون فردى را كشتيد و درمورد آن جنايت به كشمكش پرداختيد

در ضمير «فيها»، دو ديدگاه مطرح است:

1. عدّه‏ا ى گفته‏ اند: اين ضمير ممكن است به «نفس» برگردد كه با ظاهر آيه هماهنگ است.
2. و برخى ديگر برآنند كه به كشندگان و عاملان جنايت برمى ‏گردد. (مجمع البیان)