معارف قرآن_جلد دوم(معارفی از سوره های مائده و انعام)

[دژدان]

معارف_‌قرآن_جلد_2_نویسنده_ج� �عی_از_نویسندگان
#فصل_اول
#معارفى_از_سوره_مائده

معارفی از سوره مائده
‌ «مائده» با 120 آيه مدنى، پنجمين سوره قرآن و آخرين سوره مفصلى است كه اواخر حيات رسول خدا (ص) بر آن جناب نازل شده است.
هدف عمده آن دعوت به پايدارى در پيمانها و تهديد نسبت به شكستن و بى‌اعتنايى كردن به آنهاست و اينكه سنّت خدا بر اين جارى شده كه نسبت به كسى كه پيمان با امام خود را بشكند و از اطاعت امام درآيد سختگيرى كند.
نامگذارى اين سوره به «مائده» به خاطر داستان نزول مائده براى ياران حضرت مسيح در آيه 114 است.
فشرده مطالب سوره مائده‌ مطالب اصلى اين سوره در موارد زير خلاصه مى‌شود:

1- تأكيد بر وفاى به عهد و پايدارى نسبت به ميثاقها كه به مناسبت ميثاقهايى كه خدا از بنى‌اسرائيل و نصارا گرفته و آنها به آن عمل نكردند را يادآورى مى‌كند.

2- آياتى از اين سوره به بحث امامت و رهبرى پس از پيامبر (ص) اختصاص دارد، مانند آيه اكمال دين و اتمام نعمت كه به مناسبت منصوب شدن حضرت على (ع) به امامت در روز غديرخم به دست پيامبر اكرم (ص)، نازل شده‌است. همچنين آيه ولايت كه ولى مؤمنان را خدا و رسول و مؤمنان نمازگزارى كه در حال ركوع زكات مى‌دهند، معرفى مى‌كند كه مراد از مؤمنان حضرت على (ع) است. همچنين آيه تبليغ كه روشن كردن رهبرى پس از پيامبر را معادل تبليغ 23 ساله پيامبر قلمداد نموده، در اين سوره واقع شده‌است.

3- نصايح و بحثهاى مفصلى درباره اهل كتاب. اين سوره همه آنان را به دين اسلام و پذيرش دعوت پيامبر اسلام (ص) فراخوانده و در رابطه با عقايد و افكار و اعمالشان، سخن گفته و بر دشمنى يهود با اسلام نيز تأكيد ورزيده‌است.

4- در اين سوره مسائلى چون غذاهاى حلال و حرام، وضو و تيمم، حكم قتل، مفسدين فى‌الارض، حرمت شراب و قمار و بت‌پرستى، احكام صيد در حال احرام و شهادت بر وصيت نيز مورد بحث قرار گرفته است.

اكمال دين و اتمام نعمت‌

«... الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ دينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الْأِسْلامَ ديناً ...»
امروز آنان كه كافر شدند، از دين شما مأيوس گشتند. پس از آنان مترسيد و از من بترسيد.
امروز دينتان را برايتان كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دين، براى شما پسنديدم.

اين عبارت، قسمتى از آيه سوم سوره مائده است.
ابتداى آيه در مقام شمردن خوراكيهاى حرام است و انتهاى آن استثناى مضطرّ را بيان مى‌كند و اگر اين عبارت را از وسط آيه برداريم، به معناى آيه هيچ خللى وارد نمى‌شود و بقيه آيه مشابه آيات 173 سوره بقره، 145 سوره انعام و 115 نحل مى‌شود.
پس، اين عبارت، جمله معترضه‌اى است كه يا از اول نزول (به مصلحتى) در وسط آيه جاى گرفته و يا به دستور رسول خدا (ص) در آنجا قرار داده شده و يا در هنگام جمع‌آورى قرآن در آنجا قرارش داده‌اند.
البته در روايات شأن نزول اين عبارت نيز هيچ ذكرى از اصل آيه نيامده و مؤيّد اين احتمال است كه اين عبارت جداگانه نازل شده است و قرار گرفتنش در اينجا مطابق نزول نبوده‌است. عجيب اين است كه آيات ديگر قرآن نيز كه به شكلى مربوط به مسأله ولايت‌ و جانشينى بعد از پيامبر است، همچون آيه 67 سوره مائده و 33 سوره احزاب نيز چنين حالتى دارند و در بين آياتى قرار گرفته‌اند كه مربوط به بحثهاى ديگر است.

#اليوم_چه_روزى_است؟...

[دژدان]

بهره‌ورى از طيّبات‌

«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما احَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا انَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ» (مائده، آيه 87)
اى ايمان آورندگان!
چيزهاى پاكيزه‌اى را كه خداوند براى شما حلال كرده است، حرام نشمريد و (به حدود الهى) تجاوز نكنيد، كه خداوند تجاوزكاران را دوست ندارد.

نزاع با خداوند

مؤمنان در اين آيه شريفه، توبيخ شده‌اند كه چرا طيبات و نعمتها و چيزهاى پاكيزه‌اى را كه خداوند براى استفاده بندگان خود خلق كرده و استفاده از آنهارا حلال شمرده‌است، حرام مى‌شمرند.

آيا آيه فوق با زهد منافات دارد؟

#زهد يعنى مشغول نشدن به زندگى دنيا، نه برخوردار نشدن از آن. البته جهت رسيدن‌
به مقام زهد، انسان بايد با خواهش نفس مبارزه كند و پاره‌اى لذّات مباح را ترك كند تا نفس قانع گردد و علاقه‌اش به نعمتهاى ظاهرى مادى كم گردد ولى اين كار با آيه منافات ندارد چون در آيه سخن از تحريم حلال خداست و اگر در اعتقاد يا عمل نعمتى را حرام نداند بلكه در پاره‌اى موارد، آن‌هم به‌طور غير دائم استفاده از بعضى نعمتها را ترك كند يا در استفاده به حداقل اكتفا كند تحريم حلال نكرده است.

شأن نزول

‌ نقل شده كه روزى رسول خدا صلى الله عليه و آله قيامت، سختيها و اوضاع هولناك آن را براى مردم توضيح داد. ترس شديدى اصحاب را فراگرفت بطورى كه عده‌اى تصميم گرفتند، روزها روزه بگيرند و شبها را به عبادت بگذرانند، گوشت و چربى نخورند، با زنان معاشرت ننمايند، عطر استعمال نكنند، لباس مويى و زبر بپوشند و خلاصه، دنيا و لذايذ مادى را ترك كنند. وقتى خبر اين تصميم به گوش رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيد آنها را از اين تصميم نهى كرد و فرمود:
نفس شما هم حقى به گردن شما دارد، پس ناگزير براى اينكه هم حق خدا و هم حق نفس خود را ادا كرده باشيد، گاهى افطار كنيد، پاره‌اى از شبها را بخوابيد و در پاره‌اى از آن به عبادت برخيزيد، مى‌بينيد كه من نيز چنين مى‌كنم، هم عبادت مى‌كنم و هم مى‌خوابم، هم روزه مى‌گيرم و هم افطار مى‌كنم، گوشت و چربى مى‌خورم و به سراغ زنان مى‌روم، هر كس از سنت من اعراض كند از من نيست.
بعد از اين جريان، اين آيه نازل شد.

#قمار_و_شراب...

[دژدان]

قمار و شراب

«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوا انَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْانْصابُ وَالْازْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ انَّما يُريدُ الشَّيْطانُ انْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ وَالْبَغْضاءَ فِى الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلوةِ فَهَلْ انْتُمْ مُنْتَهُونَ» (مائده، آيات 90- 91)
اى مؤمنان!
جز اين نيست كه شراب و قمار و بتها (يا سنگهايى كه براى ذبح قربانی نصب‌شده و به آنها تبرك مى‌جوييد) و چوبهاى قرعه، پليد و از كارهاى شيطان است. از آنها دورى كنيد؛ اميد است كه رستگار شويد. همانا شيطان مى‌خواهد به‌وسيله قمار و شراب، بين شما كينه و دشمنى بيندازد و شما را از ذكر خدا و نماز باز دارد. آيا دست‌بردار نيستيد؟!

اعلام تدريجى حرمت شراب

‌ عرب جاهلى به شراب، علاقه زيادى داشت و اعلام حرمت آن بدون زمينه‌چينى، ممكن بود سبب ارتداد يا سرپيچى بسيارى از آنان گردد. خداوند متعال براى جلوگيرى از اين مفسده، حرمت شراب را بصورت تدريجى بيان فرمود. در ابتدا بصورت كنايه از آن نهى كرد و آن را در ضمن عنوان گناه، تحريم نمود. در مرحله بعد، حرمت آن را بصور ت نصيحت بيان كرد و فرمود كه قمار و شراب اگرچه داراى منفعت هستند اما ضرر و زيانشان بمراتب بيشتر است.
سپس از نماز خواندن، در حال مستى نهى كرد و سرانجام در اين آيه شريفه، حرمت شراب و قمار را با تشديد و تأكيد هر چه بيشتر بيان ساخت.
در آيه شريفه، حكم حرمت شراب و قمار به چند صورت تأكيد شده است:

1- از جهت لفظ «انّما» كه در آن به كار رفته است.

2- آن را زشتى و پليدى شمرده است.

3- آن را عمل شيطان دانسته است كه به‌وسيله آن كينه‌توزى و دشمنى بين افراد، ايجاد مى‌كند.

4- با كمال صراحت، امر به اجتناب كرده است.

5- از اين جهت كه فرموده در اجتناب از شراب و قمار انتظار و توقع رستگارى هست.

6- از اين جهت كه مشتمل بر بيان مفاسد شراب و قمار است.

7- پرسش توبيخى كه آيا دست بردار نيستيد؟

8- از اينكه در آيه بعد امر به اطاعت از خدا و رسول (و پذيرفتن دستور اجتناب از شراب و قمار) كرده است.

9- اعلام بى‌نيازى خداوند از اطاعت آنها.

مفاسد شراب و قمار

در اين آيه، دو مفسده بزرگ قمار و شراب را كه هدف شيطان است ذكر كرده است؛ ايجاد دشمنى بين شما، بازداشتن شما از نماز و ياد خدا.

#نوشيدن_شراب...

[دژدان]

نوشيدن شراب

نوشيدن شراب باعث تحريك سلسله اعصاب شده، عقل را سست و اعصاب را به هيجان درمى‌آورد.
اين هيجان عصبى اگر در خدمت خشم و غضب قرار گيرد، معلوم است كه چه ثمرات تلخى به بار مى‌آورد و بزرگترين جنايات را، براى شخص مست تجويز مى‌كند؛ و اگر در مسير شهوت حيوانى قرار گيرد، سر به رسوايى زده، هر فسق و فجورى را چه درباره عِرض و ناموس خود و چه ديگران در نظرش زيبا جلوه‌داده، او را به هتك جميع مقدسات دينى و اجتماعى وا مى‌دارد.
دزدى، خيانت، دريدن پرده عفت محارم خود، فاش كردن اسرار، ورود به خطرناكترين ورطه‌هاى هلاكت و امثال آن را در نظرش ناچيز جلوه مى‌دهد.
آمار ممالك مترقى كه نوشيدن مشروبات الكلى در بينشان رواج دارد، نشان داده كه درشت‌ترين ارقام جنايت و حوادث ناگوار و فسق و فجورهاى شرم‌آور و ننگين، در اثر نوشيدن شراب است.

قمار

قمار، مال و ثروتى را كه انسان در اثر كوشش و رنج بسيار در مدتى طولانى به دست آورده و همچنين آبرو و شخصيّت اجتماعى را در كمترين مدت از بين مى‌برد.
اگر در قمار، پيروز شود و از اين راه مالى به دست آورد، همين مال، او را به انحرافهاى ديگر دچار مى‌سازد، چون اين مال را به زحمت، كسب نكرده، در راه صحيح خرج نخواهد كرد و سير متعادل زندگى‌اش به هم خورده و مردى ولخرج، تنبل و اهل لهو و لعب مى‌شود؛ حوصله اينكه نيازمنديهاى زندگى را با كوشش خود و از راه مشروع به دست آورد نداشته و همواره در پى راههاى نامشروع خواهد بود و اگر در قمار، مغلوب شود و هستى خود را ببازد، همين باخت، وى را به كينه‌توزى نسبت به حريف خود واداشته و در نتيجه، يك عمر را با حسرت، خشم و عصبانيت سپرى مى‌سازد.

#بيانات_معصومين_عليهم_السلا م‌_در_مورد_شراب...

[دژدان]

بيانات معصومين عليهم السلام

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

- شراب، مادر تمام كارهاى زشت است.

- كسى كه به خدا و روز قيامت ايمان دارد، بر سر سفره‌اى كه در آن شراب نوشيده مى‌شود، نبايد بنشيند.

- كلام و حرف شرابخوار را تصديق نكنيد، به هنگام خواستگارى به او زن ندهيد، وقتى مريض شد عيادتش نكنيد، در تشييع جنازه‌اش حاضر نشويد، او را امين براى امانت ندانيد.

- شرابخواران، سگان اهل جهنمند.

- خداوند، شراب، فشاردهنده انگور براى تهيه شراب، كسى كه نهال انگور را براى تهيه انگور شراب مى‌كارد، نوشنده شراب، ساقى شراب، فروشنده شراب، خريدار شراب، خورنده بهاى شراب، حمل كننده شراب و انباردار شراب را لعنت كرده است.

- قسم به آن‌كه مرا به حق مبعوث كرده است، شرابخوار با چهره سياه وارد صحنه قيامت مى‌شود، درحالى‌كه سر او را به زمين مى‌كوبند و فرياد مى‌زند: اى واى از تشنگى!

امام على عليه السلام فرمود:
كسى كه مايع مست‌كننده‌اى را بنوشد، چهل‌شبانه روز نماز او قبول نمى‌شود.

سؤال بى‌جا

«يا ايُّهَا الَّذينَ‌امَنُوا لا تَسْأَلُوا عَنْ اشْياءَ انْ تُبْدَلَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ انْ تَسْأَلُوا عَنْها حينَ يُنَزَّلُ الْقُرْانُ تُبْدَلَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَاللَّهُ غَفُورٌ حَليمٌ» (مائده، 101)
اى ايمان آورندگان!از چيزهايى سؤال نكنيد كه اگر بر شما آشكار شود، ناراحت مى‌شويد، و اگر هنگام نزول قرآن از آنها سؤال كنيد، بر شما معلوم مى‌شود. خداوند آنها را بخشيد كه او بخشنده و حليم است.


#چند_نكته
#مصلحت_نوع_بشر...

[دژدان]

چند نكته

‌1- مصلحت نوع بشر:
خداى متعال، عالَم وجود را بر مبناى نظامى حكيمانه، استوار ساخته و به اقتضاى حكمت، امورى را براى آدميان، پنهان و امورى را آشكار كرده است.
پافشارى براى آشكار شدن آنچه پنهان گذارده شده و يا مخفى كردن آنچه به حكمت الهى آشكار شده، باعث اختلال نظام زندگى بشرى است.
براى مثال، مصلحت بشر در اين است كه از روز مرگ خود، روز مرگ دوستان و عزيزان، روز زوال قدرت و حكومتش بى‌اطلاع باشد؛ چون اگر بداند چند روز آينده مى‌ميرد و يا عزيزى را از دست مى‌دهد، تشويش و اضطراب بر او غلبه مى‌كند و نظام زندگى‌اش به هم مى‌خورد. خداوند مصلحت را در اين ديده كه مطالبى را از او پوشيده بدارد او نيز بايد بداند كه جهل او نسبت به اين مطالب به نفع اوست و نبايد به دنبال اطلاع از آنها باشد.

2- دشوار كردن تكليف:
خداوند براى اصلاح بشر و بردن او بسوى كمال، احكام و دستوراتى صادر فرموده است. در بعضى از آن دستورات، تمام جزئيات، بيان شده و بعضى از آنها، قيد و شرطى برايش ذكر نشده و در مورد شروط آن سكوت شده است و در بعضى از موارد چيزى نفرموده است.
به‌عنوان نمونه در آيه شريفه:
«وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ»
(بر عهده مردم است كه حج خانه خدا به جا آورند) ?
نفرموده است كه آيا هر سال يا فقط يك بار واجب است. در چنين موارد بايد در حد توان به دستور عمل كرد و از سؤالهايى كه جواب آنها سبب سنگين شدن تكليف مى‌شود، خوددارى ورزيد.
مثلًا اگر سؤال شود كه آيا هر سال حج لازم است؟ و جواب آرى داده شود، آن وقت تكليف مشكل شده و چه‌بسا همين تكليف مشكل، انسان را به فاصله‌گرفتن از دين وادارد.
در داستان قوم بنى‌اسرائيل در قرآن آمده است كه قتلى در بين آنها رخ داد و قاتل ناشناخته ماند و هر كس به گردن ديگرى مى‌انداخت.
آنان به موسى عليه السلام رجوع كرده و تقاضاى حل مشكل كردند، موسى از جانب خدا راهنمايى خواست و خداوند امر فرمود
گاوى ذبح كنند و قسمتى از بدن آن را به بدن مرده بزنند تا زنده شود و قاتل خود را معرفى كند.
اين قوم لجوج به‌جاى اينكه به دستور عمل كنند، چند بار به طرح سؤالهاى بيجا پرداختند و از موسى عليه السلام خواستند از خداوند صفات آن گاو را بپرسد و در هر بار تكليف خود را دشوارتر ساختند و آن‌قدر پيش رفتند كه آن گاه منحصر به فرد شد و مجبور شدند آن را با قيمت بسيار سنگين خريدارى و ذبح كنند؛ درصورتى‌كه اگر سؤال نكرده بودند و همان اول، گاوى را ذبح مى‌كردند، كافى بود و زحمتى هم نداشت.

#پایان_این_فصل...

[دژدان]

#معارف_‌قرآن_جلد_2_نویسنده_ج معی_از_نویسندگان
#فصل_دوم
#معارفى_از_سوره_انعام

معارفى از سوره انعام‌

سوره انعام، ششمين سوره قرآن كريم و داراى 165 آيه است. بنابر نقل مفسران تمامى آن يكجا در مكه نازل شده و هماهنگى و سياق آيات نيز حاكى از اين امر است.
علت نامگذارى اين سوره به «انعام» آن است كه در آيات 136- 144 اين سوره به بخشى از عقايد و سنن عرب جاهلى نسبت به چهارپايان، اشاره شده است.
غرض اين سوره، #اثبات_توحيد است. مى‌خواهد ثابت كند كه انسان خالقى دارد كه پروردگار عالميان است.
ابتداى هر چيزى از او و بازگشت هر چيز به‌سوى اوست.
به‌منظور ارشاد بندگان، پيامبران انذار كننده و بشارت دهنده را فرستاده است.
آيات اين سوره بيشتر به‌صورت استدلال عليه منكران توحيد و نبوت و معاد است.
فشرده مطالب سوره‌ با توجه به اينكه سوره انعام در مكه نازل شده، بيشتر بحث آن پيرامون مسائل اعتقادى است و توحيد، خالقيت و مدبّريت حق را با آوردن نمونه‌هاى فراوان، بيان فرموده و مشركان را به توحيد دعوت كرده است.
تأكيد اين سوره روى مسأله يگانه‌پرستى و مبارزه با شرك و بت‌پرستى است به‌طورى كه روى سخن بسيارى از آيات با مشركان و بت‌پرستان است و به همين مناسبت گاهى رشته بحث به اعمال، كردار و بدعتهاى مشركان مى‌كشد.در زمينه دعوت به توحيد، به نقل استدلالهاى حضرت ابراهيم عليه السلام با قومش پرداخته و از طرف ديگر با مخالفان نبوت و قرآن محاجه كرده و سرگذشت اقوام گذشته را كه به تكذيب دعوت انبيا پرداخته‌اند، يادآورى مى‌كند و به خاطر لجاجت منكران، بارها از عذاب الهى سخن به ميان آورده است از جمله به جان‌كندن كفار كه همراه با سختى است، اشاره مى‌كند.
در قسمت ديگرى از اين سوره، دستوراتى درباره برخورد پيامبر صلى الله عليه و آله با مؤمنان حقيقى و طرد نكردن آنان داده و مژده پذيرش توبه مؤمنان گناهكار و رحمت عمومى را اعلام كرده است و ضمن آياتى به معرفى انبياى گذشته پرداخته است.
در فراز ديگرى با مردود شمردن عقايد مشركان درباره حرمت گوشت بعضى حيوانات، به معرفى حيوانات حلال‌گوشت پرداخته و همگان را از شرك، قتل، كارهاى زشت و خوردن مال يتيم برحذر داشته است.

#هلاكت_امت_و_زوال_نعمت_به_سب� �_گناه...

[دژدان]

هلاكت امّت و زوال نعمت به سبب گناه

«الَمْ يَرَوْا كَمْ اهْلَكْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِى الْارْضِ ما لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ وَ ارْسَلْنَا السَّمآءَ عَلَيْهِمْ مِدْراراً وَ جَعَلْنَا الْانْهارَ تَجْرى‌ مِنْ تَحْتِهِمْ فَاهْلَكْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَ انْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً اخَرينَ» (انعام، آيه 6)
آيا نديده‌اند (كه) چه بسيار پيش از ايشان اقوامى را به هلاكت رسانديم (كه) به آنان چنان تمكن و اقتدارى در زمين داده بوديم كه به شما نداده‌ايم و بارانهاى پى در پى بر آنان فرستاديم و نهرها از زير (آباديها و يا پاهاى) آنان جارى ساختيم، پس آنان را به خاطر گناهانشان هلاك كرديم و پس از آنان قوم و جماعت ديگرى را به وجود آورديم؟

پيامدهاى ايمان و كفر

تقدير و سنّت الهى بر اين قرار گرفته كه اگر افراد جامعه‌اى ايمان آوردند و تقوا پيشه كردند و در آن جامعه احكام الهى پياده و اجرا شد.
نعمتهاى خود را بر آنان فرو ريزد و آنان را مشمول عفو و فضل خود قرار دهد؛ از لغزشهاى جزئى آنان چشم پوشد و بركات‌ آسمان و زمين را در اختيار آنان قرار دهد.

قرآن شريف، اين سنّت الهى را چنين بيان مى‌فرمايد:

«وَ لَوْ أَنَّ اهْلَ الْقُرى‌ امَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالْارْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَاخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»?
اگر اهالى قريه‌ها (اقوام) ايمان مى‌آوردند و تقوا پيشه مى‌كردند، بركاتى از آسمان و زمين به رويشان مى‌گشوديم و لكن (آيات الهى را) تكذيب كردند، در نتيجه آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم.

#اثر_تكوينى_ايمان_و_كارهاى_ن يك...

[دژدان]

اثر تكوينى ايمان و كارهاى نيك

افراد يك امت، در جهان طبيعت، منشأ خيرات فراوانى است.
در روايتى از امام موسى بن جعفر عليه السلام در تفسير آيه شريفه
«يُحْيِى الْارْضَ بَعْدَ مَوْتِها»
(زمين را بعد از مرگش زنده مى‌كند)
آمده:
زنده كردن به باران منظور نيست بلكه (منظور اين است كه) خداوند مردانى را برمى‌انگيزد كه عدل را زنده مى‌كنند و بر پا مى‌دارند و به زنده شدن عدل، زمين زنده مى‌شود.
به تحقيق كه اقامه حدّ در جامعه، سودمندتر است براى زمين از چهل صبح باران باريدن.

تمكّن مالى وسيله آزمايش‌ ثروت

قدرت و حكومت اگر همراه با بندگى و ياد و ذكر خدا نباشد، عامل غفلت و گناه و موجب سقوط است.
هر ملّت مقتدرى‌كه عمل به احكام الهى را ترك كند و به ظلم و طغيان رو آورد، اسباب هلاكت خويش را به دست خود فراهم آورده است.
همه بايد بدانيم كه تمكّن مالى و اقتدار، يكى از بخششهاى الهى است كه به ما ارزانى شده است تا معلوم شود كه شكر نعمت و بندگى به جا مى‌آوريم يا كفر مى‌ورزيم و سركشى مى‌كنيم، كه در صورت اوّل، خداوند بر نعمت ما خواهد افزود و در صورت دوّم، عذاب سخت خداوند ما را فرا خواهد گرفت. حضرت سليمان، پيامبر بلند مرتبه الهى، بهترين الگو و نمونه براى ثروتمندان و قدرتمندان است.
او از خداوند تقاضاى‌ مُلك، قدرت و حكومتى كرد كه براى كسى سابقه نداشته باشد و خداوند نيز به او عطا كرد.

#سليمان_و_نعمتهاى_بى_‌شمار_� �لهى...

[دژدان]

سليمان و نعمتهاى بى شمار الهى

وقتى كه سليمان نعمتهاى بى‌شمار الهى را مشاهده كرد، فرمود:

«هذا مِنْ فَضْلِ رَبّى‌ لِيَبْلُوَنى‌ ءَاشْكُرُ امْ اكْفُرُ وَ مَنْ شَكَرَ فَانَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَانَّ رَبّى‌ غَنِىٌّ كَريمٌ»
اين (حكومت و سلطنت و قدرت) از تفضّل پروردگارم است تا مرا بيازمايد كه آيا شكر مى‌كنم يا كفر مى‌ورزم كه هر كس شكر نعمت به‌جا آورد به سود خويش عمل كرده و هر كس كفر ورزد، به زيان خود كرده است چه اينكه پروردگارم بى‌نياز و كريم است.

در آيه ديگرى از

«لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَازيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ انَّ عَذابى‌ لَشَديدٌ»
شكر (نعمت) به جا آوريد بر شما بيفزايم و اگر كفر ورزيد، عذاب من شديد است.

بايد دانست كه تمكن مالى و قدرت و حكومت نمى‌تواند عذاب خداوند را از ما دور سازد همچنان كه از امتهاى پيش از ما، دور نساخت.
چه بسيار امتهايى كه از ما قويتر و قدرتمندتر بودند و گناه و كفران نعمت، به عذاب گرفتارشان كرد و آنها را نابود گردانيد.
جانشين گذشتگان‌ مردم بايد آگاه باشند كه در استفاده از مواهب طبيعت، جانشين گذشتگان هستند نه اينكه خود را صاحب اصلى آنها بدانند و همچنان كه اين نعمت، قدرت و حكومت در گذشته در اختيار ديگران بوده، در آينده هم در اختيار كسان ديگر خواهد بود.
در اين چند صباح نبايد گرفتار غرور و ناسپاسى شد و اين نعمت عاريتى را جاودانه پنداشت و با اين پندار خام به بيراهه رفت.
بايد ديد كه اقوام ناسپاس گذشته چگونه هلاك شدند و در خاك پنهان گرديدند، با رفتنشان نه زمين ويران شد و نه جايشان خالى ماند، به جاى هر قوم، قوم ديگرى آمد و حيات و زندگى در زمين با نسلهاى متوالى ادامه يافت.

#ترس_از_عذاب_الهى_مانع_معصيت ‌...

[دژدان]

ترس از عذاب الهى، مانع معصيت‌

«قُلْ انّى‌ أَخافُ انْ عَصَيْتُ رَبّى‌ عَذابَ يَوْمٍ عَظيمٍ» (انعام، آيه 15)
بگو اگر پروردگارم را نافرمانى كنم از عذاب روز بزرگ (رستاخيز) مى‌ترسم.

خوف، عامل نجات

‌ عقل سليم، حكم مى‌كند كه بايد از خطر گريخت و از جايى كه احتمال خطر دارد پرهيز كرد.
اين حكم عقلى و نظرى در جايى كه خطر سخت‌تر و شديدتر باشد، ظهور و وضوح بيشترى دارد و از آنجا كه عذاب آخرت سخت‌ترين و شديدترين مهلكه‌هاست، از احتمال آن هم بايد به شدت فرار كرد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله انسانها را به توحيد و بندگى، دعوت مى‌كرد؛ مشركان و كفار او را به شرك، ظلم، گناه و فساد مى‌خواندند و وعده مى‌دادند تا دست از حق خود بردارد و به باطل آنان رو آورد.
خداوند به پيامبرش فرمود كه به آنها بگو من نمى‌توانم خواسته‌هاى شما را اجابت كنم و از دعوت به توحيد و اجراى اوامر پروردگارم سربرتابم. من از عاقبت سركشى و گناه كه جهنم است، بيم دارم و همين هم مرا از گناه، شرك، كفر، ظلم و ستم بازمى‌دارد.
پيامبر اكرم بطور مكرّر موظف شد كه اين كلام را به كافران بگويد و اين تكرار نشان‌دهنده اثر بسيار قوى خوف در بازداشتن انسانها از ظلم و گناه است و هم نشان‌دهنده درجه بالاى خوف رسول خدا صلى الله عليه و آله كه تأديب شده الهى است و الگوى مردمان.

عذاب عظيم

‌ در آيات متعدّد قرآن روز قيامت و سختى آن و عذاب جهنم با صفات تكان‌دهنده‌اى ذكر شده است.
توجه به آيات عذاب و اوصاف عذاب الهى مى‌تواند آن‌چنان خوف و هراس در فردايجاد كند كه او را از هر گناهى باز دارد. شايسته است كه هر مسلمانى به اين آيات گوش دل بسپارد و چشم دل را به‌سوى جهنم و شدّت عذاب آن بگشايد تا بيم از عذاب، در دل او ايجاد شود و اين بيم مانع از شهوت‌طلبى، دنياپرستى، گناه و شيطان‌پرستى شود و او را به انجام اعمال صالح وادارد.

#پشيمانى_بى‌حاصل_در_قيامت‌ ...