معارفی از سوره های قرآن(سوره ی اعراف)

[دژدان]

معارف قرآن, جلد 2
نویسنده, جمعی از نویسندگان
فصل سوم
معارفى از سوره اعراف

[دژدان]

فريب‌خوردگان در دوزخ

فريب‌خوردگان در دوزخ زبان به شكايت مى‌گشايند و مى‌گويند:
پروردگارا! اين اغواگران بودند كه ما را گمراه ساختند، عذاب و كيفر آنها را دو چندان كن. كيفرى به علّت اينكه گمراه بودند و كيفرى به سبب گمراه كردن ما.
خداوند پاسخ مى‌دهد:
مجازات هر دو دسته (گمراه كننده و گمراه شونده) دو چندان‌است، ولى شما نمى‌دانيد. اغوا كننده به‌جهت گمراهى خود و گمراه كردن ديگران عذاب مضاعف مى‌شود و اغوا شونده نيز بدين جهت كه گمراه گشته و دعوت گمراه كنندگان را پذيرفته و سياهى لشكر سران كفر شده است، عذابى دو چندان خواهد داشت.
امام صادق عليه السلام در مورد پيروان بنى‌اميه (مصداق پيروان ستمگر) مى‌فرمايد:
«اگر بنى اميه كسانى نمى‌يافتند كه دبيرشان شوند و خراج برايشان جمع كنند و در ركابشان براى دفاع از آنان بجنگند و در جمعه و جماعتشان حاضر شوند، به‌هيچ وجه حق ما را غصب نمى‌كردند.»

اصحاب اعراف چه كسانى هستند؟

«وَ بَيْنَهُما حِجابٌ وَ عَلَى الْاعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسيماهُمْ وَ نادَوْا اصْحابَ الْجَنَّةِ انْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ وَ اذا صُرِفَتْ ابْصارُهُمْ تِلْقاءَ اصْحابِ النَّارِ قالُوا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ وَ نادى‌ اصْحابُ الْاعْرافِ رِجالًا يَعْرِفُونَهُمْ بِسيماهُمْ قالُوا ما اغْنى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَ ما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ اهؤُلاءِ الَّذينَ اقْسَمْتُمْ لا يَنالُهُمُ اللَّهُ بِرَحْمَةٍ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَ لا انْتُمْ تَحْزَنُونَ» (اعراف، آيات 46- 49)
و در ميان آن دو (بهشتيان و دوزخيان) حجابى است و بر «اعراف»، مردانى هستند كه همه را از سيمايشان مى‌شناسند، و اهل بهشت را كه هنوز داخل بهشت نشده‌اند ولى اميد آن را دارند، ندا در دهند كه سلام بر شما! و چون ديدگانشان بسوى اهل جهنم برگردد، گويند:
پروردگارا! ما را قرين گروه ستمگر مگردان.
اصحاب اعراف، مردانى (از دوزخيان) را كه از سيمايشان آنان را مى‌شناسند، صدا مى‌زنند و مى‌گويند: ديديد كه گردآورى (مال و ثروت، زن و فرزندان) و تكبرهاى شما به حالتان سودى نداد! آيا اينها (بهشتيان) همانهايى نيستند كه سوگند ياد كرديد كه رحمت خدا، هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! داخل بهشت شويد كه نه ترس داريد و نه غمناك مى‌شويد.

#اعراف_چيست...

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

اعراف چيست؟

«عُرف» به‌معناى يال اسب و تاج خروس و قسمت بالاى هر چيز است.
آيه شريفه به حجاب و مانعى كه بين بهشت و دوزخ است، اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد:
«وَ عَلَى الْاعْرافِ» يعنى در بلندى و قسمتهاى بالاى اين حجاب مردانى هستند كه پس اعراف مقامى است بلند كه بر محشر، بهشت، دوزخ و اصحاب آن دو مشرف است به‌طورى كه «مردان اعراف» بهشتيان و دوزخيان را مى‌بينند و با آنان صحبت مى‌كنند و آنان را به ورود به بهشت يا دوزخ اذن مى‌دهند و امر مى‌كنند.
علامه طباطبائى قدس سره اعراف را به مقام تدبيركنندگان امور پادشاهان و حكّام تشبيه كرده كه در زير سلطه آنان اقوامى سعيد و بهره‌مندند و اقوامى نيز به زندان و عذاب گرفتارند.

رجال اعراف و اصحاب اعراف‌

در اين آيات سخن از رجالى است كه بر بلنداى حجاب بين بهشت و دوزخ قرار دارند كه آنان را در آيه بعد با عنوان «اصحاب اعراف» هم خوانده است.
و در روايات سخن از «اصحاب اعراف» است و تعيين مصداق آن كه عبارتند از:
1- انبيا و خلفايشان
2- مؤمنان گناهكار
3- مستضعفان قاصر
بنابر روايات اين سه گروه در اعراف هستند؛ انبيا و اوصيايشان بر بالاى اعراف ناظر و حاكم بر آن صحنه‌اند
و مؤمنان گناهكار در طول اين گردنه براى عبور از آن و رسيدن به بهشت
و مستضعفان قاصر خارج از جهنم و در ابتداى آن گردنه به اميد امر و دستگيرى خدا.

#رجال_اعراف...

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

رجال اعراف

و اما «رجال اعراف» كه بر بالاى آن هستند (وَ عَلَى الْاعْرافِ رِجالٌ) فقط پيامبران و اوصيايند زيرا:
1- فقط آنانند كه از آن مقام عالى بر صحنه قيامت و بهشت و دوزخ ناظر و حاكمند و هم مؤمنان گناهكار و مستضعفان قاصر را مى‌بينند و هم دو گروه ديگر يعنى مؤمنان‌نيكوكار كه حسابشان پاك بوده و سريع وارد بهشت شده‌اند و كافران و مستضعفان مقصر كه بدون حساب وارد جهنم شده‌اند.(يَعْرِفُونَ كُلا بِسيماهُمْ)

2- فقط آنانند كه در قيامت حق دارند حرف بزنند، سؤال و جواب نمايند و حكم به حق كنند، و غير آنان را حق حرف زدن، سؤال و جواب و حكم كردن نيست.

3- آنان را «رجالٌ» ناميد و به طور نكره ذكر كرد تا به شأن و مقام والاى آنان اشاره كند.

4- در اين آيات «رجال اعراف» جداى از اهل بهشت و دوزخ و ناظر بر هر دو گروه و در امان از هول و فزع قيامت معرفى شده‌اند؛ پس معلوم مى‌شود آنان همان مخلَصان هستند كه در آيه 128 سوره صافّات ذكر شده‌اند.

5- ممكن است تصور شود عبارت
«لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ»
وصف «رجال اعراف» است و به همين جهت آنان را مؤمنان گناهكار يا مستضعفان شمرده‌اند؛ ولى از دقت در آيه معلوم مى‌شود كه اين فراز وصف مؤمنان گناهكار است كه هنوز وارد بهشت نشده‌اند.

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

رجال اعراف

از دقت در آيه معلوم مى‌شود كه اين فراز وصف مؤمنان گناهكار است كه هنوز وارد بهشت نشده‌اند و شايد- همچنان كه در روايتى هم آمده است كل عبارت
«وَ نادَوْا اصْحابَ الجَنَّةِ انْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوها وَ هُمْ يَطْمَعُونَ وَ اذا صُرِفَتْ ابْصارُهُمْ تِلْقاءَ اصْحابِ النَّارِ قالُوا رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ»
همه‌اش سخن مؤمنان گناهكار باشد كه در اعراف بوده و هنوز وارد بهشت نشده‌اند. وقتى آنان برادران مؤمن صالح خود را در بهشت مى‌بينند، بدانان سلام مى‌كنند درحالى‌كه هنوز خود وارد بهشت نشده‌اند و طمع آن را دارند و وقتى كافران را در جهنم مى‌بينند، از بودن با آنان به خدا پناه مى‌برند. و اما «رجال اعراف» كه در آن اوج هستند و همه را مى‌شناسند، كافران را توبيخ وسرزنش مى‌كنند كه ببينيد كه چگونه عِدّه و عُدّه، مال و منال و جمعيت طرفدار براى شما دردى دوا نكرد و ببينيدكه اين مؤمنان مستضعف‌كه شما قسم مى‌خوريد كه مورد رحمت خدا واقع نمى‌شوند، چگونه نجات مى‌يابند و بعد به مؤمنان گناهكار امر مى‌كنند كه وارد بهشت شوند و در آخرين مرحله هم مستضعفان مورد رحمت خدا واقع شده و از اعراف گذشته و به بهشت مى‌رسند و آخرين گروهى هستند كه به رحمت الهى نايل مى‌شوند.
روايت زير مؤيد همين تفسير است:
امام صادق عليه السلام فرمود:
اعراف تپه‌هايى است بين بهشت و دوزخ كه پيامبران و اوصياى آنان و گناهكاران امتشان آنجا هستند همچنان كه فرمانده سپاه- به هنگام عبور از گردنه- همراه و ياور سپاهيانش مى‌باشد، مؤمنان صالح كه از گناهكاران سبقت گرفته‌اند وارد بهشت شده‌اند و خلفاى الهى مؤمنان گناهكار را مورد خطاب قرار مى‌دهند كه به برادران نيكوكار خود بنگريد كه بر شما سبقت گرفته‌اند پس گناهكاران به آنان سلام مى‌دهند همان‌طور كه خداوند از زبان آنان فرمود:
«وَ نادَوْا اصْحابَ الْجَنَّةِ انْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ»
و خداوند از گناهكاران مؤمن چنين خبر داده: هنوز وارد بهشت نشده‌اند ولى اميد آن را دارند كه به شفاعت پيامبر و امام به بهشت وارد شوند.
سپس اين گناهكاران به اهل جهنم نگاه مى‌كنند و از بودن با آنان به خدا پناه مى‌برند. بعد رجال اعراف يعنى انبياء و جانشينانشان، مردانى از اهل جهنم را به سرزنش مى‌گيرند كه ... و سپس به مؤمنان گناهكار به امر خدا دستور ورود به بهشت مى‌دهند.

#عمل_زشت_قوم_لوط_و_كيفر_آن‌

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عمل زشت قوم لوط و كيفر آن‌

«وَ لُوطاً اذْ قالَ لِقَوْمِهِ اتَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ احَدٍ مِنَ الْعالَمينَ انَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ انْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ وَ ما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ الَّا انْ قالُوا اخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ انَّهُمْ اناسٌ يَتَطَهَّرُونَ فَانْجَيْناهُ وَ اهْلَهُ الَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرينَ وَ امْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ‌عاقِبَةُ الُمجْرِمينَ» (اعراف، آيات 80- 84)

و (به خاطر آوريد) لوط را هنگامى كه به قوم خود گفت: آيا عمل بسيار زشتى را انجام مى‌دهيد كه احدى از جهانيان، پيش از شما انجام نداده است؟! آيا شما از روى شهوت به‌سراغ مردان مى‌رويد، نه زنان؟ بلكه شما گروه اسرافكار (و منحرفى) هستيد! ولى پاسخ قومش چيزى جز اين نبود كه گفتند: اينها را از شهر خود بيرون كنيد كه اينان مردمى هستند كه پاكدامنى را مى‌طلبند (و با ما همصدا نيستند)! ما او و خاندانش را نجات داديم جز همسرش كه از باقى ماندگان (در شهر) بود. و (آنگاه) بارانى از سنگ بر آنها فرستاديم (بارانى از سنگ، كه همه آنها را نابود ساخت) بنگر كه عاقبت بدكاران چگونه بود.

پايه‌گذاران سنتى شوم‌ از آيه هشتاد استفاده مى‌شود كه عمل بسيار زشت و ننگين «همجنس بازى» را اولين بار قوم لوط انجام دادند و اين، گناهشان را چند برابر مى‌كند؛ زيرا آنان پايه‌گذار يك سنت شوم براى ديگران شدند و مى‌دانيم هر كس سنّتى نيكو از خود به يادگار نهد، در اجر و پاداش معنوى آن با عاملان به آن سنّت، شريك است و چنانچه پايه‌گذار سنّتى ناشايسته باشد، در وزر و وبال آن با عاملان به آن سنّت بد، سهيم خواهد بود.

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عمل زشت قوم لوط و كيفر آن‌

در آيه قبل، گناه قوم لوط، بطور سربسته ذكر شده است، ولى در آيه بعد پرده از روى آن برداشته شده و فرموده است:
شما از روى شهوت به سراغ مردان مى‌رويد و از زنان صرف‌نظر مى‌كنيد، و چه‌انحرافى بالاتر و بدتر از انحراف‌از فطرت و طبيعت انسان و استفاده از غريزه جنسى در مسيرى كه با ساختار جسمانى انسان، مغاير است؟
كه علاوه بر زيانهاى جسمى و انحطاط معنوى، موجب اختلال نسل بشر مى‌گردد.
دراين دو آيه يك‌بار مطلب بطور سربسته، مطرح و بار ديگر به‌ وضوح بيان شده است، و اين يكى از فنون بلاغت براى بيان مسائل مهم است و نشانگر قباحت و فضاحت بسيار «همجنس بازى» مى‌باشد.

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عمل زشت قوم لوط و كيفر آن‌

استحاله ارزشها هواپرستى، اصرار بر گناه، فراگير شدن فساد و خوگرفتن بِدان، شخصيت انسانى فردو جامعه را از بين مى‌برد و سبب مى‌شود فضايل به فراموشى سپرده شود و ارزش خود را از دست بدهد و رذايل و پستى‌ها جنبه ارزشى به خود بگيرد. در قوم لوط كه به فساد و فحشا خو گرفته بودند، در اثر تكرار و عموميت يافتن، به تدريج فحشاء و همجنس بازى بار منفى خود را از دست داد و به يك عادت قومى مبتلا گرديد به‌ طورى كه در نگاه آنان افرادى كه از اين عمل زشت روگردان بودند، شايستگى زندگى در آن شهر و با آن جماعت را نداشتند و مجرمانى بودند كه بايد به‌ جرم پاكى و اجتناب از فساد از شهر رانده شوند.
در فرهنگ جاهلىِ قوم لوط، پاكدامنى گناه، و فساد و فحشا كارى پسنديده و بى‌عيب و اشكال قلمداد مى‌شود همچنان كه در جاهليت قبل از قيامت نيز متأسفانه ظلم، فساد، فحشاء، عريانى و ... رواج يافته و معروف و پسنديده جلوه مى‌كند و پاكدامنى، عفت، حيا و پوشش عقب‌افتادگى، ارتجاع و ناپسندى قلمداد مى‌گردد به‌طورى كه امروز در غرب و حتى بعضى كشورهاى به اصطلاح اسلامى مى‌بينيم زنان و دختران جوان را به جرم رعايت عفت، حيا و پاكدامنى و احتراز از اختلاط و عريانى از دانشگاهها و مدارس و مجامع اخراج مى‌كنند و فريادشان مانند قوم لوط بلند است كه:
اخراجشان كنيد، اينان قومى هستند كه پاكى مى‌ورزند.
باران عذاب‌ هر داور منصفى مى‌تواند حكم محكوميت چنين قومى‌را صادر كند، قومى‌كه در برابر پند و اندرز منطقى و هدايت يك پيامبر بزرگ ايستادند و ضمن پافشارى در فساد خود متوسل به زور، تهديد و تهمت شدند.
بدين‌جهت، خداوند عذاب خود را بر اين قوم فاسد، سركش و لجوج فرستاد.

#تحريم_همجنس_بازى‌...

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

تحريم همجنس بازى‌

همجنس بازى از گناهان بسيار بزرگ است و داراى حدّ شرعى است.
حدّ همجنس بازى‌در اسلام- خواه فاعل باشد يا مفعول- اعدام است.
ناگفته نماند كه حدّ اين گناه بزرگ شرايط دقيقى دارد كه در كتابهاى فقهى آمده است.
رواياتى كه در تقبيح و مذمّت همجنس‌بازى از پيشوايان اسلام نقل شده بسيار تكان‌دهنده است و نشان مى‌دهد كه اين گناه، بسيار بزرگ و شنيع است.
در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

«مَنْ جامَعَ غُلاماً جاءَ يَوْمَ القِيمَةِ جُنُباً لا يُنَقّيهِ ماءُ الدُّنْيا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ اعَدَّ لَهُ جَهَنَّمَ وَسائَتْ مَصيراً ثُمَّ قالَ انَّ الذَّكَرَ يَرْكَبُ الذَّكَرَ فَيَهْتَزُّ الْعَرْشُ لِذلِكَ»
هر كس با (پسر) نوجوانى آميزش جنسى كند، روز قيامت، ناپاك وارد محشر مى‌شود، چون آب دنيا او را پاك نمى‌كند و خداوند بر او غضب كند او را از رحمت خود دور گرداند و دوزخ را براى او آماده سازد و چه بد جايگاهى است ...
سپس فرمود: هرگاه مردى با مردى آميزش كند، عرش خدا به لرزه درمى‌آيد.

#كم‌_فروشى...

https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

كم‌فروشى (كم‌كارى)

«وَ إِلى مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُواللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ قَدْ جاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْميزانَ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» (اعراف، آيه 85)
و به‌سوى (مردم) مدين، برادرشان شعيب را فرستاديم، (او به قوم خود) گفت: اى قوم! خداى يگانه را كه جز او خدايى نداريد بپرستيد، برهانى از جانب پروردگارتان به‌سوى شما آمده (و حجّت بر شما تمام شده) پيمانه و وزن را تمام دهيد (كم‌فروشى نكنيد) و حق مردم را كم ندهيد و در اين سرزمين پس از اصلاح آن، فساد نكنيد، اگر شما مؤمن باشيد، اينها برايتان بهتر است.

#كيل به‌ معناى مقياسى است كه #جنس را از نظر #حجم با آن مى‌سنجند و كلمه «بخس» به‌ معناى نقص در وزن و اندازه‌گيرى است.

دعوت به اجتناب از كم‌فروشى‌

حضرت شعيب عليه السلام قوم خود را پس از دعوت به توحيد (كه اساس و پايه دين است)، ابتدا به وفاى به كيل و ميزان و اجتناب از كم‌فروشى دعوت كرده است و آنگاه آنان را از فساد در زمين، برحذر داشته است، چون برخلاف فطرت انسان است.
منظور از فساد در زمين گناهانى‌است كه باعث سلب امنيت مالى و جانى دراجتماع مى‌گردد.
جمله «ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» علت براى اين دو دعوت است، زيرا وفاى به كيل و وزن و بر هم نزدن نظم اقتصادى و اجتماعى، براى جامعه انسانى بهتر است و سعادت دنيايى جامعه را بهتر تأمين مى‌كند.
اهميت رعايت حقوق مردم‌ مسأله رعايت «كيل و وزن»، «پرهيز از كم‌فروشى» و «رعايت حق مردم» به‌قدرى در «تنظيم نظام اقتصادى جامعه» مهم و مؤثر است كه در جاهاى متعدد قرآن بدان اشاره شده است.

#عوارض_كم‌_فروشى‌...


https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عوارض كم‌فروشى‌

بايد بدانيم‌كه اساس زندگى اجتماعى، بر مبادله و داد و ستد است.
بدين جهت، افراد اجتماع در شؤون اقتصادى زندگى، بناچار بايد داراى روحيه تعاون و همكارى باشند.
از روشنترين مصاديق اين مبادله و داد و ستد، معاملات مالى است؛ بخصوص معاملاتى كه كالاى آن داراى وزن و حجم است.
پس معاملات و خريد و فروش، از اركان حيات اجتماعى انسان است.
حال اگر در معامله‌اى از راه كم‌فروشى و ندادن حق مردم، به كسى خيانتى شود، تدبير او در زندگى‌اش تباه و محاسبه و اندازه‌گيرى او در مسائل مادى زندگى اشتباه مى‌شود.
اگر اين مرض (كم‌فروشى و ندادن حق مردم) همگانى شود، كلّ تدبير و نظام معيشتى اجتماع، دچار فروپاشى مى‌شود؛ بنابراين، اركان حيات زندگى اجتماعى متلاشى خواهد شد.
وانگهى اعتماد عمومى از ميان مى‌رود و جامعه از نظر اخلاقى و اجتماعى، دچار تزلزل مى‌گردد و سقوط مى‌كند.

#كم‌_كارى_مصداق_كم‌_فروشى‌ ...


https://t.me/shahrenuraniquran