همایش تالیان منتظر .... تلاوت کل قرآن کریم قرآن کریم

[گل مريم]

فهرست کامل سوره های قرآن کریم


شماره صفحه بر مبنای صفحات قرآن عثمان طه می باشد.

لطفا برای دیدن متن قرآن بر روی نام سوره ها

شناسنامه سوره ها بر روی ردیف هر سوره

خواص و آثار سوره ها بر روی جزء هر سوره

و برای آشنایی بیشتر با سوره های قرآن کریم بر روی شماره صفحه هر سوره کلیک نمایید.

ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء
1	فاتحه	1	1	16	نحل	267	14	31	لقمان	411	21	46	احقاف	502	26	61	صف	551	28	76	انسان	578	29	91	شمس	595	30	106	قریش	602	30
2	بقره	2	1	17	اسراء	282	15	32	سجدة	415	21	47	محمد	507	26	62	جمعه	553	28	77	مرسلات	580	29	92	لیل	595	30	107	ماعون	602	30
3	آل عمران	50	3	18	کهف	293	15	33	احزاب	418	21	48	فتح	511	26	63	منافقون	554	28	78	نبأ	582	30	93	ضحی	596	30	108	کوثر	602	30
4	نساء	77	4	19	مريم	305	16	34	سبأ	428	22	49	حجرات	515	26	64	تغابن	556	28	79	نازعات	583	30	94	شرح	596	30	109	کافرون	603	30
5	مائده	106	6	20	طه	312	16	35	فاطر	434	22	50	ق	518	26	65	طلاق	558	28	80	عبس	585	30	95	تین	597	30	110	نصر	603	30
6	انعام	128	7	21	انبياء	322	17	36	يس	440	22	51	ذاريات	520	26	66	تحریم	560	28	81	تکویر	586	30	96	علق	597	30	111	مسد	603	30
7	اعراف	151	8	22	حج	332	17	37	صافات	446	23	52	طور	523	27	67	ملک	562	29	82	انفطار	587	30	97	قدر	598	30	112	اخلاص	604	30
8	انفال	177	9	23	مومنون	342	18	38	ص	453	23	53	نجم	526	27	68	قلم	564	29	83	مطففین	587	30	98	بینة	598	30	113	فلق	604	30
9	توبه	187	10	24	نور	350	18	39	زمر	458	23	54	قمر	528	27	69	حاقه	566	29	84	انشقاق	589	30	99	زلزلة	599	30	114	ناس	604	30
10	يونس	208	11	25	فرقان	359	18	40	غافر	467	24	55	الرحمن	531	27	70	معارج	568	29	85	بروج	590	30	100	عادیات	599	30
11	هود	221	11-12	26	شعراء	367	19	41	فصلت	477	24	56	واقعه	534	27	71	نوح	570	29	86	طارق	591	30	101	قارعة	600	30
12	يوسف	235	12	27	نمل	377	19	42	شوري	483	25	57	حدید	537	27	72	جن	571	29	87	اعلی	591	30	102	تکاثر	600	30
13	رعد	249	13	28	قصص	385	20	43	زخرف	489	25	58	مجادله	542	28	73	مزمل	574	29	88	غاشیة	592	30	103	عصر	601	30
14	ابراهيم	255	13	29	عنکبوت	396	20	44	دخان	496	25	59	حشر	545	28	74	مدثر	575	29	89	فجر	593	30	104	همزه	601	30
15	حجر	262	14	30	روم	404	21	45	جاثية	499	25	60	ممتحنه	549	28	75	قیامة	577	29	90	بلد	594	30	105	فیل	601	30

التماس دعا

[گل مريم]

أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿١٠٥﴾ قَالُوا رَ‌بَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ ﴿١٠٦﴾ رَ‌بَّنَا أَخْرِ‌جْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ ﴿١٠٧﴾ قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ ﴿١٠٨﴾إِنَّهُ كَانَ فَرِ‌يقٌ مِّنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَ‌بَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ‌ لَنَا وَارْ‌حَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ‌ الرَّ‌احِمِينَ ﴿١٠٩﴾ فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِ‌يًّا حَتَّىٰ أَنسَوْكُمْ ذِكْرِ‌ي وَكُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَكُونَ ﴿١١٠﴾ إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُ‌وا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿١١١﴾ قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْ‌ضِ عَدَدَ سِنِينَ ﴿١١٢﴾ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلِ الْعَادِّينَ ﴿١١٣﴾ قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا ۖ لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿١١٤﴾أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْ‌جَعُونَ ﴿١١٥﴾ فَتَعَالَى اللَّـهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ ۖ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ رَ‌بُّ الْعَرْ‌شِ الْكَرِ‌يمِ ﴿١١٦﴾ وَمَن يَدْعُ مَعَ اللَّـهِ إِلَـٰهًا آخَرَ‌ لَا بُرْ‌هَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَ‌بِّهِ ۚ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُ‌ونَ ﴿١١٧﴾ وَقُل رَّ‌بِّ اغْفِرْ‌ وَارْ‌حَمْ وَأَنتَ خَيْرُ‌ الرَّ‌احِمِينَ ﴿١١٨﴾



(به آنها گفته می‌شود: آیا آیات من بر شما خوانده نمی‌شد، پس آن را تکذیب می‌کردید؟! (۱۰۵) می‌گویند: «پروردگارا! بدبختی ما بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهی بودیم! (۱۰۶) پروردگارا! ما را از این (دوزخ) بیرون آر، اگر بار دیگر تکرار کردیم قطعاً ستمگریم (و مستحق عذاب)!» (۱۰۷) (خداوند) می‌گوید: «دور شوید در دوزخ، و با من سخن مگویید! (۱۰۸) (فراموش کرده‌اید) گروهی از بندگانم می‌گفتند: پروردگارا! ما ایمان آوردیم؛ ما را ببخش و بر ما رحم کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانی! (۱۰۹) امّا شما آنها را به باد مسخره گرفتید تا شما را از یاد من غافل کردند؛ و شما به آنان می‌خندیدید! (۱۱۰) ولی من امروز آنها را بخاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم؛ آنها پیروز و رستگارند!» (۱۱۱) (خداوند) می‌گوید: «چند سال در روی زمین توقّف کردید؟» (۱۱۲) (در پاسخ) می‌گویند: «تنها به اندازه یک روز، یا قسمتی از یک روز! از آنها که می‌توانند بشمارند بپرس!» (۱۱۳) می‌گوید: «(آری،) شما مقدار کمی توقّف نمودید اگر می‌دانستید!» (۱۱۴) آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده‌ایم، و بسوی ما باز نمی‌گردید؟ (۱۱۵) پس برتر است خداوندی که فرمانروای حقّ است (از اینکه شما را بی‌هدف آفریده باشد)! معبودی جز او نیست؛ و او پروردگار عرش کریم است! (۱۱۶) و هر کس معبود دیگری را با خدا بخواند -و مسلّماً هیچ دلیلی بر آن نخواهد داشت- حساب او نزد پروردگارش خواهد بود؛ یقیناً کافران رستگار نخواهند شد! (۱۱۷) و بگو: «پروردگارا! مرا ببخش و رحمت کن؛ و تو بهترین رحم کنندگانی! (۱۱۸)

صفحه ٣٤٩

[گل مريم]

سورة النور




سُورَ‌ةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَ‌ضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُ‌ونَ ﴿١﴾ الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَ‌أْفَةٌ فِي دِينِ اللَّـهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ‌ ۖ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿٢﴾ الزَّانِي لَا يَنكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِ‌كَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِ‌كٌ ۚ وَحُرِّ‌مَ ذَٰلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ ﴿٣﴾ وَالَّذِينَ يَرْ‌مُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْ‌بَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا ۚ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٤﴾ إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ‌ رَّ‌حِيمٌ ﴿٥﴾ وَالَّذِينَ يَرْ‌مُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاءُ إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْ‌بَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّـهِ ۙ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ ﴿٦﴾ وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّـهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿٧﴾ وَيَدْرَ‌أُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَن تَشْهَدَ أَرْ‌بَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّـهِ ۙ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿٨﴾ وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّـهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿٩﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ وَرَ‌حْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّـهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ ﴿١٠﴾












(این) سوره‌ای است که آن را فرو فرستادیم، و (عمل به آن را) واجب نمودیم، و در آن آیات روشنی نازل کردیم، شاید شما متذکّر شوید! (۱) هر یک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید؛ و نباید رأفت (و محبّت کاذب) نسبت به آن دو شما را از اجرای حکم الهی مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید! و باید گروهی از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده کنند! (۲) مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی‌کند؛ و زن زناکار را، جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود درنمی‌آورد؛ و این کار بر مؤمنان حرام شده است! (۳) و کسانی که زنان پاکدامن را متهمّ می‌کنند، سپس چهار شاهد (بر مدّعای خود) نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادتشان را هرگز نپذیرید؛ و آنها همان فاسقانند! (۴) مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند (که خداوند آنها را می‌بخشد) زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است. (۵) و کسانی که همسران خود را (به عمل منافی عفّت) متهمّ می‌کنند، و گواهانی جز خودشان ندارند، هر یک از آنها باید چهار مرتبه به نام خدا شهادت دهد که از راستگویان است؛ (۶) و در پنجمین بار بگوید که لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد. (۷) آن زن نیز می‌تواند کیفر (زنا) را از خود دور کند، به این طریق که چهار بار خدا را به شهادت طلبد که آن مرد (در این نسبتی که به او می‌دهد) از دروغگویان است. (۸) و بار پنجم بگوید که غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد. (۹) و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه‌پذیر و حکیم است (بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی می‌شدید)! (۱۰)

صفحه ٣٥٠

[صبور]

إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِّنكُمْ ۚ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّ‌ا لَّكُم ۖ بَلْ هُوَ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ ۚ لِكُلِّ امْرِ‌ئٍ مِّنْهُم مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ ۚ وَالَّذِي تَوَلَّىٰ كِبْرَ‌هُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿١١﴾لَّوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرً‌ا وَقَالُوا هَـٰذَا إِفْكٌ مُّبِينٌ ﴿١٢﴾لَّوْلَا جَاءُوا عَلَيْهِ بِأَرْ‌بَعَةِ شُهَدَاءَ ۚ فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَـٰئِكَ عِندَ اللَّـهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ ﴿١٣﴾وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ وَرَ‌حْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَ‌ةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿١٤﴾إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّـهِ عَظِيمٌ ﴿١٥﴾وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَـٰذَا سُبْحَانَكَ هَـٰذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ ﴿١٦﴾يَعِظُكُمُ اللَّـهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿١٧﴾وَيُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۚ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿١٨﴾إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَ‌ةِ ۚ وَاللَّـهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿١٩﴾وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ وَرَ‌حْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّـهَ رَ‌ءُوفٌ رَّ‌حِيمٌ ﴿٢٠﴾




قطعاً کسانى که آن بهتان را مطرح کردند ، دسته اى توطئه گر از شما بودند . آنان با متهم ساختن يکى از زنان پيامبر خواستند خانواده او را آلوده نشان دهند و بر او طعنه زنند . شما آن بهتان را شرّى براى خود مپنداريد ، بلکه آن در نهايت براى شما خير است ، زيرا براى هر يک از آنان ، آثار ناهنجار گناهى را که مرتکب شده است خواهد بود . و شما بدين وسيله منحرفان جامعه خود را مى شناسيد ، و آن کس از ايشان که سهم عمده اى در گسترش آن بهتان را بر عهده داشته است ، عذابى بزرگ خواهد داشت . ( 11 ) چرا وقتى آن بهتان را درباره همکيش خود شنيديد ، مردان و زنان مؤمن در حق او که از خودشان به شمار مى رفت گمان نيک نبردند و نگفتند : اين بهتانى آشکار است ؟ ( 12 ) چرا مدّعيان بر آن بهتانى که زدند چهار مرد را گواه نياوردند ؟ پس چون گواهان را نياورده اند ، آنان نزد خدا قطعاً دروغگو به شمار مى روند . ( 13 ) و اگر فضل و رحمت خدا در دنيا و آخرت بر شما نبود ، قطعاً به خاطر بهتانى که در آن وارد شديد ، در هر دو جهان عذابى بزرگ دامنگيرتان مى شد . ( 14 ) آرى ، هنگامى شما وارد آن بهتان شديد که بى هيچ انديشه اى در درستى يا نادرستى آن ، زبان به زبان آن را مى گرفتيد و چيزى را مى گفتيد که از آن هيچ گونه آگاهى نداشتيد و گفت و شنود آن را آسان مى پنداشتيد در حالى که نزد خدا امرى بزرگ بود . ( 15 ) و چرا وقتى آن را شنيديد نگفتيد : ما حق نداريم اين شايعه بى دليل را بر زبان آوريم ـ خداوندا ، تو منزّهى و خانواده پيامبرت از هر آلودگى پيراسته اند ـ اين سخن ، افترايى بزرگ و بُهت آور است . ( 16 ) خدا به شما پند مى دهد که اگر ايمان داريد ، هرگز مثل چنين کارى را تکرار نکنيد و به سخنان بى پايه نپردازيد . ( 17 ) خداوند احکام دين خود را که از آيات او به شمار مى رود براى شما بيان مى کند ، و خدا به مصلحت شما داناست و آنچه را برايتان مقرر مى دارد حکيمانه مقرر مى دارد . ( 18 ) کسانى که دوست دارند کارِ زشت در ميان مؤمنان شايع شود ، براى آنان در دنيا و آخرت عذابى دردناک خواهد بود ، و خدا مى داند که چه چيزى خشم او را در پى دارد و شما نمى دانيد . ( 19 ) و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اين که خدا رئوف و مهربان است ، قطعاً به سزاى آنچه کرديد شما را کيفر مى داد . ( 20 )

◄ 351 ►

[صبور]

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ‌ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَرِ‌ ۚ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ وَرَ‌حْمَتُهُ مَا زَكَىٰ مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَـٰكِنَّ اللَّـهَ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ ۗ وَاللَّـهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿٢١﴾وَلَا يَأْتَلِ أُولُو الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُولِي الْقُرْ‌بَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِ‌ينَ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ ۖ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا ۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ‌ اللَّـهُ لَكُمْ ۗ وَاللَّـهُ غَفُورٌ‌ رَّ‌حِيمٌ ﴿٢٢﴾إِنَّ الَّذِينَ يَرْ‌مُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَ‌ةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿٢٣﴾يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْ‌جُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿٢٤﴾يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّـهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّـهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ ﴿٢٥﴾الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ ۖ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ ۚ أُولَـٰئِكَ مُبَرَّ‌ءُونَ مِمَّا يَقُولُونَ ۖ لَهُم مَّغْفِرَ‌ةٌ وَرِ‌زْقٌ كَرِ‌يمٌ ﴿٢٦﴾يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ‌ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَىٰ أَهْلِهَا ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُ‌ونَ ﴿٢٧﴾





اى کسانى که ايمان آورده ايد ، از پى گام هاى شيطان نرويد ، که هر کس از پى گام هاى شيطان برود ، به کارهاى زشت و ناروا گرايش مى يابد ، زيرا شيطان به کار زشت و ناپسند فرمان مى دهد . و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود ، هرگز اَحدى از شما پيراسته و پاک نمى شد ، ولى خدا هر که را بخواهد ( او را شايسته پاکى بداند ) ، پاک مى سازد ، و خدا شنونده درخواست هاى مردم و دانا به حال آنان است . ( 21 ) و از ميان شما ، آنان که ثروتى بيش از مخارج خويش دارند و از گشايش روزى برخوردارند ، نبايد از انفاق به خويشاوندان و مستمندان و هجرت کنندگانِ در راه خدا کوتاهى کنند; هر چند آنان دچار خطاها و لغزش هايى شده باشند . توانگران بايد خطاى آنان را ببخشند و از لغزششان چشم پوشى کنند . آيا دوست نداريد که خدا گناهانتان را بيامرزد ؟ و خداوند آمرزنده و مهربان است . ( 22 ) به يقين ، کسانى که زنان پاکدامنِ بى خبر مؤمن را به فحشا متهم مى کنند ، در دنيا و آخرت لعنت شده و از رحمت خدا دور گرديده اند ، و براى آنان عذابى بزرگ خواهد بود . ( 23 ) آن عذاب در روزى است که زبان ها و دست ها و پاهايشان بر ضدّ آنان به آنچه مى کردند گواهى مى دهند . ( 24 ) در آن روز خداوند جزاى بايسته آنان را به تمام و کمال به آنان مى دهد ، و آن روز خواهند دانست که خداست حق روشن و آشکار . ( 25 ) زنان پليد از آنِ مردان پليدند و مردان پليد از آنِ زنان پليد . و زنان پاک از آنِ مردان پاکند و مردان پاک از آنِ زنان پاک . اينان به خاطر پاکى و ايمانشان ، از تهمت هايى که درباره شان مطرح مى کنند برکنارند . براى آنان آمرزش و روزى ارجمند ( زندگى پاک در دنيا و پاداش نيکو در آخرت ) خواهد بود . ( 26 ) اى کسانى که ايمان آورده ايد ، به خانه هايى که خانه هاى شما نيست وارد نشويد تا به ساکنانش آشنايى دهيد و ورود خود را بر آنان ، اعلام نماييد و بر اهل آن سلام کنيد . اين براى شما بهتر است ، باشد که در اثر پاى بندى به اين شيوه پسنديده همواره وظايف اجتماعى خود را به خاطر داشته باشيد . ( 27 )

◄ 352 ►

[صبور]

فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِيهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤْذَنَ لَكُمْ ۖ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ارْ‌جِعُوا فَارْ‌جِعُوا ۖ هُوَ أَزْكَىٰ لَكُمْ ۚ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ ﴿٢٨﴾لَّيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ‌ مَسْكُونَةٍ فِيهَا مَتَاعٌ لَّكُمْ ۚ وَاللَّـهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ ﴿٢٩﴾قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِ‌هِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُ‌وجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ‌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿٣٠﴾وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِ‌هِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُ‌وجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ‌ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِ‌بْنَ بِخُمُرِ‌هِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ‌ أُولِي الْإِرْ‌بَةِ مِنَ الرِّ‌جَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُ‌وا عَلَىٰ عَوْرَ‌اتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِ‌بْنَ بِأَرْ‌جُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّـهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣١﴾





پس اگر کسى را در آن خانه ها نيافتيد ، وارد آنها نشويد ، تا به شما اجازه ورود داده شود; و اگر اجازه نيافتيد و به شما گفته شد : بازگرديد . بازگرديد ، که اين براى شما پاک تر و بالنده تر است ، و خدا به آنچه مى کنيد داناست . ( 28 ) بر شما گناهى نيست که به خانه هاى غير مسکونى ( از قبيل تجارتخانه ها ، کاروانسراها ، حمّام ها و ديگر اماکن عمومى ) که استفاده اى براى شما در آنهاست ، بدون اجازه وارد شويد ، و بدانيد که خدا آنچه را آشکار مى کنيد و آنچه را پنهان مى داريد مى داند . ( 29 ) اى پيامبر ، به مردان مؤمن بگو چشمان خود را از شرمگاه هاى ديگران فرو بندند و شرمگاه هاى خود را نيز از ديد ديگران بپوشانند ، که اگر فرمانشان دهى چنين کنند . اين شيوه براى آنان پاکيزه تر و بالنده تر است . قطعاً خدا به آنچه مى کنند آگاه است . ( 30 ) و به زنان مؤمن نيز بگو چشمان خود را از شرمگاه هاى ديگران فروبندند و شرمگاه هاى خود را نيز از ديد ديگران بپوشانند و زيبايى هايشان را جز آنچه خود نمايان است آشکار نسازند و اطراف مقنعه خود را بر سينه خويش بيندازند تا سينه شان را بپوشاند اگر به آنان بگويى قطعاً چنين خواهند کرد . و زيبايى هاى خود را آشکار نسازند جز براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زنان همکيش خود يا بردگانى که مالک آنها شده اند يا مردان سفيهى که سرپرستى دارند و شهوت جنسى ندارند يا کودکان نابالغى که بر اندام خاص زنان چيرگى نيافته اند ، و زنان نبايد پاهايشان را بر زمين بکوبند تا زيورهايى که پنهان مى دارند معلوم شود . اى مؤمنان ، همگى با پيمودن راه خدا به سوى او باز گرديد ، باشد که سعادتمند شويد . ( 31 )

◄ 353 ►

[صبور]

وَأَنكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِن يَكُونُوا فُقَرَ‌اءَ يُغْنِهِمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿٣٢﴾وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّىٰ يُغْنِيَهُمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَالَّذِينَ يَبْتَغُونَ الْكِتَابَ مِمَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ فَكَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْرً‌ا ۖ وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّـهِ الَّذِي آتَاكُمْ ۚ وَلَا تُكْرِ‌هُوا فَتَيَاتِكُمْ عَلَى الْبِغَاءِ إِنْ أَرَ‌دْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَ‌ضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَمَن يُكْرِ‌ههُّنَّ فَإِنَّ اللَّـهَ مِن بَعْدِ إِكْرَ‌اهِهِنَّ غَفُورٌ‌ رَّ‌حِيمٌ ﴿٣٣﴾وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَمَثَلًا مِّنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِكُمْ وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ ﴿٣٤﴾ اللَّـهُ نُورُ‌ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ ۚ مَثَلُ نُورِ‌هِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّ‌يٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَ‌ةٍ مُّبَارَ‌كَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْ‌قِيَّةٍ وَلَا غَرْ‌بِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ‌ ۚ نُّورٌ‌ عَلَىٰ نُورٍ‌ ۗ يَهْدِي اللَّـهُ لِنُورِ‌هِ مَن يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِ‌بُ اللَّـهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّـهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿٣٥﴾فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّـهُ أَن تُرْ‌فَعَ وَيُذْكَرَ‌ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ ﴿٣٦﴾




اى مؤمنان ، به مردان و زنانِ بى همسرى که از ] همکيشان [ شما هستند و به آن بندگان و کنيزانتان که شايستگى ازدواج را دارند ، همسر دهيد . اگر تهيدست اند ، خداوند آنان را از فضل خود توانگر خواهد ساخت ، که خداوند داراى بخششى گسترده است و به حال کسى که صلاح او در گشايش است داناست . ( 32 ) و بايد کسانى که هزينه ازدواج و مخارج زندگى را نمى يابند پاکدامنى پيشه کنند و از کارهاى زشت بپرهيزند تا خداوند آنان را از فضل خود توانگر کند . و از ميان بردگانتان ، آنان که مى خواهند با قراردادى مکتوب ثمن خود را بپردازند و آزادى خود را باز يابند ، اگر شايستگى اين کار را در آنان سراغ داريد ، درخواستشان را بپذيريد و با آنان قرارداد بنويسيد ، و از مالى که خدا به شما ارزانى کرده است به عنوان زکات به ايشان بدهيد ] تا بتوانند بهاى خود را بپردازند . [ و اگر کنيزانتان خواهان عفّت اند ، براى دستيابى به متاع ناپايدار دنيا آنان را به زنا وادار نکنيد ، و هر کس آنان را به اين کار وادار کند ] کيفر خواهد ديد و [ البته خداوند گناه کنيزان را پس از آن که به اين کار زشت مجبور شده اند مى آمرزد و رحمت خود را از آنان دريغ نمى دارد . ( 33 ) همانا ما آياتى روشنگر که راه سعادت را به شما نشان مى دهد و شرحى از آنان که پيش از شما درگذشتند ـ چه نيکانشان و چه تبهکارانشان ـ به سوى شما نازل کرديم تا کارهاى شايسته و ناشايسته را بشناسيد ، و براى تقواپيشگان شما نيز اندرزى فرو فرستاديم . ( 34 ) خداوند نورى است که آسمان ها و زمين به سبب آن پديد آمده اند و براى او نورى ويژه مؤمنان است . اين نور در مَثَل همچون چراغدانى است که در آن چراغى باشد و آن چراغ در بلورى ، که وزش باد شعله اش را نلرزاند و از فروغش نکاهد . آن بلور چنان بدرخشد که گويى اخترى تابان است . آن چراغ با روغنى که از درخت پربرکت زيتون فراهم آمده است افروخته مى شود; درختى که نه در جانب شرق است و نه در جانب غرب که تنها يک سوى آن از تابش خورشيد بهره بَرَد; نزديک است روغن آن از شدّت صافى روشنى بخشد ، هرچند آتشى به آن نرسيده و شعلهورش نکرده باشد; نورى است شديد بر روى نورى شديد . خدا هر که را بخواهد ( شايسته بداند ) ، به نورِ هدايتش راه مى نمايد ، و خدا اين مَثَل ها را براى مردم مى آورَد و خدا به هر چيزى داناست . ( 35 ) آن چراغ پرفروغ در خانه هايى است که خدا رخصت داده است که قدر و منزلت آنها رفعت يابد چرا که رخصت داده است که نام خدا در آنها برده شود . در آن خانه ها هر بامداد و عصرگاه مردانى او را تسبيح مى گويند; ( 36 )

◄ 354 ►

[صبور]

رِ‌جَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَ‌ةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ۙ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ‌ ﴿٣٧﴾لِيَجْزِيَهُمُ اللَّـهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّـهُ يَرْ‌زُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ‌ حِسَابٍ ﴿٣٨﴾وَالَّذِينَ كَفَرُ‌وا أَعْمَالُهُمْ كَسَرَ‌ابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حَتَّىٰ إِذَا جَاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئًا وَوَجَدَ اللَّـهَ عِندَهُ فَوَفَّاهُ حِسَابَهُ ۗ وَاللَّـهُ سَرِ‌يعُ الْحِسَابِ ﴿٣٩﴾أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ‌ لُّجِّيٍّ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ مَوْجٌ مِّن فَوْقِهِ سَحَابٌ ۚ ظُلُمَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أَخْرَ‌جَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَرَ‌اهَا ۗ وَمَن لَّمْ يَجْعَلِ اللَّـهُ لَهُ نُورً‌ا فَمَا لَهُ مِن نُّورٍ‌ ﴿٤٠﴾أَلَمْ تَرَ‌ أَنَّ اللَّـهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ وَالطَّيْرُ‌ صَافَّاتٍ ۖ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ ﴿٤١﴾وَلِلَّـهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ ۖ وَإِلَى اللَّـهِ الْمَصِيرُ‌ ﴿٤٢﴾أَلَمْ تَرَ‌ أَنَّ اللَّـهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُ‌كَامًا فَتَرَ‌ى الْوَدْقَ يَخْرُ‌جُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَ‌دٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِ‌فُهُ عَن مَّن يَشَاءُ ۖ يَكَادُ سَنَا بَرْ‌قِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ‌ ﴿٤٣﴾






مردانى در آن خانه ها تسبيح خدا مى گويند که نه هيچ تجارت و نه هيچ خريد و فروشى آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات بازمى دارد . آنان از روزى مى هراسند که دل ها و ديده هاى همگان ( مؤمنان و کافران ) در آن دگرگون مى شود . ( دل ها و ديدگان مؤمنان به نور خدا بينا مى شود و کرامت هاى الهى را مى نگرند ، و دل ها و ديدگان کافران کور مى گردد و چيزى جز رنج نمى بينند ) . ( 37 ) آرى ، مؤمنان به کارهاى شايسته مى پردازند تا خدا هنگام دادن پاداش به آنان ، تمام اعمالشان را هرچند کاستى هايى داشته باشد ، بهترين عمل به شمار آورد و همه را بر پايه آن سزا دهد و از فضل خود نيز بر پاداششان بيفزايد ، و خداوند به هر کس بخواهد ، بى حساب; بدون آن که از اعمال او عوضى بخواهد ، روزى و پاداش افزون خواهد داد . ( 38 ) اين است وصف مؤمنان ، اما کسانى که کفر ورزيده اند ، اعمالشان همچون سرابى است در زمينى هموار که تشنه آن را آب مى پندارد و به سراغ آن مى رود ، ولى هنگامى که به آن مى رسد آن را چيزى نمى يابد . آرى ، کافران به گمان رستگارى بت مى پرستند ، اما وقتى مرگ يکى از آنان فرا رسيد و به صحنه قيامت درآمد ، آن جاست که اعمال خود را بى ثمر مى بيند و خدا را نزد خويش حاضر مى يابد و خدا هم حساب او را بررسى مى کند و سزايش را به تمام و کمال به او مى دهد ، و خداوند اعمال بندگان را به سرعت رسيدگى مى کند . ( 39 ) يا اعمالشان همچون تاريکى هايى است در دريايى موّاج که هماره آن دريا را موجى مى پوشاند و بر فراز آن موجى ديگر است ، و بالاى آن ابرهايى است که جلو نورهاى آسمانى را مى گيرد . اينها تاريکى هايى است متراکم که بعضى بر روى بعضى قرار گرفته است ، و کسى که در اين درياست ، وقتى دست خود را بيرون مى آورد ، نزديک است که آن را از شدت تاريکى نبيند . اعمال کافران نيز حجاب هايى متراکم اند که مانع از آنند که نور ايمان و معرفت بر دل هايشان بتابد و آنان را به راه نجات رهنمون شود . آرى ، کسى که خدا نورى براى او قرار نداده است هيچ نورى نخواهد داشت . ( 40 ) آيا ندانسته اى که هر که در آسمان ها و زمين است و پرندگانِ گشوده بال ، خدا را با هستىِ خويش تسبيح مى گويند و وجود نيازمندشان بى نيازى او را اعلام مى کند ؟ اين حقيقتى است بس روشن و آشکار . همه موجودات راه عرضه نياز خود را به درگاه خدا مى دانند و از تسبيح گفتن خود آگاهند ، و خدا به آنچه مى کنند داناست . ( 41 ) فرمانروايىِ آسمان ها و زمين تنها از آنِ خداست و بازگشت همه امور نيز به سوى خداست . ( 42 ) آيا نديده اى که خدا ابرهايى پراکنده را روانه مى کند ، آن گاه ميان آنها پيوند مى دهد ، سپس آنها را متراکم مى سازد ، پس قطره هاى باران را مى بينى که از لابه لاى ابرها بيرون مى آيد ؟ و آيا نديده اى که خدا از آسمان ، از تگرگ هاى متراکم موجود در آن که همچون کوه هاست فرو مى فرستد و هر که را بخواهد با آن هدف قرار مى دهد تا به مال و جان او آسيب برساند ، و از هر که بخواهد آن را باز مى دارد ؟ نزديک است روشنى برقش ديده ها را از بين ببرد . ( 43 )

◄ 355 ►

[صبور]

يُقَلِّبُ اللَّـهُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ‌ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَ‌ةً لِّأُولِي الْأَبْصَارِ‌ ﴿٤٤﴾وَاللَّـهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِّن مَّاءٍ ۖ فَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَىٰ بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَىٰ رِ‌جْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَىٰ أَرْ‌بَعٍ ۚ يَخْلُقُ اللَّـهُ مَا يَشَاءُ ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ‌ ﴿٤٥﴾لَّقَدْ أَنزَلْنَا آيَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ ۚ وَاللَّـهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَ‌اطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿٤٦﴾وَيَقُولُونَ آمَنَّا بِاللَّـهِ وَبِالرَّ‌سُولِ وَأَطَعْنَا ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِ‌يقٌ مِّنْهُم مِّن بَعْدِ ذَٰلِكَ ۚ وَمَا أُولَـٰئِكَ بِالْمُؤْمِنِينَ ﴿٤٧﴾وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَرَ‌سُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِ‌يقٌ مِّنْهُم مُّعْرِ‌ضُونَ ﴿٤٨﴾وَإِن يَكُن لَّهُمُ الْحَقُّ يَأْتُوا إِلَيْهِ مُذْعِنِينَ ﴿٤٩﴾أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَ‌ضٌ أَمِ ارْ‌تَابُوا أَمْ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ اللَّـهُ عَلَيْهِمْ وَرَ‌سُولُهُ ۚ بَلْ أُولَـٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿٥٠﴾إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَرَ‌سُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَن يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۚ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٥١﴾وَمَن يُطِعِ اللَّـهَ وَرَ‌سُولَهُ وَيَخْشَ اللَّـهَ وَيَتَّقْهِ فَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿٥٢﴾ وَأَقْسَمُوا بِاللَّـهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ أَمَرْ‌تَهُمْ لَيَخْرُ‌جُنَّ ۖ قُل لَّا تُقْسِمُوا ۖ طَاعَةٌ مَّعْرُ‌وفَةٌ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِيرٌ‌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿٥٣﴾





خداوند شب و روز را به گردش درمى آورد و هر کدام را جايگزين ديگرى مى کند . به راستى در اين جابه جايى براى اهل بصيرت نشانه و عبرتى است بر اين که تنظيم امور هستى به دست اوست . ( 44 ) خداست که همه جنبندگان را از آبى که داراى يک طبيعت است آفريد; با وجود اين ، آنها داراى گونه ها و انواع بسيارند; برخى از آنها بر شکمشان مى خزند و برخى از آنها بر روى دو پا راه مى روند و برخى از آنها بر روى چهار پا راه مى روند . خدا هر چه بخواهد مى آفريند ، زيرا او بر هر چيزى تواناست . ( 45 ) همانا ما آياتى که بيانگر صفات خدا و روشنگر راه ايمان و کفر و توحيد و شرک است فرو فرستاديم ، و خداوند هر که را بخواهد به راهى راست هدايت مى کند . ( 46 ) منافقان مى گويند : به خدا و پيامبر ايمان آورديم و به فرمانشان گردن نهاديم . ولى گروهى از آنان پس از اين اقرار روى مى گردانند و سرپيچى مى کنند . ولى هيچ يک از اين دو گروه ايمان نياورده اند . ( 47 ) و هنگامى که نزاعى درگيرد و آنان به قانون خدا و داورى پيامبر فراخوانده شوند ، بى آن که انتظار رود ، گروهى از آنان رويگردان مى شوند . ( 48 ) در صورتى که اگر داورى پيامبر ـ که هميشه حق است ـ به سود آنان باشد ، با حال اطاعت و تسليم به سوى او مى آيند . ( 49 ) آيا در دل هايشان مرضى هست ، يا در حقانيّت دينشان ترديد دارند ، يا مى ترسند خداوند با حکمى ناحق به آنان ستم کند و پيامبرش با داورى نابحق ستم روا دارد ؟ نه ، اينها دليل رويگردانى شان نيست ، بلکه از آن روست که آنان ستمکارند ، زيرا اظهار ايمان کردند و در دل تسليم نشدند . ( 50 ) ولى مؤمنانِ حقيقى هنگامى که نزاعى ميانشان رخ دهد و به قانون خدا و داورى پيامبر فراخوانده شوند تا ميانشان داورى کند ، سخنشان جز اين نيست که مى گويند : دعوت خدا را پذيرفتيم و بر اطاعت از خدا و پيامبرش گردن نهاديم . اينانند نيکبختان . ( 51 ) زيرا هر کس از خدا و پيامبرش فرمان برد و از خدا بترسد و از او پروا کند ، تنها چنين کسانى به سعادت نايل مى گردند . ( 52 ) منافقان با سوگندهاى مؤکّد خود به خدا قسم خوردند که اگر آنان را به جهاد در راه خدا فرمان دهى ، قطعاً به سوى ميدان نبرد بيرون مى روند . به آنان بگو : سوگند ياد نکنيد ، زيرا جهاد در راه خدا طاعتى است که ضرورت آن در دين شناخته شده است و وجوب آن در گرو سوگند نيست ، و اگر سوگندتان براى جلب رضايت خدا و پيامبر است ، بدانيد که خدا به آنچه مى کنيد آگاه است و سوگندهاى شما او را فريب نمى دهد . ( 53 )

◄ 356 ►

[صبور]

قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ ۖ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُمْ مَا حُمِّلْتُمْ ۖ وَإِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا ۚ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ ( 54 ) وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ( 55 ) وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ( 56 ) لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ ۚ وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ ۖ وَلَبِئْسَ الْمَصِيرُ ( 57 ) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ۚ مِنْ قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُمْ مِنَ الظَّهِيرَةِ وَمِنْ بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ۚ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚ طَوَّافُونَ عَلَيْكُمْ بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ( 58 )



بگو : خدا را اطاعت کنيد و از فرستاده اش فرمان بريد . پس اگر روى گردانديد و پيامبر را فرمان نبرديد ، به وى زيانى نمى رسد ، چرا که فقط برعهده اوست آنچه بدان تکليف شده است و برعهده شماست آنچه بدان تکليف شده ايد . و اگر از پيامبر فرمان بريد ، هدايت خواهيد يافت ، و بدانيد که بر رسول خدا جز ابلاغ آشکار پيام وظيفه اى نيست . ( 54 ) خداوند به کسانى از شما که ايمان آورده و کارهاى شايسته کرده اند وعده داده است که آنان را در زمين جانشين امّت هاى شايسته گذشته کند; چنان که شايستگان امت هاى پيشين را در زمين جانشين ديگران قرار داد ، و نيز نويد داده است که آيين آنان را که بر پايه فطرت استوار است و خدا آن را برايشان پسنديده است ، پابرجا سازد ، به گونه اى که جامعه براساس آن شکل يابد ، و وعده داده است که آنان را پس از اين که پيوسته از سوى دشمنان داخلى و خارجى بيمناک بودند ، ايمنى بخشد . در حالى به امنيت مى رسند که مرا مى پرستند و چيزى را شريک من قرار نمى دهند ، و هر کس پس از تحقق اين وعده ، به وسيله کفر و نفاق و ارتکاب گناهان ناسپاسى کند ، اينانند که از راه خدا بيرون رفته اند . ( 55 ) و نماز را بر پا داريد و زکات بدهيد و حکم پيامبر را اطاعت کنيد ، اميد است که مورد رحمت خدا قرار گيريد و وعده جانشين شدن در زمين و تشکيل جامعه اى بر پايه دين اسلام بى ترس از دشمنان ، براى شما تحقق يابد . ( 56 ) هرگز مپندار که کفرپيشگان مى توانند خدا را در زمين ناتوان کنند و او را از وفا به وعده خود بازدارند . آنان سرانجام شکست خواهند خورد ، و جايگاهشان آتش دوزخ است و بى گمان ، آن بدجايگاهى است . ( 57 ) اى کسانى که ايمان آورده ايد ، بايد بردگانتان و نيز نوجوانانتان که به حد بلوغ نرسيده اند ، هنگام ورود به خانه هاى شما ، در هر شبانه روز سه مرتبه از شما اجازه بگيرند : پيش از نماز صبح ، و در نيمروز آن گاه که لباس هاى خود را از تن بيرون مى آوريد ، و پس از نماز عشا . اين سه زمان ، زمان هايى هستند که شما دوست نمى داريد ديگران از وضع شما در آنها آگاه شوند ، و شايسته است که بر ديگران پوشيده بمانيد . ولى پس از اين سه زمان ، نه بر شما گناهى است که آنان را به اجازه خواستن فرمان ندهيد ، و نه بر آنان گناهى است که اجازه در چندين آيه ديگر نگيرند ، چرا که رفت و آمدشان بر گرد شما بسيار است و همه بر گرد يکديگر مى چرخيد ، و اجازه خواستن پى در پى ملال آور است . خداوند احکام دين خود را که از نشانه هاى اوست اين گونه براى شما بيان مى کند ، و خدا به احکامى که مورد نياز شماست داناست و آنچه براى شما مقرّر مى دارد براساس حکمت اوست . ( 58 )

◄ 357 ►

[صبور]

وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنْكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ( 59 ) وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ اللَّاتِي لَا يَرْجُونَ نِكَاحًا فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُنَاحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيَابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِينَةٍ ۖ وَأَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ( 60 ) لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَىٰ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلَا عَلَىٰ أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُمْ مَفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا ۚ فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَىٰ أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ( 61 )







و هنگامى که کودکان شما به حدّ بلوغ رسيدند ، بايد براى ورود به خانه شما اجازه بگيرند; چنان که مردان و زنانى که پيش از آنان بالغ شدند ، اجازه مى خواستند . خداوند احکام دين خود را که از نشانه هاى اوست ، اين گونه براى شما به روشنى بيان مى کند . و خداوند به احکامى که مورد نياز شماست داناست ، و آنچه براى شما مقرّر مى دارد براساس حکمت اوست . ( 59 ) و بر زنانى که در اثر سالخوردگى از زناشويى بازنشسته و اميدى به ازدواج ندارند گناهى نيست که لباس هاى خود را فرو گذارند بى آن که زيبايى هاى خود را نمايان سازند; و اينکه پاکدامنى پيشه سازند و حجاب خويش را رعايت کنند بهتر و شايسته تر است . و خدا شنوا و داناست . ( 60 ) بر نابينا و بر لنگ و بر بيمار و بر شما گناهى نيست که از خانه هاى خودتان يا از خانه هاى پدرانتان يا خانه هاى مادرانتان يا خانه هاى برادرانتان يا خانه هاى خواهرانتان يا خانه هاى عموهايتان يا خانه هاى عمّه هايتان يا خانه هاى دايى هايتان يا خانه هاى خاله هايتان يا خانه هايى که مخازن خوراکى آنها را در اختيار داريد يا خانه دوستتان غذايى بخوريد . بر شما و آنان گناهى نيست که دسته جمعى يا به تنهايى و جدا جدا غذا بخوريد . شما بايد آداب ورود به خانه ديگران را رعايت کنيد و هنگامى که به خانه هايى درآمديد ، به يکديگر سلام کنيد که سلام درودى است مبارک و خوشايند که از جانب خدا مقرر شده است . خداوند احکام دين خود را که از نشانه هاى اوست ، اين گونه براى شما به روشنى بيان مى کند ، شايد دانشِ دين بيابيد و آن را به کار بنديد . ( 61 )

◄ 358 ►