تجزیه افعال سوره ی بقره

[گل مريم]

آیات یک تا پنج سوره بقره:

يُؤْمِنُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ء م ن) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی

يُقِيمُونَ:¹ فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ق و م ) معتل اجوف واوب، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم, متعدی

رَ‌زَقْنَاهُمْ: فعل ماضی مبنی بر سکون، متکلم مع الغیر، (ر ز ق) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی. (هم) ضمیر متصل نصبی، جمع مذکر غایب، مفعول به

يُنفِقُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ن ف ق) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم, متعدی

أُنزِلَ: فعل ماضی مبنی، مفرد مذکر غایب، (ن ز ل ) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، مجهول، (هو مستتر نایب فاعل)

أُنزِلَ: مانند بالا

يُوقِنُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب،(و ق ن) معتل مثال واوی،ثلاثی مزید باب افعال، معلوم, متعدی

---

1)
يُقْوِمُونَ (اعلال به سکون پاورقی ) يُقِوْمُونَ (اعلال به قلب) يُقِيمُونَ

[گل مريم]

الذین یظنون انهم ملقوا ربهم و انهم الیه راجعون.
یظنون.فعل مضارع مرفوع .ریشه /ظ ن ن/ ثلاثی مجرد .جمع مذکر

مخاطب .صحیح و مضاعف .فاعل /واو/
ملقوا .فعل ریشه /ل ق ی/ بقیه اش شرمنده
راجعون فعل ریشه /ر ج ع/ صحیح و سالم ثلاثی مجرد

تک فعل این آیه در پست 27 تجزیه شده است.
ملاقو و راجعون اسم فاعل هستند.

[گل مريم]

وَاتَّقُوا يَوْمًا لَّا تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنصَرُ‌ونَ ﴿٤٨﴾

اتَّقُوا: فعل امر، جمع مذکر مخاطب(و ق ی)، معتل لفیف مفروق، ثلاثی مزید باب افتعال، معلوم، متعدی.

لَّا تَجْزِي: فعل نفی، (مضارع مرفوع) مفرد مؤنث غایب، (ج ز ی) معتل ناقص یایی، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

لَا يُقْبَلُ: فعل نفی (مضارع مرفوع) مفرد مذکر غایب ، (ق ب ل) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، مجهول

لَا يُؤْخَذُ: فعل نفی(مضارع مرفوع) مفرد مذکر غایب، (ء خ ذ) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی مجرد، مجهول

يُنصَرُ‌ونَ: مضارع مرفوع جمع مذکر غایب، (ن ص ر) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، مجهول

[گل مريم]

وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْ‌عَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ ۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّ‌بِّكُمْ عَظِيمٌ ﴿٤٩﴾
وَإِذْ فَرَ‌قْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ‌ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَ‌قْنَا آلَ فِرْ‌عَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُ‌ونَ ﴿٥٠﴾

نَجَّيْنَاكُم: فعل ماضی متکلم مع الغیر، (ن ج ی) معتل ناقص یایی، ثلاثی مزید باب تفعیل، معلوم، متعدی؛ فاعل: نا : ضمیر متصل رفعی ؛ مفعول: کم ضمیر متصل نصبی جمع مذکر مخاطب

يَسُومُونَكُمْ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (س و م) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی؛ فاعل: واو، مفعول: کم ضمیر متصل نصبی جمع مذکر مخاطب

يُذَبِّحُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ذ ب ح) صحیح سالم، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی؛ فاعل: واو؛ مفعول: أَبْنَاءَ

يَسْتَحْيُونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ح ی ی) صحیح مضاعف، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی؛ فاعل: واو؛ مفعول: نِسَاءَ

فَأَنجَيْنَاكُمْ: (ف) حرف عطف؛ أَنجَيْنَاكُمْ: مانند (أَنجَيْنَاكُمْ) بالا

أَغْرَ‌قْنَا: فعل ماضی متکلم مع الغیر، (ن ج ی) معتل ناقص یایی، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی؛ فاعل: نا : ضمیر متصل رفعی؛ مفعول: آلَ منصوب

تَنظُرُ‌ونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب، (ن ظ ر) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم؛ فاعل: واو؛

[گل مريم]

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَىٰ أَرْ‌بَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ ﴿٥١﴾ ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُم مِّن بَعْدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُ‌ونَ ﴿٥٢﴾ وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْ‌قَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿٥٣﴾

وَاعَدْنَا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (و ع د) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

اتَّخَذْتُمُ: فعل ماضی، جمع مذکر مخاطب، (ء خ ذ) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی مزید باب افتعال، معلوم، متعدی

عَفَوْنَا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ع ف و) معتل ناقص یایی، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

تَشْكُرُ‌ونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب، (ش ک ر) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم؛

آتَيْنَا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ء ت ی) مهموز الفاء ناقص یایی، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، متعدی( تخفیف همزه)

تَهْتَدُونَ:فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب، (ه د ی) معتل ناقص یایی، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم؛

[گل مريم]

وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُم بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَىٰ بَارِ‌ئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ عِندَ بَارِ‌ئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّ‌حِيمُ ﴿٥٤﴾


قَالَ:فعل ماضی مفرد مذکر غایب، (ق و ل) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

ظَلَمْتُمْ: فعل ماضی جمع مذکر مخاطب ، (ظ ل م) صحصح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

تُوبُوا: فعل امر جمع مذکر مخاطب، ( ت و ب) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

اُقْتُلُوا: فعل امر جمع مذکر مخاطب، (ق ت ل) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

تَابَ: فعل ماضی مفرد مذکر غایب، (ت وب) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

[عتیق]

به نام خدا. فعلهای ایه 55 تا 57. قُلْتُمْ.لَن نُّؤْمِنَ. نَرَ‌ى.أَخَذَتْكُمُ.تَنظُ� �ُ‌ونَ.بَعَثْنَاكُم.تَشْكُ رُ‌ونَ.ظَلَّلْنَا.أَنزَلْ� �َا.كُلُوا.رَ‌زَقْنَاكُمْ.� �َلَمُونَا.كَانُوا.يَظْلِم� �ونَ

[گل مريم]

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَ‌ى اللَّـهَ جَهْرَ‌ةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُ‌ونَ ﴿٥٥﴾
ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُ‌ونَ﴿٥٦﴾
وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَ‌زَقْنَاكُمْ ۖ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿٥٧﴾

ممنون از عتیق عزیز
و اما تجزیه آیات

قُلْتُمْ¹: فعل ماضی جمع مذکر مخاطب، ( ق و ل) معتل اجوف واوی، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی،

لَن نُّؤْمِنَ: فعل مضارع منصوب به حرف (لن) ناصبه، متکلم مع الغیر، (ء م ن) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی مزید باب افعال، معلوم، لازم

نَرَ‌ى²: فعل مضارع مرفوع، متکلم مع الغیر، (ر ء ی) مهموز العین ناقص یایی، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی

أَخَذَتْكُمُ: فعل ماضی، مفرد مؤنث غایب، (ء خ ذ) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی؛ فاعل: هی مستتر، مفعول: کم ضمیر متصل نصبی

تَنظُرُ‌ونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب، (ن ظ ر) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

بَعَثْنَاكُم: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ب ع ث) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی، فاعل: نا ضمیر متصل رفعی ؛ مفعول: کم ضمیر متصل نصبی

تَشْكُرُ‌ونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر مخاطب، (ش ک ر) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

ظَلَّلْنَا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ظ ل ل) صحیح مضاعف، ثلاثی مزید باب تفعیل، معلوم، متعدی، فاعل: نا ضمیر متصل رفعی ؛

أَنزَلْنا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ن ز ل) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی، فاعل: نا ضمیر متصل رفعی ؛

كُلُوا³: فعل امر جمع مذکر مخاطب، ( ء ک ل) صحیح مهموز الفاء، ثلاثی محرد، معلوم، متعدی

رَ‌زَقْنَاكُمْ: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ر ز ق) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی، فاعل: نا ضمیر متصل رفعی ؛ مفعول: کم ضمیر متصل نصبی

ظَلَمُونَا: فعل ماضی، جمع مذکر غایب، (ظ ل م) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی، فاعل: واو ضمیر متصل رفعی؛ مفعول: نا ضمیر متصل نصبی

كَانُوا: مراجعه کنید به این پست 3

يَظْلِمونَ: فعل مضارع مرفوع، جمع مذکر غایب، (ظ ل م) صحیح سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، لازم

---

1) برای دیدن مراحل ساخت مراجعه کنید به پاورقی این پست 2

2) نَرْأَیُ (برای سبک شدن و تخفیف ، همزه را حذف میکنند و قبل از حذف، حرکت همزه به حرف ساکن(ر) قبل داده میشود.) نَرَأْیُ حذف همزه نَرَیُ(اعراب تقدیری) نَرَی


۳) تَأکُلون (ساخت فعل امر حاضر) أْکُلوا أُأْکُلوا (به طور استثنا همزه ها حذف میشود. بخاطر ثقیل بودن همزه) کلوا

[عزیزانی]

قلنا: ق و ل - اجوف واوی -ماضی مجرد-- متکلم مع الغیر- متعدی - معلوم آیه58 بقره

[گل مريم]

قلنا: ق و ل - اجوف واوی -ماضی مجرد-- متکلم مع الغیر- متعدی - معلوم آیه58 بقره

سلام دوست عزیز
ممنون که در این قسمت فعالیت می کنید. لطف کنید کل افعال آیه 58 رو پیدا نموده و تجزیه کنید.
در ضمن موارد تجزیه را مانندن نمونه های کار شده بنویسید

یعنی :
نوع فعل(ماضی، مضارع، امر)
صیغه(مفرد، مثنی، جمع) و (مذکر ، مؤنث) و (غایب ، مخاطب)
ریشه ( . . .) صحیح یا معتل و نوع آن ها
ثلاثی مجرد یا مزید و نوع آن
معلوم یا مجهول
متعدی یا لازم

عاقبت بخیر باشید إن شاءالله

[zahra46]

سلام ترجیح میدم به قول قدیمیها برم تو لاک خودم و حا لا حالاها دود چراغ بخورم و روی کتابهای مترجمی زبان عربی کار و تمرین کنم تا بتونم تو جمع شما بزرگان شرکت کنم از اینکه هنوز اشگال دارم احساس خوبی ندارم .

•