چهل حديث در سيره فاطمى

[گل مريم]

بسم الله الرحمن الرحیم

چهل حديث در سيره فاطمى
مؤلف: محمود لطيفى


فاطمه ام ابيها

حضرت فاطمه ام ابيها (سلام الله عليها) روز جمعه 20 جمادى الاخرى سال دوم يا پنجم بعثت در شهر مكه به دنيا آمد. پدر بزرگوارش حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) و مادرش خديجه كبرى (سلام الله عليها) بود. در سال دوم هجرت عقد او با حضرت على (عليه السلام) در ملكوت اعلى بسته شد و ثمره آن امام حسن و امام حسين و زينب و ام كلثوم بود و محسن نيز در حوادث پس از رحلت پيامبر سقط شد.
آغاز زندگى حضرتش در مكه با محاصره اقتصادى شعب ابيطالب همراه بود و با پايان يافتن محاصره، عمر مادر نيز به آخر رسيد و پس از مادر مهر خانه پدر بود و بر چهره خسته او كه از فراق ابوطالب و خديجه و آزار كافر در هم مى تكيد گل نشاط و اميد مى كاشت.

پس از هجرت و در مدينه به صورت يك زن با تمام ويژگيهايى كه خداى زن براى او منظور نموده است تجلى نمود.فاطمه (سلام الله عليها) شمع جمع خانه بود و حلقه وصل رسالت و امامت. هم عزيز پدر بود و هم محبوب همسر و هم كدبانوى مدينه اسلام و الگوى تربيت خدايى زنانه. رنجها و مصيبتها در برابر خورشيد مهرش ذوب مى شد و پدر و همسر كه دو برادر بودند و دو همرزم و دو همدرد در پناه مهر او آرامش مى يافتند.

فاطمه يكى از دو ركن امامت بود كه پس از پيامبر با تمام وجودش به دفاع از حق پرداخت، هم سيلى نامحرمان تحمل نمود و هم تازيانه جهل و جاهليت را به جان خريد و در آخر نيز جان و فرزند را در اين راه نهاد و در سوم جمادى الاخرى يا 13 جمادى الاول سال 11 هجرى (و در كمتر از 3 ماه پس از رحلت پيامبر) على (عليه السلام) را يك و تنها گذاشت، مرقد منورش در مدينه - مسجد النبى يا بقيع - مطاف ملائكه مقرب الهى است.

[گل مريم]

19: همسر و همراه

سمعت أبا عبدالله (عليه السلام) يقول:
كان على (عليه السلام) يسقى و يحتطب و كانت فاطمة (سلام الله عليها) تطحن و تعجن و تخبز و ترقع.

كافى ج 8: 165.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

- در اداره امور خانه - على (عليه السلام) آب و هيزم تهيه مى كرد و فاطمه (سلام الله عليها) گندم آرد مى كرد و خمير مى نمود و نان مى پخت و لباسهاى كهنه را وصله مى زد.

[گل مريم]

20: تقسيم كار

قال أبو جعفر (عليه السلام):
ان فاطمة ضمنت لعلى (عليه السلام) عمل البيت و العجين و الخبز و قم البيت و ضمن لها على (عليه السلام) ما كان خلف الباب. نقل الحطب و ان يجيى ء بالطعام
تفسير عياشى ج 1: 171.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:
- براى تقسيم كارهاى خانه - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) خمير نمودن و پخت نان و نظافت را بعهده گرفت و على (عليه السلام) نيز كارهاى بيرون خانه همچون نهيه هيزم و خريد لوازم خوراكى را پذيرفت.^{( اين تقسيم كار پس از رحلت فاطمه بنت اسد در سال چهارم بوده است. به حديث 23 مراجعه شود.)}

[گل مريم]

21: كرامت و ايثار

اصبح على (عليه السلام) ذات يوم فقال: يا فاطمة هل عندك شيى ء تغذينيه؟
قالت فاطمة (سلام الله عليها):... ما كان شيى ء اطعمناه مذ يومين الا شيى ء كنت او ثرك به على نفسى و على ابنى هذين الحسن و الحسين
فقال على (عليه السلام): يا فاطمة الا كنت اعلمتينى فابغيكم شيئا؟
فقالت (عليه السلام): يا ابا الحسن انى لأستحى من الهى ان تكلف نفسك ما لا تقدر عليه.

تفسير فرات كوفى: 83.

روزى حضرت على (عليه السلام) به حضرت فاطمه (سلام الله عليها) فرمود: آيا غذايى در خانه هست تا بخورم؟
فاطمه (سلام الله عليها) گفت: آنچه كه در دو روز گذشته خورده ايد غذايى بوده كه من و دو فرزندم - حسن و حسين - نخورده و براى تو نگه داشته بوديم.
على (عليه السلام) گفت: چرا به من اطلاع نداده بودى تا براى شما غذايى تهيه كنم؟
فاطمه (سلام الله عليها) گفت: اى ابوالحسن! من از خداى خود شرم دارم كه خودت را به خاطر آنچه كه نسبت به آن توانايى ندارى به زحمت اندازى.

[گل مريم]

22: ساده زيستى

قالت فاطمة (سلام الله عليها) فى حديث...:
يا رسول الله ان سلمان تعجب من لباسى، فوالذى بعثك بالحق مالى و لعلى منذ خمس سنين الا مسك كبش تعلف عليه بالنهار بعيرنا فاذا كان الليل افترشناه و ان مرفقتنا لمن ادم حشوها ليف النخل.


دروع الواقية: 275.

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) - در ضمن حديثى مفصل - به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) گفت:
اى رسول خدا سلمان از لباس من - كه دوازده وصله داشته - تعجب مى كند به خدايى كه تو را به حق فرستاده است، پنج سال است كه من و على فرشى جز يك پوست ميش نداريم كه روزها بر روى آن علوفه شتر مى ريزيم و شبها روى آن مى خوابيم، بالش ما نيز پوستى است كه درون آن پوشال درخت خرما است.

[گل مريم]

فصل چهارم: بانوى خانه

23: عروس نمونه

عن على (عليه السلام): انه قال لامه فاطمة بنت اسد:
اكفى فاطمة (سلام الله عليها) بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ما كان خارجا من السقى و غيره و تكفيك ما كان داخلا من العجن و الطحن و غير ذلك.

انساب الاشراف 2: 37 ح 36

امام على (عليه السلام) به مادرش فاطمه بنت اسد گفت:
شما كارهاى خارج از خانه همچون تهيه آب و... را بعهده بگيريد و فاطمه دختر پيامبر به امور داخل خانه همچون آرد كردن و خمير گرفتن و... مى پردازد.

[گل مريم]

24: خانه دارى

انها استقت بالقربة حتى اثر فى صدرها وطحنت بالرحى حتى مجلت يداها و كسحت البيت حتى اغبرت ثيابها و اوقدت النار تحت القدر حتى دكنت ثيابها.

علل الشرائع ج 2: 65.

حضرت على (عليه السلام) فرمود:
فاطمه آنقدر با كوزه آب كشيد تا در سنيه اش اثر گذاشت و آنقدر با آسياب آرد كرد كه دستانش تاول زد و آنقدر خانه جاروب كرد كه لباسش غبار آلود شد و آنقدر آتش بر زير ديگ افروخت كه بر لباسش دود خاكستر نشست.

[گل مريم]

25: آينه صبر و شكر

رأى النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) فاطمة (سلام الله عليها) و عليها كساء من اجلة الأبل و هى تطحن بيديها و ترضع ولدها فدمعت عينا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فقال:
يا بنتاه تعجلى مرارة الدنيا بحلاوة الاخرة، فقالت (عليه السلام): يا رسول الله الحمدالله على نعمائه و الشكرلله على آلائه.

مناقب ج 3: 342.

روزى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فاطمه (سلام الله عليها) را ديد كه پوششى از پلاس شتر بر دوش انداخته با دستانش خمير مى كرد و فرزندش ‍ را شير مى داد. - با مشاهده اين صحنه - اشك بر چشمان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) حلقه زد و فرمود:
دخترم به خاطر شيرينى آخرت تلخى دنيا را تحمل كن.
فاطمه (سلام الله عليها) در پاسخ گفت: نعمتها و موهبتهاى بى پايان حق را سپاسگزارم.

[گل مريم]

26: با زيردستان

غزا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ساحل البحر فاصاب سبيا... فبعث الى فاطمة (سلام الله عليها) و اخذ بيد المرأة فوضعها فى يد فاطمة (سلام الله عليها) و قال (صلى الله عليه و آله و سلم):
يا فاطمة هذه لك و لا تضربيها فانى رأيتها تصلى...فلما رأت فاطمة ما يوصيها بها...
قالت (عليه السلام): يا رسول الله على يوم و عليها يوم ففاضت عينا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) بالبكأ.

مقتل الحسين (عليه السلام): 69.

پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم) در يكى از جنگها - در ساحل درياى سرخ - تعدادى را به اسارت گرفت - و پس از بازگشت به مدينه - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) را طلبيد و دست يكى از زنان اسير را در دست او نهاد و فرمود: اى فاطمه اين كنيز از آن تو. اما او را كتك مزن زيرا ديدمش ‍ كه نماز مى خواند.

وقتى حضرت فاطمه (سلام الله عليها) توجه و توصيه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را نسبت به زن ديد گفت:

اى پيامبر خدا يك روز من كار مى كنم و يك روز او.

با شنيدن اين سخن اشك از چشمان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) جارى شد.

[گل مريم]

27: عدل مجسم

قال سلمان:
كانت فاطمة (سلام الله عليها) جالسة قدامها رحى تطحن بها الشعير و على عمود الرحى دم سائل و الحسين (عليه السلام) فى ناحية الدار يبكى. فقلت: يا بنت رسول الله دبرك كفاك و هذه فضه. فقالت (عليه السلام):
اوصانى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ان تكون الخدمة لها يوما ولى يوما فكان امس يوم خدمتها.

خرايج و جرايح: 530.

سلمان مى گويد:
- روزى ديدم - فاطمه (سلام الله عليها) نشسته و در پيش رويش آسيابى بود كه با آن جو آرد مى كرد و بر دسته آسياب خون جارى بود و حسين (عليه السلام) نيز در گوشه خانه گريه مى كرد. گفتم: اى دختر پيامبر دستانت تاول زده است در صورتى كه فضه حاضر است - و مى تواند كمك كند - فرمود:

پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) به من توصيه نموده كه يك روز او كار كند و يك روز من و ديروز نوبت او بوده است.

[گل مريم]

28: تنديس عفاف

قال ابو جعفر (عليه السلام):
فاطمة (سلام الله عليها) سيدة اهل الجنة
و كان خمارها الا هكذا
- و او مأبيده الى وسط عضده -

مكارم الاخلاق: 94.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

فاطمه (سلام الله عليها) بانوى زنان بهشتى است،
مقنعه او بلند و تا حد بازوانش بود.