معارفی از سوره های قرآن (جزء بیست و هفت)

[دژدان]

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 6
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل سوم
مــعــارفــے از جزء 27



معارفی از سوره های
طور, نجم, قمر, الرحمن, واقعه, حدید

[دژدان]

---

نقش انسانها در پديد آمدن مصائب‌

---

گر چه قرآن كريم در آيه صدر بحث، پديد آمدن همه وقايع را از خير و شر به اذن خدا دانست، ولى در آيه‌ ديگر پيدايش مصايب‌ را حاصل‌ عملكرد بد انسانها مى‌داند و به‌ صورت كلى مى‌فرمايد:
«وَ ما اصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبما كَسَبَتْ ايْديكُمْ ...»
هر واقعه ناگوارى كه براى شما پيش آيد نتيجه عملكرد خود شماست.

همچنان‌ كه در آيه‌ ديگر اين‌ قانون عمومى‌ را خطاب به‌ رسول‌ اكرم صلى الله عليه و آله چنين بيان مى‌فرمايد:
«ما اصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما اصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ.»
هر خوبى كه به تو رسد از خداست و هر بدى كه به تو رسد از خود توست.

اين آيات، نيكيها را به خدا نسبت داده و بدى‌ها را به انسانها و آن آيه قبل همه چيز را به اذن خدا و از نزد خدا مى‌دانست. از مجموع اين دو معلوم مى‌شود كه حسنات هم به اذن خداست و هم «من الله» است يعنى مورد رضايت و به توفيق اوست، ولى بدى‌ها گر چه به اذن خداست اما «من الله» يعنى مورد پسند و امر خدا نيستند.

ادامه:جواب از يك سؤال‌

1398/07/13
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

جواب از يك سؤال‌

---

آيا هر واقعه ناخوشايندى كه براى كسى اتفاق بيفتد، نتيجه عملكرد بد اوست؟

آيه سى‌ام سوره شورى در مقام بيان اين مطلب است كه در جهان خلقت بين مصيبتها و گناهان رابطه است و اين مصيبتها از نتايج و پيامدهاى گناهان است و از طرف ديگر اين مصيبتها از جانب خداست ولى خداوند راضى نبوده كه اين مصيبتها واقع شوند و به همين جهت از اعمالى كه سبب اين مصيبتها مى‌شوند، نهى كرده است. پس همه مصيبتها به انسانها استناد دارد. هر انسانى كه مرتكب ظلم و گناهى مى‌شود، اين ظلم و گناهش در نظام جهان اثر دارد و منشأ مصيبتى مى‌گردد كه دامنگير خود او يا ديگرى مى‌شود.
خلاصه آنكه اين مصيبتها از آثار وضعى گناهان است كه ممكن است دامنگير گناهكار شود و يا او، نزديكانش و افراد جامعه را فراگيرد.

ادامه دارد...

1398/07/14
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

جواب از يك سؤال‌

---

آيا هر واقعه ناخوشايندى كه براى كسى اتفاق بيفتد، نتيجه عملكرد بد اوست؟
«وَاتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَموُا مِنْكُمْ خاصَّةً.»
از فتنه‌هايى كه آثارش فقط دامنگير گناهكاران نمى‌شود (بلكه همه افراد از مؤمن و ظالم را در بر مى‌گيرد) بپرهيزيد.

اين آيه مؤيّد اين است كه آثار بعضى گناهان همه اجتماع را در بر مى‌گيرد. بنابراين توضيح، مصيبتهايى كه در جهان واقع مى‌شود، همه‌اش نتيجه گناهِ گناهكاران است كه هم خودشان گرفتار نتايج بد گناهانشان مى‌شوند و هم مؤمنان و صالحان از اين نتايج بر كنار نيستند؛ ولى معصومان كه هيچ گناهى مرتكب نمى‌شوند، در پديد آمدن هيچ مصيبتى دخالتى ندارند.

ادامه دارد...

1398/07/15
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

جواب از يك سؤال‌

---

آيا هر واقعه ناخوشايندى كه براى كسى اتفاق بيفتد، نتيجه عملكرد بد اوست؟

از طرف ديگر اين مصايب براى بعضى انسانها عذاب معجّل است و براى بعضى تذكّر دهنده و غفلت زدا و براى بعضى، تحمّل اين مصيبتها سبب جبران خطاها و گناهان مى‌گردد و براى مقرّبان و معصومان سبب علوّ درجه و شأن.
روايت ذيل مؤيد اين نظر است.
وقتى امام سجاد عليه السلام بر يزيد ملعون وارد شد، يزيد با تلاوت آيه‌
«ما اصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبما كَسَبَتْ ايْديكُمْ ...»
خواست به امام سجاد عليه السلام بفهماند مصيبت كربلا خواست خدا و نتيجه عملكرد خود شماست؛ ولى امام سجاد عليه السلام به يزيد گفت:
اين آيه در مورد ما نازل نشده (چون ما هيچ گناهى را مرتكب نمى‌شويم تا مصيبتى نتيجه آن باشد)، بلكه اين آيه در مورد ما نازل شده
«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فى‌ انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ ...

امام صادق عليه السلام نيز در مورد مصايبى كه به اولياى الهى مى‌رسد فرمود:
«انَّ اللَّهَ يَخُصُّ اوْلِياءَهُ بِالْمَصائِبِ لِيَاْجُرَهُمْ عَلَيْها مِنْ غَيْرِ ذَنْبٍ»
خداوند مصايب فراوانى به اوليايش مى‌رساند تا آنها در اثر تحمل آن مصيتها كه بدون گناه شاملشان شده، مأجود شوند.

ادامه: پيام آيه‌

1398/07/16
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

پیام آیه

---

«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فى‌ انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ ...
در آيات قرآن حالت نفسانى انسان چنين تصوير شده است:
هرگاه نعمت از او زايل گردد و يا به بلا و مصيبت گرفتار آيد، آن چنان محزون مى‌گردد كه به يأس و نااميدى مى‌رسد و هرگاه نعمتى بدو برسد و بلايى از وى زايل گردد، چنان فرح و سرور بر او حاكم مى‌شود كه خود را برتر از ديگران و مستحق آن نعمت و وسعت پنداشته و آن نعمت و وسعت را به صلاحيت و قدرت خود نسبت مى‌دهد و سرمست و مغرور مى‌گردد.
خداوند براى تربيت انسان و از بين بردن اين حالت نفسانى به او اعلام مى‌دارد كه اى بشر بدان هر چه در جهان اتفاق مى‌افتد به اذن خداست و به علم و تقدير اوست و از جهت مصلحتى واقع مى‌شود؛ بنابراين اگر مصيبتى به تو رسد، بايد بدون آنكه گرفتار غم و اندوه گردى و به يأس و نااميدى برسى، وظيفه خودت را در برابر آن مصيبت انجام دهى و اگر نعمتى به تو رسيد، گمان مبرى كه برگزيده و گل سرسبد شده‌اى و به غرور، سرمستى و تكبر رو مكن. بدان آن نعمت هم از جانب خداست و براى مصلحتى در اختيار تو قرار گرفته و نعمتى ناپايدار است.

ادامه دارد...

1398/07/17
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

پیام آیه

---

«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فى‌ انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ ...
مطلب مهم ديگر اينكه در هر مورد فقط سعى و كوشش خود را در تشخيص و انجام وظيفه مصروف بدار و اگر مصيبتى كه واقع شده، از مصيبتهاى زمينى و آسمانى و نفسانى است كه به اراده خداست و تو تقصير نكرده‌اى كه سبب آن بوده باشد، مثل اينكه زمين لرزه آمد و خانه‌ات خراب شده و يا فرزندت زير آوار مانده، در اينجا وظيفه تو تحمل و صبر است پس به خوبى تحمل كن و به زيبايى صبر كن و اگر در مصيبتى كه پيش آمده تو مقصر بوده‌اى، پس از تقصيرى كه كرده‌اى پشيمان شو، توبه كن و جبران نما و در نعمتها هم ببين تكليف تو چيست و خداوند براى مصرف آن نعمت چه دستورى داده، در آن راه مصرف كن و بدان دل نبند.
بنابراين نه نعمتها تو را به استكبار و سرمستى بكشاند و نه مصيبتها تو را به يأس و نااميدى، بلكه با رضايت به تقديرات الهى در هر مورد وظيفه‌ات را انجام بده.

ادامه: رهبانيّت‌

1398/07/18
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

رهبانيّت‌

---

«... وَ رَهْبانِيّةً ابْتَدَعوُها ما كَتَبْنَاها عَلَيْهِمْ الَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ فَما رَعَوْها حَقَّ رِعايَتِها فَآتَيْنَا الَّذينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ.»
و رهبانيّتى را كه ابداع كرده بودند، ما بر آنان مقرر نداشته بوديم؛ گر چه هدفشان جلب خشنودى خدا بود، ولى حق آن را رعايت نكردند؛ از اين رو ما به كسانى از آنها كه ايمان آوردند پاداششان را داديم؛ و بسيارى از آنها فاسقند!
رَهْبت به معناى ترس همراه با اجتناب و اضطراب است و رهبانيّت، در لغت زياده روى در عبادت به خاطر ترس فراوان[از خدا] و در اصطلاح به معناى انزوا از جامعه و گوشه‌گيرى براى اشتغال به عبادت است.
اين آيه خاطر نشان مى‌سازد كه برخى از پيروان حضرت عيسى عليه السلام براى حفظ دين خود عزلت اختيار كرده و به عبادت پرداختند. اين عمل گر چه در دين مسيح عليه السلام تشريع نشده بود ولى مورد رضايت خداوند قرار گرفت.

ادامه: آغاز رهبانيّت‌

1398/07/20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

آغاز رهبانيّت‌

---

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در اين‌باره مى‌فرمايد:
پس از عيسى عليه السلام پادشاهان ستمگر بر سر كار آمدند و به ارتكاب انواع گناهان پرداختند، اهل ايمان به خشم آمده با آنان جنگيدند، اما سه مرتبه شكست خوردند و جز عده اندكى از آنان باقى نماندند. آن تعداد اندك با خود گفتند اگر ما در جامعه ظاهر شويم به دست ستمگران نابود خواهيم شد و ديگر كسى مردم را به سوى دين حق دعوت نخواهد كرد، پس بايد در زمين پراكنده شويم تا زمانى كه خداوند پيامبر موعود را مبعوث نمايد.
سپس آنها متفرق شده به غارها پناه بردند و بدين سان رهبانيّت را پديد آوردند؛ برخى از آنان متمسك به دين خود شده و بعضى ديگر به كلى كافر شدند.
سپس پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم آيه ياد شده را تلاوت فرمود:
«... وَ رَهْبانِيّةً ابْتَدَعوُها ما كَتَبْنَاها عَلَيْهِمْ الَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ فَما رَعَوْها حَقَّ رِعايَتِها فَآتَيْنَا الَّذينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ.»

ادامه دارد...

1398/07/21
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

آغاز رهبانیّت

---

«تواريخ موجود مسيحيّت نيز نشان مى‌دهد كه رهبانيّت به صورت فعلى در قرون اول مسيحيّت وجود نداشته و پيدايش آن را بعد از قرن سوم ميلادى، هنگام ظهور امپراطور رومى به نام ديسيوس و مبارزه شديد او با پيروان مسيح عليه السلام مى‌دانند. آنها بر اثر شكست از اين امپراطور به كوهها و بيابانها پناه بردند.»
آيه مورد بحث(آیه ۲۷_سوره حدید)خاطر نشان مى‌سازد كه اين راهبان پس از ابداع رهبانيّت آن را چنان‌ كه بايد رعايت ننمودند. اما اينكه كدام گروه از راهبان حق آن را ادا نكردند، دو نظر داده شده است:
1_ابداع كنندگان كه با انجام ندادن وظايفى كه خود بر عهده خويش واجب كرده بودند رهبانيّت را ضايع ساختند.
2_رهبانان زمان پيامبر بودند كه با عدم تبعيت از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله پس از بعثت آن حضرت رهبانيّت را ضايع ساختند چون رهبانان با خود عهد بسته بودند كه مطيع كامل خدا باشند و با اطاعت نكردن از پيامبر اين وظيفه را رعايت نكردند. البته هر دو تفسير نيز مى‌تواند صحيح باشد؛ اولى مربوط به كسانى باشد كه پيش از بعثت پيامبر اسلام به اين عمل اشتغال داشته‌اند و جز اولين كسانى بودند كه اين عمل را ابداع كرده بودند و دومى مربوط به افرادى است كه پس از گروه اول مى‌زيسته و زمان بعثت آن حضرت را درك نموده‌اند.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در سخنان خويش به تفسير دوم اشاره نموده و فرموده است:
«مَنْ امَنَ بى‌ وَ صَدَّقَنى‌ وَاتَّبَعَنى‌ فَقَدْ رَعاها حَقَّ رِعايَتِها وَ مَنْ لَمْ يُؤْمِنْ بِها فَاولئِكَ هُمُ الْهالِكُونَ.»
كسى كه به من ايمان آورد و مرا تصديق و تبعيت كرد، حق آن (رهبانيّت) را به جا آورد، و آنان كه (به نبوّت) ايمان نياوردند هلاك شوندگانند.

ادامه: اسلام و رهبانيّت‌

1398/07/22
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

اسلام و رهبانيّت‌

---

آيين اسلام به جامعه و مسائل مربوط به آن توجه فراوان مبذول داشته و بسيارى از احكام و دستورات آن بر اين مبنا تشريع گرديده است. از اين جهت در اسلام جايى براى رهبانيّت و انزوا طلبى وجود ندارد و در سخنان پيشوايان معصوم از آن نهى شده است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به عثمان بن مظعون- كه در غم مرگ فرزندش خانه نشين شده، به عبادت پرداخته بود- فرمود:
«يا عُثمانُ، انَّ اللَّهَ تَبارَكَ وَ تَعالى‌ لَمْ يَكْتُبْ عَلَيْنا الرَّهْبانِيَّةَ، انَّما رَهْبانِيَّةُ امَّتِى‌ الْجَهادُ فى‌ سَبيلِ اللَّهِ.»
اى عثمان، خداوند تبارك و تعالى رهبانيّت را بر ما مقرّر نداشته است، همانا رهبانيّت امت من، جهاد در راه خدا است.
حضرت على عليه السلام نيز پس از آنكه شنيد يكى از يارانش لباس خشن پوشيده و ترك دنيا و زن و فرزند كرده است، به شدت ناراحت شد و او را به حضور طلبيد و فرمود:
چرا آنچه را خداوند بر تو حلال ساخته، بر خود حرام كرده‌اى!

ادامه دارد...

1398/07/23
https://t.me/shahrenuraniquran