همایش تالیان منتظر .... تلاوت کل قرآن کریم قرآن کریم

[گل مريم]

فهرست کامل سوره های قرآن کریم


شماره صفحه بر مبنای صفحات قرآن عثمان طه می باشد.

لطفا برای دیدن متن قرآن بر روی نام سوره ها

شناسنامه سوره ها بر روی ردیف هر سوره

خواص و آثار سوره ها بر روی جزء هر سوره

و برای آشنایی بیشتر با سوره های قرآن کریم بر روی شماره صفحه هر سوره کلیک نمایید.

ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء
1	فاتحه	1	1	16	نحل	267	14	31	لقمان	411	21	46	احقاف	502	26	61	صف	551	28	76	انسان	578	29	91	شمس	595	30	106	قریش	602	30
2	بقره	2	1	17	اسراء	282	15	32	سجدة	415	21	47	محمد	507	26	62	جمعه	553	28	77	مرسلات	580	29	92	لیل	595	30	107	ماعون	602	30
3	آل عمران	50	3	18	کهف	293	15	33	احزاب	418	21	48	فتح	511	26	63	منافقون	554	28	78	نبأ	582	30	93	ضحی	596	30	108	کوثر	602	30
4	نساء	77	4	19	مريم	305	16	34	سبأ	428	22	49	حجرات	515	26	64	تغابن	556	28	79	نازعات	583	30	94	شرح	596	30	109	کافرون	603	30
5	مائده	106	6	20	طه	312	16	35	فاطر	434	22	50	ق	518	26	65	طلاق	558	28	80	عبس	585	30	95	تین	597	30	110	نصر	603	30
6	انعام	128	7	21	انبياء	322	17	36	يس	440	22	51	ذاريات	520	26	66	تحریم	560	28	81	تکویر	586	30	96	علق	597	30	111	مسد	603	30
7	اعراف	151	8	22	حج	332	17	37	صافات	446	23	52	طور	523	27	67	ملک	562	29	82	انفطار	587	30	97	قدر	598	30	112	اخلاص	604	30
8	انفال	177	9	23	مومنون	342	18	38	ص	453	23	53	نجم	526	27	68	قلم	564	29	83	مطففین	587	30	98	بینة	598	30	113	فلق	604	30
9	توبه	187	10	24	نور	350	18	39	زمر	458	23	54	قمر	528	27	69	حاقه	566	29	84	انشقاق	589	30	99	زلزلة	599	30	114	ناس	604	30
10	يونس	208	11	25	فرقان	359	18	40	غافر	467	24	55	الرحمن	531	27	70	معارج	568	29	85	بروج	590	30	100	عادیات	599	30
11	هود	221	11-12	26	شعراء	367	19	41	فصلت	477	24	56	واقعه	534	27	71	نوح	570	29	86	طارق	591	30	101	قارعة	600	30
12	يوسف	235	12	27	نمل	377	19	42	شوري	483	25	57	حدید	537	27	72	جن	571	29	87	اعلی	591	30	102	تکاثر	600	30
13	رعد	249	13	28	قصص	385	20	43	زخرف	489	25	58	مجادله	542	28	73	مزمل	574	29	88	غاشیة	592	30	103	عصر	601	30
14	ابراهيم	255	13	29	عنکبوت	396	20	44	دخان	496	25	59	حشر	545	28	74	مدثر	575	29	89	فجر	593	30	104	همزه	601	30
15	حجر	262	14	30	روم	404	21	45	جاثية	499	25	60	ممتحنه	549	28	75	قیامة	577	29	90	بلد	594	30	105	فیل	601	30

التماس دعا

[صبور]

إِنْ نَقُولُ إِلَّا اعْتَرَاكَ بَعْضُ آلِهَتِنَا بِسُوءٍ ۗ قَالَ إِنِّي أُشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهَدُوا أَنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ (54 )مِنْ دُونِهِ ۖ فَكِيدُونِي جَمِيعًا ثُمَّ لَا تُنْظِرُونِ ( 55 ) إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمْ ۚ مَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا ۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ( 56 ) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ ۚ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّونَهُ شَيْئًا ۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ ( 57 )وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَنَجَّيْنَاهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ ( 58 ) وَتِلْكَ عَادٌ ۖ جَحَدُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْا رُسُلَهُ وَاتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ ( 59 )وَأُتْبِعُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ أَلَا إِنَّ عَادًا كَفَرُوا رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًا لِعَادٍ قَوْمِ هُودٍ ( 60 ) ۞ وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا ۚ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُ ۖ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ ۚ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ ( 61 )قَالُوا يَا صَالِحُ قَدْ كُنْتَ فِينَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هَٰذَا ۖ أَتَنْهَانَا أَنْ نَعْبُدَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ ( 62 )



ما درباره تو چيزى جز اين نمى گوييم که برخى از معبودان ما به تو گزندى رسانده و خِرد را از تو گرفته اند . هود گفت : من خدا را گواه مى گيرم و شما نيز گواه باشيد که من برى هستم از آنچه شما آن را شريک او مى پنداريد ، (54)
که آن غير خداست ، پس همگى براى نابودى من نيرنگ کنيد و به من مهلت ندهيد . ( 55 )
ولى بدانيد که کارى از شما ساخته نيست ، زيرا من بر خدا که پروردگار خودم و پروردگار شماست توکّل کرده ام . هيچ جنبنده اى نيست مگر اين که او موى پيشانى اش را گرفته و بر آن تسلط کامل دارد . به يقين پروردگار من بر راهى راست قرار دارد و به شيوه اى درست عمل مى کند . او مرا از نيرنگ شما مصون مى دارد و بدين وسيله معجزه رسالت مرا به شما نشان مى دهد . ( 56 )
پس اگر از پيروى من روى برتابيد گرفتار عذاب مى شويد و من مسئول آن نيستم ، زيرا آنچه را که به منظور آن به سوى شما فرستاده شده ام به شما ابلاغ کردم ، و پروردگارم شما را هلاک مى کند و قومى جز شما را جايگزين شما مى سازد و شما نمى توانيد هيچ زيانى به او برسانيد ، چرا که پروردگارم بر هر چيزى نگهبان است ; نه چيزى از او پنهان مى ماند و نه از سلطه او راه گريزى هست . ( 57 )
و هنگامى که فرمان ما صادر شد و عذاب در رسيد ، هود و کسانى را که با او ايمان آورده بودند ، به رحمتى از جانب خود نجات داديم و آنان را از عذابى سخت رهايى بخشيديم . ( 58 )
و اين قوم عاد بودند که نشانه هاى پروردگارشان را انکار کردند و با نافرمانى از هود همه فرستادگان خدا را نافرمانى نمودند و فرمان هر ستمکار حق ناپذيرى را پيروى کردند . ( 59 )
و در اين دنيا لعنتى به دنبال دارند و روز رستاخيز نيز چنين خواهد بود . آن گاه ندايى آسمانى برخاست که : آگاه باشيد ، قوم عاد به پروردگارشان کافر شدند . هان ، عاديان : قوم هود از رحمت خدا دور باشند . (60 )
و به سوى قوم ثمود ، برادرشان صالح را به رسالت فرستاديم . گفت : اى قوم من ، خدا را بپرستيد چرا که شما را معبودى شايسته پرستش جز او نيست ، اوست که شما را از زمين پديد آورده و در آن رشدتان داده و از شما خواسته است که در آن آبادانى کنيد . پس آمرزش گناهانتان را از او بخواهيد ، سپس با انجام کارهاى شايسته به سوى او باز گرديد که پروردگار من نزديک است و دعاها را اجابت مى کند . ( 61 )
گفتند : اى صالح ، پيش از اين که ما را به توحيد فراخوانى ، در ميان ما مايه اميد بودى و دل بسته بوديم که ما را به راه ترقى درآورى ولى اينک نوميد شده ايم . آيا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى پرستند باز مى دارى ؟ ما در آنچه تو ما را بدان فرا مى خوانى ترديد داريم و دعوت تو مايه بدگمانى ما شده است . ( 62 )

◄ 228 ►

[صبور]

قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَآتَانِي مِنْهُ رَحْمَةً فَمَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ ۖ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيْرَ تَخْسِيرٍ ( 63 ) وَيَا قَوْمِ هَٰذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ ( 64 )فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوا فِي دَارِكُمْ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ ۖ ذَٰلِكَ وَعْدٌ غَيْرُ مَكْذُوبٍ ( 65 ) فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا صَالِحًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَمِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ ۗ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ ( 66 )وَأَخَذَ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ ( 67 )كَأَنْ لَمْ يَغْنَوْا فِيهَا ۗ أَلَا إِنَّ ثَمُودَ كَفَرُوا رَبَّهُمْ ۗ أَلَا بُعْدًا لِثَمُودَ ( 68 ) وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَىٰ قَالُوا سَلَامًا ۖ قَالَ سَلَامٌ ۖ فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ ( 69 )فَلَمَّا رَأَىٰ أَيْدِيَهُمْ لَا تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً ۚ قَالُوا لَا تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَىٰ قَوْمِ لُوطٍ ( 70 ) وَامْرَأَتُهُ قَائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِنْ وَرَاءِ إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ ( 71 )


صالح گفت : اى قوم من ، اگر من بر معجزه اى از جانب پروردگارم که رسالت مرا تأييد کند ، تکيه داشته باشم و او از جانب خود رحمتى ( رسالتى ) به من داده باشد و مرا به ابلاغ آن فرمان داده باشد ، به من بگوييد ، چنانچه او را نافرمانى کنم و پيامش را ابلاغ نکنم چه کسى مرا يارى مى کند و از کيفر خدا مى رهاند ؟ من اگر به خواسته شما عمل کنم ، جز اين که به من زيان مى رسانيد چيزى بر من نخواهيد افزود . ( 63 )
و اى قوم من ، اين ناقه خداست که او آن را از دل کوه براى شما پديد آورده است تا نشانه اى بر درستى رسالت من باشد ; پس آن را آزاد بگذاريد تا در زمين خدا بچرد و آسيبى به آن نرسانيد که عذابى زودرس شما را فروخواهد گرفت . ( 64 )
پس آن را کشتند ، و صالح گفت : سه روز در ديار خود بهره بريد که ]پس از اين مهلت عذاب دامنگيرتان خواهد شد[ ، اين وعده اى است که دروغ در آن راه ندارد . ( 65 )
پس هنگامى که فرمان ما در رسيد ، صالح و کسانى را که با او ايمان آورده بودند به رحمتى از جانب خود ، از عذاب نجات داديم و آنان را از خوارى آن روز رهانيديم ; چرا که پروردگار توست که نيرومند و شکست ناپذير است .( 66) و کسانى را که ستم کرده بودند صيحه فرو گرفت و در خانه هايشان به زانو درآمدند و با چهره بر زمين افتادند و هلاک شدند ; ( 67 )
چنان که گويى در آن جا سکونت نداشتند ; آن گاه ندايى آسمانى برخاست که : آگاه باشيد ! قوم ثمود به پروردگارشان کافر شدند . هان ، قوم ثمود از رحمت خدا دور باشند . ( 68 )
و در حقيقت فرستادگان ما ( فرشتگان ) با بشارت و نويد به حضور ابراهيم آمدند و سلام کردند . او پاسخ داد که : بر شما سلام باد . پس بى درنگ گوساله اى بريان شده برايشان آورد . ( 69 )
اما وقتى که ديد دستشان به سوى آن نمى رود ، ناخوشايندشان دانست و پنداشت که سوء قصدى دارند ; ازاين رو در دلش از آنان احساس ترس کرد . فرشتگان گفتند : نترس . ما به سوى قوم لوط فرستاده شده ايم . ( 70 )
در اين هنگام همسر ابراهيم که آن جا ايستاده بود و اين ماجرا را نظاره مى کرد ، عادت ماهانه ديد ، پس او را به اسحاق و از پى اسحاق به فرزند وى يعقوب نويد داديم . ( 71 )

◄ 229 ►

[صبور]

قَالَتْ يَا وَيْلَتَىٰ أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَٰذَا بَعْلِي شَيْخًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ( 72 ) قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۖ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ ۚ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ ( 73 ) فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَىٰ يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ ( 74 ) إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ( 75 )يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا ۖ إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ ۖ وَإِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ( 76 )وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَٰذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ ( 77 ) وَجَاءَهُ قَوْمُهُ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِنْ قَبْلُ كَانُوا يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ ۚ قَالَ يَا قَوْمِ هَٰؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ فِي ضَيْفِي ۖ أَلَيْسَ مِنْكُمْ رَجُلٌ رَشِيدٌ( 78 )قَالُوا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ( 79 ) قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَىٰ رُكْنٍ شَدِيدٍ( 80 ) قَالُوا يَا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَنْ يَصِلُوا إِلَيْكَ ۖ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ إِلَّا امْرَأَتَكَ ۖ إِنَّهُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُمْ ۚ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ ۚ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ( 81)




همسر ابراهيم گفت : اى واى بر من ! آيا من فرزند مى آورم با اين که زنى سالخورده ام و اين هم شوهر من است که کهنسال است ؟ به راستى اين چيزى شگفت است ! ( 72 )
فرشتگان به او گفتند : آيا از کار خدا در شگفتى ؟ خداست که هر چه بخواهد انجام مى دهد ; وانگهى رحمت و برکات خاص او همواره بر شما خاندان نازل شده است . چرا که همه زيبايى ها و کارهاى پسنديده و هر جود و کَرَمى از اوست . ( 73 )
هنگامى که ابراهيم دريافت که مهمانانش فرشته اند ، و دلهره از او دور شد و آن مژده به وى رسيد ، با ما درباره قوم لوط به چون و چرا پرداخت و از آنان شفاعت کرد ; ( 74 )
زيرا ابراهيم بسيار بردبار بود و در کيفر گنهکاران شتاب نمى کرد ، و بسيار دلسوز بود و از گمراهى و هلاکت مردم سخت آزرده مى شد ، و براى انجام کارها روى به درگاه خدا مى آورْد . ( 75 )
فرشتگان به او گفتند : اى ابراهيم ، از اين خواسته ات روى بگردان که فرمان پروردگارت در رسيده است و قطعاً عذابى بازگشت ناپذير به سراغ آنان خواهد آمد . ( 76 )
و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند ، از آن روى که به صورت جوانانى زيبا آمده بودند ، حضورشان نزد لوط سبب ناراحتى او شد و دستش از يارى آنان کوتاه گرديد ، زيرا نمى توانست در برابر قومش از آنان دفاع کند ، و گفت : اين روزى دشوار است و شر و بلا سخت بدان آميخته است . ( 77 )
قوم لوط که از ورود آن زيبا رويان با خبر شدند ، شتابان به سوى او آمدند ، و از پيش کارهاى زشت مرتکب مى شدند . لوط گفت : اى قوم من ، اينان دختران منند . آنان را به همسرى برگيريد که براى شما پاکيزه ترند . پس از خدا بترسيد و مرا در مورد مهمانانم خوار و رسوا مکنيد . آيا از ميان شما مردى رهيافته نيست که از انسانيّت بهره مند باشد و مرا يارى کند ؟ ( 78 )
گفتند : تو خوب مى دانى که رسم ما دورى از زنان و روى آوردن به همجنسان است ; پس در دختران تو حقى نداريم و تو خوب مى دانى که ما چه مى خواهيم . ( 79 )
لوط گفت : اى کاش به وسيله شما نيرويى مى داشتم که مرا يارى کند ، يا به تکيه گاهى استوار ( قبيله اى نيرومند و مدافع ) روى مى آوردم . ( 80 )
در اين هنگام فرشتگان گفتند : اى لوط ، ما فرستادگان پروردگار توييم . آنان هرگز به تو دست نمى يابند و نمى توانند گزندى به تو برسانند . پس ، در پاسى از اين شب با خانواده ات از اين ديار کوچ کن ، و هيچ يک از شما نبايد روى بگرداند و به پشت سرش بنگرد . اما همسرت را با خود مبر ، زيرا عذابى که به ديگران مى رسد به او نيز خواهد رسيد . قطعاً موعد هلاکتشان همين بامداد است . آيا بامداد نزديک نيست ؟ ( 81 )

◄ 230 ►

[صبور]

قَالَتْ يَا وَيْلَتَىٰ أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَٰذَا بَعْلِي شَيْخًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ( 72 )قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۖ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ ۚ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ( 73 )فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ الرَّوْعُ وَجَاءَتْهُ الْبُشْرَىٰ يُجَادِلُنَا فِي قَوْمِ لُوطٍ ( 74 ) إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ( 75 )يَا إِبْرَاهِيمُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا ۖ إِنَّهُ قَدْ جَاءَ أَمْرُ رَبِّكَ ۖ وَإِنَّهُمْ آتِيهِمْ عَذَابٌ غَيْرُ مَرْدُودٍ ( 76 ) وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَٰذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ( 77 )وَجَاءَهُ قَوْمُهُ يُهْرَعُونَ إِلَيْهِ وَمِنْ قَبْلُ كَانُوا يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ ۚ قَالَ يَا قَوْمِ هَٰؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ ۖ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَلَا تُخْزُونِ فِي ضَيْفِي ۖ أَلَيْسَ مِنْكُمْ رَجُلٌ رَشِيدٌ ( 78 ) قَالُوا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ وَإِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيدُ( 79 )قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَىٰ رُكْنٍ شَدِيدٍ ( 80 ) قَالُوا يَا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَنْ يَصِلُوا إِلَيْكَ ۖ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَلَا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ إِلَّا امْرَأَتَكَ ۖ إِنَّهُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُمْ ۚ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ ۚ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ( 81 )


همسر ابراهيم گفت : اى واى بر من ! آيا من فرزند مى آورم با اين که زنى سالخورده ام و اين هم شوهر من است که کهنسال است ؟ به راستى اين چيزى شگفت است ! ( 72 )
فرشتگان به او گفتند : آيا از کار خدا در شگفتى ؟ خداست که هر چه بخواهد انجام مى دهد ; وانگهى رحمت و برکات خاص او همواره بر شما خاندان نازل شده است . چرا که همه زيبايى ها و کارهاى پسنديده و هر جود و کَرَمى از اوست . ( 73 )
هنگامى که ابراهيم دريافت که مهمانانش فرشته اند ، و دلهره از او دور شد و آن مژده به وى رسيد ، با ما درباره قوم لوط به چون و چرا پرداخت و از آنان شفاعت کرد ; ( 74 )
زيرا ابراهيم بسيار بردبار بود و در کيفر گنهکاران شتاب نمى کرد ، و بسيار دلسوز بود و از گمراهى و هلاکت مردم سخت آزرده مى شد ، و براى انجام کارها روى به درگاه خدا مى آورْد . ( 75 )
فرشتگان به او گفتند : اى ابراهيم ، از اين خواسته ات روى بگردان که فرمان پروردگارت در رسيده است و قطعاً عذابى بازگشت ناپذير به سراغ آنان خواهد آمد . ( 76 )
و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند ، از آن روى که به صورت جوانانى زيبا آمده بودند ، حضورشان نزد لوط سبب ناراحتى او شد و دستش از يارى آنان کوتاه گرديد ، زيرا نمى توانست در برابر قومش از آنان دفاع کند ، و گفت : اين روزى دشوار است و شر و بلا سخت بدان آميخته است . ( 77 )
قوم لوط که از ورود آن زيبا رويان با خبر شدند ، شتابان به سوى او آمدند ، و از پيش کارهاى زشت مرتکب مى شدند . لوط گفت : اى قوم من ، اينان دختران منند . آنان را به همسرى برگيريد که براى شما پاکيزه ترند . پس از خدا بترسيد و مرا در مورد مهمانانم خوار و رسوا مکنيد . آيا از ميان شما مردى رهيافته نيست که از انسانيّت بهره مند باشد و مرا يارى کند ؟ ( 78 )
گفتند : تو خوب مى دانى که رسم ما دورى از زنان و روى آوردن به همجنسان است ; پس در دختران تو حقى نداريم و تو خوب مى دانى که ما چه مى خواهيم . ( 79 )
لوط گفت : اى کاش به وسيله شما نيرويى مى داشتم که مرا يارى کند ، يا به تکيه گاهى استوار ( قبيله اى نيرومند و مدافع ) روى مى آوردم . ( 80 )
در اين هنگام فرشتگان گفتند : اى لوط ، ما فرستادگان پروردگار توييم . آنان هرگز به تو دست نمى يابند و نمى توانند گزندى به تو برسانند . پس ، در پاسى از اين شب با خانواده ات از اين ديار کوچ کن ، و هيچ يک از شما نبايد روى بگرداند و به پشت سرش بنگرد . اما همسرت را با خود مبر ، زيرا عذابى که به ديگران مى رسد به او نيز خواهد رسيد . قطعاً موعد هلاکتشان همين بامداد است . آيا بامداد نزديک نيست ؟ ( 81 )

◄ 230 ►

[صبور]

فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِنْ سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ ( 82) مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ ۖ وَمَا هِيَ مِنَ الظَّالِمِينَ بِبَعِيدٍ ( 83 ) ۞ وَإِلَىٰ مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا ۚ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُ ۖ وَلَا تَنْقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ ۚ إِنِّي أَرَاكُمْ بِخَيْرٍ وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ مُحِيطٍ( 84 )وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ ( 85 ) بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ۚ وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظٍ( 86 ) قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَنْ نَتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ ۖ إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ( 87 )قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كُنْتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَرَزَقَنِي مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا ۚ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَىٰ مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ ۚ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ ۚ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ ۚ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ ( 88 )




پس چون فرمان ما مبنى بر عذاب قوم لوط دررسيد ، ديارشان را زير و زبر کرديم و سنگ هايى از « سجّيل » که لايه هايى منظّم داشت بر آن بارانديم . ( 82 )
سنگ هايى که نزد پروردگار تو نشاندار بود و هرگز از هدف خطا نمى رفت و آنها از ستمگران دور نيست . ( 83 )

و به سوى مردم مدين برادرشان شعيب را به رسالت فرستاديم . گفت : اى قوم من ، خدا را بپرستيد ، که شما را معبودى شايسته پرستش جز او نيست ، و از پيمانه و ترازو نکاهيد . به راستى من شما را در نعمت فراوان مى بينم ، چه نيازى به اموالِ حرام داريد ؟ من بر شما از عذاب روزى فراگير که هيچ کس را توانِ گريز از آن نيست مى ترسم . ( 84 )
و اى قوم من ، پيمانه و ترازو را به طور کامل و با عدل و انصاف بسنجيد ، و هنگام وزن کردن و پيمانه نمودنِ کالاهاى مردم ، از آنها نکاهيد ، و در زمين تبهکارانه به فساد برنخيزيد . ( 85 )
اگر مؤمن باشيد ، سودى که از داد و ستد براى شما مى ماند و خدا شما را بدان راه نموده ، براى شما بهتر از مالى است که از راه ناروا به دست مى آوريد . من بر شما نگهبان نيستم تا بتوانم به خير و صلاح وادارتان کنم و شما را از شر و فساد باز دارم . ( 86 )
گفتند : اى شعيب ، آيا نماز تو به تو فرمان مى دهد که ما آنچه را پدرانمان مى پرستند رها کنيم ، يا در اموال خود آن گونه که مى خواهيم تصرف نکنيم ؟ راستى که تو بردبار و رهيافته اى و براى تو زشت است که آزادى را از ما سلب کنى . ( 87 )
شعيب گفت : اى قوم من ، به من خبر دهيد ، اگر بر معجزه اى که از جانب پروردگار من است و رسالتم را تأييد مى کند اتکا داشته باشم و او از جانب خود به من رزقى نيکو ( وحى معارف و احکام دين ) که شما را به وسيله آن راه نمايم ، عطا کرده باشد ، آيا مى پنداريد کارى نابخردانه مى کنم که شما را به خدا و پرستش او فرا مى خوانم و از داد و ستدهاى نادرست باز مى دارم ؟ من نمى خواهم با شما مخالفت کنم و خود به آنچه شما را از آن باز مى دارم ، روى آورم . من جز اصلاح امور مردم ، تا آن جا که در توان دارم ، چيزى نمى خواهم ، و توفيق من جز به مدد خدا نيست . فقط بر او توکّل کرده ام ، و براى انجام کارها فقط به سوى او باز مى گردم و از او يارى مى طلبم . ( 88 )

◄ 231 ►

[گل مريم]

وَيَا قَوْمِ لاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِي أَن يُصِيبَكُم مِّثْلُ مَا أَصَابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صَالِحٍ وَمَا قَوْمُ لُوطٍ مِّنكُم بِبَعِيدٍ وَاسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي رَحِيمٌ وَدُودٌ قَالُواْ يَا شُعَيْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِيرًا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَاكَ فِينَا ضَعِيفًا وَلَوْلاَ رَهْطُكَ لَرَجَمْنَاكَ وَمَا أَنتَ عَلَيْنَا بِعَزِيزٍ قَالَ يَا قَوْمِ أَرَهْطِي أَعَزُّ عَلَيْكُم مِّنَ اللّهِ وَاتَّخَذْتُمُوهُ وَرَاءكُمْ ظِهْرِيًّا إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ وَيَا قَوْمِ اعْمَلُواْ عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَمَنْ هُوَ كَاذِبٌ وَارْتَقِبُواْ إِنِّي مَعَكُمْ رَقِيبٌ وَلَمَّا جَاء أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مَّنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُواْ فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ كَأَن لَّمْ يَغْنَوْاْ فِيهَا أَلاَ بُعْدًا لِّمَدْيَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُودُ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاتَّبَعُواْ أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَمَا أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍ


و [نيز افزود:] اى قوم من: مباد [جدايى و] دشمنى شما با من، شما را به سرنوشتى سوق دهد كه [عذابى نابود كننده ]بسان آنچه به قوم نوح يا قوم هود يا قوم صالح در رسيد، به شما [هم‏] در رسد، و[سرزمين و زمان نابودى ]قوم لوط چندان از شما دور نيست.
و [شما نيز در اين راه‏] از پروردگار تان آمرزش بخواهيد و آنگاه به سوى او روى توبه آوريد كه پروردگار من مهربان و دوستدار [بندگان اصلاحگر و توبه كار ]است.
[امّا آنان به جاى پذيرش حق،خيره سرانه‏] گفتند: اى شعيب، بسيارى از آنچه را كه تو مى‏ گويى ما نمى ‏فهميم [و در نمى‏ يابيم‏]، و بى ‏گمان ما تو رادر ميان [جامعه ]خود ناتوان [و فاقد قدرت و امكانات‏] مى ‏نگريم؛ و اگر [به خاطر ]عشيره كوچك تو نبود، سنگبارانت مى‏ نموديم؛ و [بدان كه‏] تو بر ما شكست ناپذير [و پيروز] نيستى.
[پيامبر شان باز هم روشنگرى كرد و] گفت: اى قوم من! عشيره كوچك من بر شما از خدا عزيزتر است كه [فرمان ]او را پشت سر خويش افكنده [و او را از ياد برده‏]ايد؟ بى‏ گمان پروردگار من به آنچه شما انجام مى ‏دهيد احاطه دارد [واز همه كارها آگاه است‏].
و اى قوم من، شما هر آنچه در توان داريد انجام دهيد كه من نيز [كار خود را بشايستگى‏] انجام مى‏دهم. به زودى خواهيد دانست كه عذاب رسوا گر به سراغ چه كسى خواهد آمد و دروغگو كسيت؟ و [اكنون كه كار را به اينجاكشانده ‏ايد، ]شما انتظار بريد كه من [نيز] با شما در انتظارم.
و هنگامى كه فرمان ما در رسيد، شعيب و كسانى را كه به او ايمان آورده بودند، به رحمتى از سوى خودنجات داديم، و كسانى را كه بيداد پيشه ساخته بودند، آن خروش [سهمگين آسمانى‏] فرو گرفت و در سراهاى خود به رو در افتادند [و صفحه روزگار از آنها پاك شد.]
[به گونه‏ اى كه‏] گويى هرگز در آن [شهر و ديار و در آن سراها نزيستند و ]نبودند. هان كه دور باد مردم مدين [از مهر و رحمت خدا]، درست همان‏سان كه ثموديان دور شدند.
و به يقين موسى را با آيات [و نشانه ‏هاى‏] خود و دليى روشن [و روشنگر...]
به سوى فرعون و سردمداران [قوم‏] او فرستاديم؛ امّا [آن سردمداران حق ستيز، به جاى فرمانبردارى از خدا و پيروى از پيامبرش ] از فرمان فرعون پيروى نمودند، در حالى كه فرمانِ فرعون [هرگز] مايه رشد [و نجات ]نبود.

صفحه 232

[گل مريم]

يَقْدُمُ قَوْمَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النَّارَ وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ وَأُتْبِعُواْ فِي هَـذِهِ لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُودُ ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْقُرَى نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْهَا قَآئِمٌ وَحَصِيدٌ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَـكِن ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ فَمَا أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتِي يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ مِن شَيْءٍ لِّمَّا جَاء أَمْرُ رَبِّكَ وَمَا زَادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍ وَكَذَلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذَا أَخَذَ الْقُرَى وَهِيَ ظَالِمَةٌ إِنَّ أَخْذَهُ أَلِيمٌ شَدِيدٌ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِكَ يَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِكَ يَوْمٌ مَّشْهُودٌ وَمَا نُؤَخِّرُهُ إِلاَّ لِأَجَلٍ مَّعْدُودٍ يَوْمَ يَأْتِ لاَ تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلاَّ بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِيٌّ وَسَعِيدٌ فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُواْ فَفِي النَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَشَهِيقٌ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ إِلاَّ مَا شَاء رَبُّكَ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ إِلاَّ مَا شَاء رَبُّكَ عَطَاء غَيْرَ مَجْذُوذٍ




روز رستاخيز [فرعون‏] پيشاپيش قومش مى‏ رود و آنان را به آتش [شعله‏ ور دوزخ‏] وارد مى ‏سازد، و [آنجا] چه بد ورودگاهى است براى كسانى كه وارد مى‏ گردند.
و آنان در اين جهان و روز رستاخيز به لعنتى [ماندگار ]بدرقه مى ‏گردند، و [راستى كه دورى از رحمت خدا] چه بد عطايى است كه نصيب آنان مى‏ گردد.
[هان اى پيامبر،] اين از خبرهاى آن شهرهاست كه ما آن را بر تو باز مى‏ گوييم، كه پاره‏ اى از آنها [هم اكنون‏] بر پا هستند و [پاره‏اى نيز] درو شده [و بر باد رفته‏]اند.
و ما به آنان ستم ننموديم، بلكه آنان به خود ستم روا داشتند. و هنگامى كه فرمان پروردگارت [بر كيفر آنان‏] در رسيد، خدايانى كه به جاى خدا [ى يكتا و بى ‏همتا ]مى ‏خواندند [و مى ‏پرستيدند ]هيچ به كارشان نيامدند و جز بر هلاكت [و نگون سارى‏] آنان نيفزودند.
و [به تازيانه كيفر] گرفتن پروردگارت، هنگامى كه شهرها را در حالى كه بيداد گرند [زير تازيانه كيفر ]مى‏ گيرد، اين گونه است؛ چرا كه [به كيفر ]گرفتن او درد انگيز و [بسيار] سخت است.
بى ‏ترديد در اين [روشنگري ها] براى كسى كه از عذاب سراى آخرت مى‏ هراسد، نشانه ‏اى [از قدرت بى‏ كران خدا ]است. آن [روز] روزى است كه [همه مردم در آن‏] گرد آورده مى‏ شوند.
و ما آن [روز] را جز تا سر آمدى معيّن [و زمانى محدود] به تأخير نمى ‏افكنيم.
[آن روز، همان‏] روزى است كه وقتى در رسد، هيچ كس جز به اجازه او سخن نمى‏ گويد، و آنگاه [است كه ]پاره ‏اى از آنان تيره بخت خواهند بود و پاره ‏اى نيك‏بخت.
و امّا آن كسانى كه تيره بخت شده ‏اند، در [شعله‏ هاى ]آتش هستند، [و ]در آنجا فرياد و ناله‏ اى دارند [كه سخت جانكاه است‏].
تا آسمانها و زمين بر پاست، آنان در آن [آتش شعله ‏ور ]ماندگارند، مگر آنچه پروردگارت بخواهد؛ چرا كه پروردگار تو هرچه بخواهد همان را انجام مى ‏دهد.
و امّا آن كسانى كه نيك بخت گرديده ‏اند، تا آسمانها و زمين بر پاست، در بهشت [پرطراوت و زيباى خدا ]جاودانه خواهند بود، مگر آنچه پروردگارت بخواهد؛ [كه اين‏] بخششى است كه گسستنى نيست.

صفحه 233

[گل مريم]

فَلاَ تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّمَّا يَعْبُدُ هَـؤُلاء مَا يَعْبُدُونَ إِلاَّ كَمَا يَعْبُدُ آبَاؤُهُم مِّن قَبْلُ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِيبَهُمْ غَيْرَ مَنقُوصٍ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلاَ كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ وَإِنَّ كُـلاًّ لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمْ رَبُّكَ أَعْمَالَهُمْ إِنَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ خَبِيرٌ فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلاَ تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ وَلاَ تَرْكَنُواْ إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللّهِ مِنْ أَوْلِيَاء ثُمَّ لاَ تُنصَرُونَ وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّـيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لاَ يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ فَلَوْلاَ كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُوْلُواْ بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الأَرْضِ إِلاَّ قَلِيلاً مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا أُتْرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجْرِمِينَ وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ


پس در باره [باطل و پوچ بودن‏] آنچه آنان [كه شرك و كفر پيشه ساخته ‏اند و ]مى‏ پرستند، در ترديد مباش. آنان تنها همان گونه كه پيش از اين پدرانشان مى ‏پرستيدند، [خدايان دروغين را به انگيزه دنباله‏ روى از آن گمراهان ]مى‏ پرستند. و ما نيز بهره آنان را [به طور] كامل و بى‏ كم و كاست خواهيم داد.
و به يقين ما به موسى كتاب [آسمانى‏] ارزانى داشتيم، آنگاه در باره آن كشمكش گرديد. و اگر از سوى پروردگارت [وعده و ]سخنى پيشى نگرفته بود [كه كيفر عملكرد ظالمانه آنان را روى مصلحت تا روز رستاخيز به تأخير افكند]، بى‏ گمان [در] ميان آنان داورى مى‏ گرديد. و بى ‏ترديد آنان در مورد [نويدها و هشدارهاى خدا] در ترديدى [سخت و ]بهتان آميزند.
و پروردگارت [ثمره‏] كارهاى هريك را به طور كامل [و بى‏ كم و كاست ]به آنان خواهد داد؛ چرا كه او به آنچه [هر كدام از آنان‏] انجام مى‏ دهند آگاه است.
پس همان گونه كه فرمان يافته ‏اى پايدارى ورز، و هركس به همراه تو روى توبه به بارگاه خدا آورده است [نيز بايد پايدارى پيشه سازد]، و [با نا فرمانى خدا ]طغيان مكنيد كه او به آنچه انجام مى‏ دهيد بيناست.
و به كسانى كه [بيداد پيشه ساخته و] ستم كرده ‏اند تكيه نكنيد كه آتش [شعله‏ ور دوزخ‏] به شما در مى ‏رسد، و [آنگاه‏] برايتان در برابر خدا [دوستان و ]يارانى نخواهد بود، و [از هيچ ‏جا و از سوى هيچ كس نيز] يارى نخواهيد شد.
و در دو سوى روز [كه آغاز و انجام آن باشد]، و [نيز ]آغازين ساعات شب نماز را برپا دار، چرا كه نيكي ها [و كارهاى شايسته آثار] بديها را از ميان مى‏ برد. اين [بيان ]براى پندگيرندگان [و كسانى كه درست مى‏ انديشند]، پندى است.
[و تو اى پيامبر ما] شكيبايى پيشه‏ ساز كه خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى‏ گرداند.
پس چرا از نسل‏هاى پيش از شما، انديشمندانى نبودند كه [گناهكاران را ]از تباهى [و تبهكارى‏] در زمين [و زمان ]باز دارند؟! مگر اندكى از كسانى كه از ميان آنان [كه در آستانه هلاكت بودند] نجاتشان داديم. و آنان كه ستم مى‏ كردند، از پى ‏ناز و نعمتى كه در آن [غرق‏] بودند، گام سپردند، و آنان [مردمى ]گناهكار بودند.
و پروردگار تو [هرگز] بر آن نبوده است كه شهرهايى را كه مردم آن [در انديشه اصلاح و به سامان آوردن كار خويش‏اند و ]اصلاحگرند، به ستم [و بيداد ]نابود سازد.

صفحه 234

[امیر هانی]

وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ ﴿١١٨﴾ إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ ۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمْ ۗ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ ﴿١١٩﴾ وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ ۚ وَجَاءَكَ فِي هَٰذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿١٢٠﴾ وَقُلْ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلَىٰ مَكَانَتِكُمْ إِنَّا عَامِلُونَ ﴿١٢١﴾ وَانْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ ﴿١٢٢﴾ وَلِلَّهِ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَيْهِ ۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿١٢٣﴾ ترتيبها 12 سوره يوسف آياتها 111 مكيه الر ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ ﴿١﴾ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿٢﴾ نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَٰذَا الْقُرْآنَ وَإِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ ﴿٣﴾ إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ ﴿٤﴾

اگر پروردگارت مى‏خواست يقيناً تمام مردم را [از روى اجبار ، در مسير هدايت] امت واحدى قرار مى‏داد ، [ولى نخواست به همين سبب] همواره [در امر دين] در اختلاف‏اند .«118» مگر كسانى كه پروردگارت به آنان رحم كرده و به همين سبب آنان را آفريده است . و فرمان حتمى پروردگارت تحقق يافت كه همانا دوزخ را از همه جن و انسى [كه راه كفر و عناد را برگزيدند] پر خواهم كرد .«119» و هر سرگذشتى از سرگذشت‏هاى [پندآموز] پيامبران را كه برايت مى‏خوانيم ، حقيقتى است كه دل تو را به آن استوار كنيم ، و براى تو در اين سرگذشت‏ها حق و براى بهره بردن مؤمنان پند و تذكّرى آمده است .«120» و به كسانى كه ايمان نمى‏آورند بگو : به اندازه قدرتتان عمل كنيد ، و ما هم [بى‏ترديد به وظايف الهى خود] عمل مى‏كنيم .«121» و [به خاطر اعمال ناهنجارتان] به انتظار [عذاب] بمانيد كه ما هم [عذاب شما را] منتظريم .«122» نهان آسمان‏ها و زمين فقط در سيطره دانش خداست ، همه كارها به او باز گردانده مى‏شود ؛ پس او را بندگى كن و بر او توكل داشته باش ، و پروردگارت از آنچه انجام مى‏دهيد بى‏خبر نيست .«123» شماره سوره 12 نام سوره يوسف تعداد آيات 111 مکي به نام خدا كه رحمتش بى‏اندازه است‏ و مهربان ى‏اش هميشگى. الر ـ اين است آيات كتاب روشنگر .«1» ما آن را قرآنى به زبان فصيح و گويا نازل كرديم تا شما [درباره حقايق ، مفاهيم ، اشارات و لطايفش] تعقّل كنيد .«2» ما بهترين داستان را با وحى كردن اين قرآن بر تو مى‏خوانيم و تو يقيناً پيش از آن از بى‏خبران [نسبت به اين بهترين داستان] بودى .«3» [ياد كن] زمانى كه يوسف به پدرش گفت : من در خواب ديدم يازده ستاره و خورشيد و ماه برايم سجده كردند !«4»

«235»

[امیر هانی]

قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَىٰ إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا ۖ إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿٥﴾ وَكَذَٰلِكَ يَجْتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلَىٰ آلِ يَعْقُوبَ كَمَا أَتَمَّهَا عَلَىٰ أَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ ۚ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٦﴾ لَقَدْ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آيَاتٌ لِلسَّائِلِينَ ﴿٧﴾ إِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰ أَبِينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿٨﴾ اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبِيكُمْ وَتَكُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْمًا صَالِحِينَ ﴿٩﴾ قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَأَلْقُوهُ فِي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ ﴿١٠﴾ قَالُوا يَا أَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَىٰ يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ ﴿١١﴾ أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿١٢﴾ قَالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَنْ تَذْهَبُوا بِهِ وَأَخَافُ أَنْ يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنْتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ ﴿١٣﴾ قَالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَخَاسِرُونَ ﴿١٤﴾

[پدر] گفت : اى پسرك من ! خواب خود را براى برادرانت مگو كه نقشه‏اى خطرناك بر ضد تو به كار مى‏بندند ، بدون شك شيطان براى انسان دشمنى آشكار است .«5» و اين چنين پروردگارت تو را برمى‏گزيند و از تفسير خواب‏ها به تو مى‏آموزد ، و نعمتش را بر تو و بر آل يعقوب تمام مى‏كند ، چنانكه پيش از اين بر پدرانت ابراهيم و اسحاق تمام كرد ؛ يقيناً پروردگارت دانا و حكيم است .«6» بى‏ترديد [در داستان] يوسف و برادرانش نشانه‏هايى [از ربوبيّت ، رحمت و لطف خدا] براى مردم كنجكاو است .«7» [ياد كن] هنگامى كه برادران گفتند : با اينكه ما گروهى نيرومنديم ، يوسف و برادرش نزد پدرمان از ما محبوب‏ترند ، و قطعاً پدرمان در اشتباه آشكارى است .«8» [يكى گفت :] يوسف را بكشيد و يا او را در سرزمين نامعلومى بيندازيد ، تا توجه و محبت پدرتان فقط به سوى شما جلب شود. و پس از اين گناه [با بازگشت به خدا و عذرخواهى از پدر] مردمى شايسته خواهيد شد .«9» يكى از آنان گفت : يوسف را نكشيد ، اگر مى‏خواهيد كارى بر ضد او انجام دهيد ، وى را در مخفى‏گاه آن چاه اندازيد ، كه برخى رهگذران او را برگيرند [و با خود ببرند ! ! ] «10» گفتند : اى پدر ! تو را چه شده كه ما را نسبت به يوسف امين نمى‏دانى با اينكه ما بدون ترديد خيرخواه اوييم .«11» فردا او را با ما روانه كن تا [در دشت و صحرا] بگردد و بازى كند ، قطعاً ما نگهبان او خواهيم بود . «12» گفت: بردن او مرا سخت اندوهگين مى‏كند ، ومى‏ترسم شما از او غفلت كنيد و گرگ او را بخورد .«13» گفتند : اگر با بودن ما كه گروهى نيرومنديم ، گرگ او را بخورد ، در اين صورت زيانكار و بى‏مقداريم .«14»

«236»