تجزیه و ترکیب سوره ی مبارک یس (قرآن پژوهان مترجمی زبان قرآن)

[عزیزانی]

با عنایت وتوجهات باری تعالی تجزیه وترکیب سوره ی یس اینجا به اشتراک گذاشته می شود
دفتر مشقی برای یادگیری و رفع اشکال
اگر اشتباهی دیدید لطفا تذکر بدهید
قبلا از زحمات استاد هندیانی ومدیر محترم و همدلان عاشق قرآن تشکر می کنم

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

رحیمی
يس
قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيم(۱۸)

قالوا==فعل ماضی،(ریشه ق و ل)،جمع مذکرغایب،ثلاثی مجرد،لازم،معلوم،اجوف واوی،مبنی
*فعل وفاعل بارز واو*

انّ==حرف مشبهه بالفعل،عامل،مبنی بر فتح
*حرف مشبهه*

نا==اسم،ضمیر متصل نصبی،متکلم مع الغیر،معرفه،مبنی بر سکون،محلا منصوب
*اسم انّ*

تطیرنا==فعل ماضی،(ریشه ط ی ر)،متکلم مع الغیر،ثلاثی مزید،باب تفعل،متعدی،معلوم،مبنی،اجو ف یایی
*خبر انّ*

بِ==حرف جر،عامل،مبنی بر کسر
کم==اسم،ضمیر متصل جری،معرفه،مبنی،جمع مذکر مخاطب،محلا مجرور
*بکم::جارو مجرور متعلق به تطیرنا*

لَ==حرف قسم،عامل،مبنی بر فتح
ان==حرف شرط،عامل،مبنی بر سکون
*ان::حرف شرط جازم*

لم تنتهوا==فعل جحد،ریشه(ن ه ی)،جمع مذکر مخاطب،ثلاثی مزید،باب افتعال ،لازم،معلوم،معرب،ناقص یایی
*فعل وفاعل بارز واو*

لَ==لام واقعه
نرجمنّ==مضارع+ن تاکید،ریشه(رج م)،متکلم مع الغیر،ثلاثی مجرد،متعدی،معلوم،مبنی،صحی ح وسالم
*فعل وفاعل مستتر نحن*
*کم::مفعول*

لَ==لام واقعه در جواب قسم
یمسنّ==فعل مضارع+ن تاکید،ریشه(م س س)،مفرد مذکر غایب،مجرد،متعدی،معلوم،مبن ی
*فعل وفاعل مستتر هو*
*کم::مفعول*

من==حرف جر،عامل،مبنی بر سکون
*منّا::جارو مجرور متعلق به یمسن*

عذاب==اسم مفرد،نکره،معرب،جامد
*فاعل یمسن*

الیم==اسم،نکره،معرب،جامد
*صفت*

[دژدان]

¤ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ¤

قَالُوا طَائِرُكُم مَّعَكُمْ أَئِن ذُكِّرْتُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ(19_یس)

<<گفتند: شومي شما همراه خودتان است،آیا اگر تذکر داده شوید[آن تذکر را به فال بد می گیرید؟]بلکه شما گروهی اسرافکار هستید>>

*قالوا:فعل ماضی/صیغه ۳/(ق و ل)/اجوف واوی/اعلال به قلب/ثلاثی مجرد/متعدی/معلوم/مبنی
¤فعل و فاعل ضمیر بارز واو¤

*طائر:اسم/معرفه به اضافه/معرب
¤مبتدا¤

*کم:ضمیر متصل مجروری/صیغه ۹/مبنی بر سکون/اسم/معرفه
¤مضاف الیه¤

*مع:ظرف مکان/اسم/معرفه به اضافه/مشتق/مبنی
¤مفعول فیه¤

*کم:ضمیر متصل مجروری/جمع مذکر مخاطب/اسم/معرفه/مبنی بر سکون
¤مضاف الیه¤

*أ:حرف استفهام/مبنی بر فتح/غیرعامل

*إن:حرف شرط جازم/مبنی بر سکون/عامل

*ذکرتم:فعل ماضی/صیغه ۹/(ذ ک ر)/صحیح_سالم/ثلاثی مجرد/مجهول/مبنی[فعل شرط]
¤فعل و نائب فاعل ضمیر بارز تم¤

*بل:حرف اضراب و عطف/مبنی بر سکون/غیرعامل

*انتم:ضمیر منفصل مرفوعی/صیغه ۹/اسم/مبنی بر سکون/معرفه
¤مبتدا¤

*قومٌ:اسم/مفرد/نکره/معرب
¤خبر¤

*مسرفون:اسم فاعل/جمع مذکر سالم/ثلاثی مزيد_باب افعال/مشتق
¤صفت¤

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

$¥
سلام
ایه 20 سوره مبارکه یس
بنام خداوند رحمت گستر مهربان

وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَىٰ قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ

و=حرف استیناف
جاء==«فعل ماضی،مفرد مرکر غایب(ج ی ء)معتل اجوف یایی،مهموز الام،اعلال به قلب،ث مجرد،لازم،معلوم،مبنی»
فعل

من ==حرف جاره،مبنی،محلا مجرور
اقصی==اسم مقصوره،مفرد مذکر،
معرفه به اضافه،
*جارومجرور متعلق جاء*

المدینه==اسم ،معرفه ،ذولام،معرب،مجرور
*مضاف الیه*

رجل==اسم مفرد مذکر،نکره،معرب،مرفوع
*فاعل*

یسعی==فعل مضارع،مفرد مذکر غایب(س ع ی)معتل،ناقص یایی،ث مجرد،لازم،معلوم،
*فعل+هو مستتر فاعل (حال)*

قال==فعل ماضی،مفرد مذکر غایب
(ق و ل)معتل اجوف واویی،ث مجرد،متعدی،معلوم،مبنی
*فعل+هو مستتر فاعل*


یا==حرف ندا
قوم==اسم جمع،معرفه به اضافه
*منادی مضاعف+ی محذوفه*

اتبعوا==فعل امر حاضر،جمع مذکر مخاطب(ت ب ع)صحیح سالم،ث مزید باب افتعال،متعدی،معلوم
*فعل +واو ضمیربارز فاعل*

المرسلین==اسم مفعول،جمع مذکر ،ث مزید باب افعال،معرب نیابی
منصوب به ی
*مفعول*

المرسلین(ال : موصول)
مرسلین(صله)

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

رحیمی
يس
اتَّبِعُوا مَن لَّا يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ (21)

اتبعوا==فعل امر حاضر،ریشه(ت ب ع)،جمع مذکر مخاطب،ثلاثی مزید،باب افتعال، لازم،معلوم،مبنی،صحیح وسالم
**فعل وفاعل بارز واو**

من==اسم موصول،معرفه،مبنی بر سکون،جامد
**مفعول**

لایسال==فعل نفی،ریشه(س ء ل)،مفرد مذکر غائب،ثلاثی مجرد،متعدی،معلوم،معرب،مهم وزالعین
**فعل وفاعل مستتر هو**

کم==اسم،ضمیر متصل منصوبی،معرفه،مبنی بر سکون،جمع مذکر مخاطب،محلا منصوب
**مفعول اول**

اجراً==اسم ،مفرد،نکره،معرب،جامد
**مفعول دوم**

و==حرف،مبنی بر فتح،غیر عامل
**واو حالیه**

هم==اسم،ضمیر منفصل،معرفه،مبنی بر سکون
**مبتدا**

مهتدون==اسم مفعول،مشتق،جمع مذکر،ثلاثی مزید،باب افعال
**خبر**

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

خانم عزیزانی
يس
وَمَا لِيَ لَا أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(22)
و:حرف استیناف،مبنی بر فتح ،غیر عامل
ما: اسم استفهام ،مبنی بر سکون،
مبنی بر سکون
مبتدا

لی:ل. حرف جر،عامل،مبنی برکسر
ی: ضمیر متصل جری،متکلم وحده،
ج مجرور متعلق به محذوف ،خبر

لا:حرف نفی،مبنی برسکون
أعبد: فعل مضارع،متکلم وحده،(ع ب د)ص،س،مجرد،متعدی ،معلوم
فعل نفی ،انت مستتر فاعل

الذی:موصول اسمی،مفرد مذکر
مفعول

فطرنی:فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،(ف ط ر)ص،س،مجرد،متعدی ،معلوم+ن وقایه+ی متکلم
فعل ،هومستتر فاعل،ی. ضمیر متصل مفعول،،صله عاطفه

و:حرف عاطفه
الیه:حرف جر ،ه ضمیرمتصل جری،مفرد مذکر غایب
ج مجرور متعلق به ترجعون

ترجعون:فعل مضارع ،جمع مذکر مخاطب،(ر ج ع)ص س. مجهول،
فعل مجهول ،ضمیر بارز واو نائب فاعل

[دژدان]

¤ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ¤

أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَٰنُ بِضُرٍّ لَّا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلَا يُنقِذُونِ(23_یس)

<<آیا بگیرم به جای او معبودانی را؟!اگر بخواهد مرا خدای رحمان به ضرری برطرف نمی کند از من شفاعتشان چیزی را و نجات نمی دهند مرا>>

/أ:همزه استفهام/مبنی بر فتح/غیرعامل

/اتخذ:فعل مضارع/متکلم وحده/(ء خ ذ)/مهموز الفاء/ثلاثی مجرد/متعدی/معلوم/معرب
*فعل و فاعل ضمیر مستتر انا*

/مِن:حرف جر/مبنی بر سکون/عامل
/دون:اسم،معرفه به اضافه/معرب
*جارومجرور متعلق به اتخذ*

/ه:ضمیر متصل مجروری/صیغه ۱/اسم/معرفه/مبنی/محلا مجرور
*مضاف الیه*

/الهة:اسم/جمع/نکره/معرب
*مفعول*

/إن:حرف شرط جازم/مبنی بر سکون/عامل

/یردنِ:فعل مضارع مجزوم/صیغه ۱+نون وقایه+مفعول[کسره به نیابت از ضمیرمفعولی محذوف(ی)/(ر و د)/اجوف واوی/ثلاثی مزيد_باب افعال/متعدی/معلوم/معرب[فعل شرط]
*فعل و مفعول*

/الرحمن:اسم ذوالام/معرفه/معرب
*فاعل*

/بضرٍ:حرف جر[مبنی بر کسر/عامل]+اسم[نکره/معرب]
*جارومجرور متعلق به یردن*

/لاتغن:فعل نفی/صیغه ۴/(غ ن ی)/ناقص یایی/ثلاثی مزید_باب افعال/متعدی/معلوم/معرب[جواب شرط]
*فعل*

/عنی:حرف جر[مبنی بر سکون/عامل]+ضمیرمتصل مجروری[صیغه ۱۳/اسم/معرفه/مبنی]
*جارومجرور متعلق به لاتغن*

/شفاعة:اسم/معرفه به اضافه/معرب
*فاعل*

/هم:ضمیرمتصل مجروری/صیغه ۳/اسم/معرفه/مبنی بر سکون
*مضاف الیه*

/شیئاً:اسم/نکره/معرب
*مفعول*

/و:حرف/عاطفه/مبنی بر فتح/غیرعامل

/لاینقذونِ:فعل نفی/صیغه ۳ +کسره به نیابت ضمیر مفعولی محذوف (ی)/(ن ق ذ)/صحیح_سالم/ثلاثی مزيد_باب افعال/متعدی/معلوم/معرب
*فعل و فاعل ضمیر بارز واو + مفعول*

[دژدان]

يس
إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ(24)

<<همانا من در این صورت قطعا در گمراهی آشکار هستم>>

¤انِّ:حرف مشبهة بالفعل/مبنی بر کسر/عامل

¤ی:ضمیر متصل/صیغه ۱۳/اسم/معرفه/مبنی/محلا منصوب
/اسم ان/

¤اذا:حرف/مبنی/غیرعامل

¤لَ:حرف مزحلقه/مبنی بر فتح/غیرعامل

¤فی ضلال:حرف جر/مبنی/عامل + اسم/نکره/معرب
/جارومجرور متعلق به خبر محذوف/

¤مبین:اسم/نکره/معرب
/صفت/

[دژدان]

يس
إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ(25)

<<همانا من ایمان آوردم به پروردگار شما پس بشنوید مرا>>

¤ان:حرف مشبهة بالفعل/مبنی بر کسر/عامل

¤ی:ضمیر متصل/صیغه ۱۳/اسم/معرفه/مبنی/محلا منصوب
/اسم ان/

¤امنتُ:فعل ماضی/متکلم وحده/(ء م ن)/مهموز الفاء/ثلاثی مجرد/متعدی/معلوم/مبنی
/خبر ان/

¤برب:حرف جر/مبنی/عامل + اسم/معرفه به اضافه/معرب
/جارومجرور متعلق به امنت/

¤کم:ضمیر متصل مجروری/صیغه ۹/اسم/معرفه/مبنی بر سکون
/مضاف اليه/

¤ف:حرف فصیحه/مبنی بر فتح/غیرعامل

¤اسمعونِ:فعل امر/صیغه ۹ + کسره به نیابت از ضمیرمفعولی محذوف (ی)/(س م ع)/صحیح_سالم/ثلاثی مزيد_باب افعال/متعدی/معلوم/مبنی
/فعل و فاعل ضمیر بارز واو + مفعول/

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

$¥
ایه 26 سوره مبارکه یس
بنام خداوند رحمت گستر مهربان

قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ

قیل==فعل ماضی مجهول،مفرد مذکر غایب(ق و ل)معتل اجوف واویی،ث مجرد،مجهول
*فعل،هو مستتر نایب فاعل

ادخل==فعل امر حاضر،مفرد مذکر مخاطب(د خ ل)صحیح سالم،ث مجرد،متعدی،معلوم
*فعل+انت مستتر وجوبی،فاعل*

الجنه==اسم ،مفرد مونث،معرفه ذولام،معرب،منصوب
*مفعول*

قال==فعل ماضی مفرد مذکر غایب
(ق و ل)معتل اجوف واویی،ث مجرد،متعدی،معلوم
*فعل+هو مستتر فاعل*

یا==حرف
لیت==حرف مشبهه بالفعل
قومی==اسم ،جمع،معرفه ذولام،معرب،تقدیرا منصوب+ی(ضمیر متصل جری،متکلم وحده،مبنی،محلا مجرور)
*اسم لیت+مضاف الیه*

یعلمون==فعل مضارع،جمع مذکر غایب(ع ل م)صحیح سالم،ث مجرد،متعدی،معلوم
*فعل+واو ضمیر بارز فاعل(خبر لیت)*

[دژدان]

¤ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ ¤

بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ(27_يس)

<<برای آنچه آمرزید برایم پروردگارم و قرار داد مرا از گرامیان {کرامت یافتگان}>>

*بـِ:حرف جر/مبنی بر کسر/عامل
*ما:اسم موصول مشترک/معرفه/مبنی/مجرور به حرف جر
¤بما:جارومجرور متعلق به یعلمون{آیه قبل}¤

*غفر:فعل ماضی/مفرد مذکر غایب/(غ ف ر)/صحیح_سالم/ثلاثی مجرد/لازم/معلوم/مبنی بر فتح
¤فعل¤

*لی:حرف جر[مبنی/عامل] + ضمیرمتصل مجروری[متکلم وحده/اسم/معرفه/مبنی]
¤جارومجرور متعلق به غفر¤

*رب:اسم/معرفه به اضافه/معرب
¤فاعل¤

*ی:ضمیر متصل مجروری/متکلم وحده/اسم/معرفه/مبنی
¤مضاف الیه¤

*و:حرف/عاطفه/مبنی/غیرعامل

*جعلنی:فعل ماضی/مفرد مذکر غایب +نون وقایه و ضمیر متصل منصوبی/(ج ع ل)/صحیح_سالم/ثلاثی مجرد/متعدی/معلوم/مبنی بر فتح
¤فعل و فاعل ضمیر مستتر هو+مفعول اول¤

*مِن+حرف جر/مبنی بر سکون/عامل
*المکرمین:ال[موصول/مبنی/معرفه] + مکرمین[اسم مفعول/معرفه به ال/معرفه/مشتق/جمله صله]
¤جارومجرور در نقش دوم مفعول دوم¤