هاروت و ماروت
هاروت و ماروت نام دو فرشتهاست که در آیهٔ ۱۰۲ سوره بقره آمده است. این دو فرشته آمده بودند تا به مردم جادو بیاموزند و به آنها کمک کنند تا جادوی جادوگران را باطل کنند. اما پیش از آموزش جادو به هرکس به او هشدار میدادند که ما وسیلهٔ آزمایش شماییم مبادا از جادو در مسیر نادرست بهره برید با این حال شمار بسیاری کافر شدند و از جادو بجای بهره بردن در مسیر درست در به هم زدن رابطهٔ میان زن و شوهرها استفاده کردند.[۱]
فرشته
برای دیگر کاربردها، فرشته (ابهامزدایی) را ببینید.
یک نقاشی متعلق به سده نوزدهم که علی بن ابیطالب را در کنار دو فرزندش حسن و حسین ترسیم کردهاست. دو فرشته در بالای نقاشی در حال پرواز هستند.
فرشته و فرشتگان (در سانسکریت پرشیته مرکب از پر+واش به معنی سفیر در فارسی باستان فرائیشته در اوستا فرائشته[۱])موجوداتی فراانسانی پنداشته میشوند که در بسیاری از ادیان درباره آنها سخن رفتهاست.
سرشت فرشتگان و امور مرتبط با آنان در ادیان و سنن مختلف، متفاوت است . در یهودیت و مسیحیت و اسلام، آنها معمولاً به عنوان پیامآوران از سوی خدا عمل میکنند. آنان همچنین گاهی نقشهای جنگجو و نگهبان را به عهده دارند. نظریات در مورد مختار بودن یا مجبور بودن فرشتگان متفاوت است. همچنین فرشتگان با امشاسپندان در دین زرتشت (مزدیسنا) قابل مقایسهاند. در حالیکه تظاهر فرشتگان متفاوت است، بسیاری آنان را همچون آدمیان تصویر کردهاند. در باورهای عامیانه فرشته نماد پاکی و خیرخواهی است.
شکلگیری اعتقاد به فرشتگان[ویرایش]
بسیاری[نیازمند منبع] از پژوهشگران سکولار باور دارند که مفهوم فرشته توسط دین زرتشتی به دینهای ابراهیمی معرفی شدهاست.[۲] در آغاز شکل گیری ادیان ابراهیمی، خدا به گونه موجودی بود که در کارهای بشر دخالت میکند و آنها را در صورت لزوم بی رحمانه تنبیه میکند. این خدا منعکس کننده طرز فکر انسان کوچ نشین و بدوی آن زمان بود که میتوانست شخصاً با انسان صحبت نماید. به مرور تحت تاثیر دین زردشتی خدا موجود آسمانی و فرا سوی دسترس انسانها و بخشنده و مهربان شد. در این هنگام بود که نیاز بود که حد فاصل به انسان و خدا را موجودی مانند فرشتگان پر نماید. از این هنگام انسانها بجای خدا با فرشتگان سخن میگفتند.[۲] فرشته مانند جبرئیل یاوحی مسئولیتی دارند
فرشتگان در یک نقاشی دوران قاجار در کاخ گلستان.
فرشتگان مقرب
نوشتار اصلی: فرشتگان مقرب
فرشتگان مرتبههای متفاوتی دارند. فرشتگانی که از بقیه از نظر درجاتشان به خدا نزدیک تر اند، مقرب نامیده میشوند. چهار فرشته مقرب در اسلام عبارت اند از:
میکائیل
اسرافیل (فرشته صور)
جبرئیل (فرشته وحی) که در قرآن با نام روح الامین یا روح القدس نیز آمدهاست.
عزرائیل (فرشته مرگ)
فرشتگان دیگر[ویرایش]
شیدائیل
شجائیل
شیطائیل
شکدائیل
شکرائیل
شرائیل
شخائیل
شیرائیل
دردائیل
فرشته در ادیان گوناگون[ویرایش]
نمایی از یک فرشته بر روی تاق بزرگ در تاق بستان
زرتشت:به شش فرشته بلند مرتبه زرتشتی امشاسپندان و به دسته دیگر که مقام پایین تری دارند، ایزد گفته میشود. ایزدان دو دستهاند، ایزدان مینوی و ایزدان دنیوی. تمامی فرشتگان مخلوق اهورامزدا هستند و هر امشاسپند مظهر یکی از صفاتهای او است.
یهودیت:در این دین، فرشتگان به منزله بندگان خدا هستند که دستور های او را در زمین اجرا میکنند. آنان مومنان را حمایت و کافران را تنبیه میکنند و وحی را به انسانها می رسانند. گاهی هم امکان دارد در زمین به شکل انسان ظاهر شوند.
مسیحیت:در انجیل، در موارد متعددی از فرشتگان صحبت شدهاست. فرشتگان پیش از انسان آفریده شدهاند، مرتبههایی دارند و محافظ انسان اند. درود فرستادن و به نوعی پرستش بعضی از فرشتگان مانند میکائیل در کلیساهای مسیحی رایج است و از سدهٔ چهارم میلادی، در سرزمینهای مسیحی نماز خانههایی برای میکائیل ساخته شدهاست.
اسلام:با اینکه فرشتگان (به تعبیر قرآنی "ملائک" جمع "ملائکه") موجوداتی غیر مادی اند به طور معمول با استفاده از تصویر و تمثیل از آنها یاد شدهاست. در قرآن کریم، فرشتگان با بالهای دوگانه، سه گانه یا چهار گانه معرفی شدهاند که حکایت از تواناییهای متعدد آنان دارد. فرشتگان جایگاه و کار معینی دارند و هیچ گاه از فرمان خدا سر باز نمیزنند و میتوانند با چهره انسان، بر پیامبران و برخی از اولیای الهی ظاهر شوند. آنان در زمانهای گوناگون به یاری مومنان میآیند و آنان را در حل مشکلات یاری میدهند و هنگامی که خداوند آدم را خلیفه خود در زمین گردانید تمامی فرشتگان به جز ابلیس بر او سجده کردند. ابلیس که خود از جنیان بود و با عبادات بسیار به این مقام معنوی رسیده بود، به دلیل تکبر و نافرمانی از بهشت رانده شد. به باور مسلمانان همواره دو فرشته همراه انسان اند که کارهای نیک و بد او را ثبت میکنند. فرشته ثبت کننده کارهای بد در شانه چپ و دیگری در شانه راست قرار دارد. به این دو فرشته در قرآن کرام الکاتبین گفته میشود که به معنی دو نویسنده بزرگوار است.
فرشته به سبک نقاشی ایرانی و رباعی از ابوسعید ابوالخیر
منابع[ویرایش]
پرش به بالا ↑