کلمات قصار نهج البلاغه

[دژدان]

کلمات قصار نهج البلاغه

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_460

وقال عليه السلام : الْحِلْمُوَا لاََْنَاةُ تَوْأَمَا نِيُنْتِجُهُمَا عُلُوُّ الْهِمَّةِ.

و فرمودند: برد بارى و خونسردى(در برابر حوادث) فرزندان دو قلوئى هستند كه‏ از همت‏ بلند متولد شده‏ اند.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_461

وقال عليه السلام : الْغِيبَةُ جُهْدُ الْعَاجزِ.

و فرمودند: غيبت، آخرين كوشش شخص ناتوان است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_462

وقال عليه السلام : رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِيهِ.

و فرمودند: بسيارند كسانى كه به خاطر تعريف و تمجيد فريب می خوردند.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_463

وقال عليه السلام : الدُّنْيَا خُلِقَتْ لِغَيْرِهَا، ولَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسِهَا.

و فرمودند: دنيا براى غيرش آفريده شده نه براى خودش.
(اشاره به اينكه هدف‏ از آفرينش اين جهان تكامل و آمادگى براى زيستن در آن جهان است.)

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_464

وقال عليه السلام : إِنَّ لِبَنِي أُمَيَّةَ مِرْوَدَاً يَجْرُونَ فِيهِ، وَلَوْ قَدِ اخْتَلَفُوا فِيَما بَيْنَهُمْ ثُمَّ كَادَتْهُمُ الضِّبَاعُ لَغَلَبَتْهُمْ وَالْمِرْوَدُ.

و فرمودند: بنى اميه زمان معينى مهلت دارند تا به تاخت و تاز خود در آن‏ مشغول باشند و همين كه بين آنها اختلاف افتاد دشمنان كفتار صفتشان آنها را فريب‏ ميدهند و بر آنان پيروز ميگردند.

شريف رضى می گويد:
هاهنا مفعَل من الاِرْوَاد، وهو الاِمهال والاِنظار، وهذا من أفصح الكلام وأغربه، فكأنه عليه السلام شبّه المهلة التي هم فيها بالمضمار الذى يجرون فيه إلى الغاية، فاذا بلغوا مُنقَطَعا انتقضَ نظامُهم بعدها.
«مرود»(بر وزن منبر) از ماده‏«ارواد» به معنى مهلت‏ است و اين از فصيح‏ترين تعبيرات است. گويا امام(ع) مهلتى را كه آنها براى حكومت‏ دارند تشبيه به ميدان مسابقه كرده كه مسابقه دهندگان با نظم و ترتيب در يك مسير بسوى هدفى پيش ميروند اما هنگامي كه به هدف رسيدند نظام آنها بهم ميخورد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_465

وقال عليه السلام في مدح الاَنَصار: هُمْ وَاللهِ رَبّوا الاِِْسْلاَمَ كَمَا يُرَبَّى الْفَلُوُّخ مَعَ غَنَائِهِمْ بَأَيْدِيهِمُ السِّبَاطِوَ أَلْسِنَتِهِمُ السِّلاَطِ.

امام در مدح و ستايش انصار فرموده است: به خدا سوگند آنها اسلام را همچون فرزند در دامانشان پرورش دادند, با دستهاى گشاده و پر سخاوت‏ و زبانهاى گويا و منطق كوبنده، با اينكه نياز مادى به آن نداشتند.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_466

وقال عليه السلام : الْعَيْنُ وِكَاءُ السَّهِ.

و فرمودند: چشم، حافظ نشيمنگاه است.
(اشاره به اينكه چرا هنگامى كه انسان‏ به خواب میرود وضوى او باطل است؟)

شريف رضى می گويد:
و هذه من الاستعارات العجيبة، كأنه شبّه السّهَ بالوعاء، والعين بالوكاء، فإذا أُطلق الوكاءُ لم ينضبطِ الوعاءُ و هذا القول في الاَشهر الاَظهر من كلام النبي عليه السلام ، وقد رواه قوم لاَميرالمؤمنين عليه السلام ، ذكر ذلك المبرّد في كتاب المقتضب في باب اللفظ بالحروف. و قد تكلمنا على هذه الاستعارة في كتابنا الموسوم: بمجازات الآثار النبوية.
اين از استعارات شگفت انگيز است. امام‏ نشيمنگاه را به مشك، تشبيه كرده و چشم را به بندى كه سر مشك را بوسيله آن‏ ميبندند كه هرگاه بند را رها كنند مشك نميتواند آنچه در آن است نگهدارد.
مشهور اين است كه اين سخن از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم است ولى عده‏اى آنرا از امير مؤمنان‏ نقل كرده‏ اند، اين را«مبرد» در كتاب‏«مقتضب‏» در باب اللفظ بالحروف آورده.
و ما در كتاب‏«مجازات آثار النبويه‏» در باره اين استعاره سخن گفته‏ ايم.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_467

وقال عليه السلام في كلام له: وَوَلِيَهُمْ وَالٍ فأَقَامَ واسْتَقَامَ، حَتَّى ضَرَبَ الدِّينُ بِجِرَانِهِ.

امام در ضمن يكى از سخنانش فرمود: سر پرستى(الهى)، بر آنها حكومت كرد، حق را بر پا داشت و خود بر جاده حق گام بر ميداشت تا آنجا كه‏ دين گلوگاه خود را بر زمين نهاد.
(اشاره به قيام پيامبر و قدرت و سيطره اسلام‏ است زيرا اين تعبير معمولا درباره شتر به هنگام استراحت ميشود كه پس از رسيدن به مقصد ميخوابد و گردن خود را بر زمين مينهد.)

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_468

وقال عليه السلام : يَأتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ عَضُوضٌ يَعَضُّ الْمُوسِرُ فِيهِ عَلَى مَا فِي يَدَيْهِ وَلَمْ يُؤْمَرْ بِذلِكَ، قَالَ اللهُ سُبْحَانَهُ: ، تَنْهَدُ فِيهِ الاََْشْرَارُ، وَتُسْتَذَلُّ الاََْخْيَارُ، ويُبَايعُ الْمُضْطَرُّونَ، وَقَدْ نَهَى رَسُولُ اللهِ عَنْ بِيَعِ الْمُضْطَرِّينَ.

و فرمودند: زمانى در پيش است‏ سخت، كه ثروتمندان بر آنچه در دست دارند دندان ميفشارند در حالى كه چنين دستورى به آنها داده نشده است.
خداوند سبحان ميفرمايد:
«احسان و بخشش بين خود را فراموش نكنيد»(سوره‏ بقره, آيه‏237.)
در آن زمان اشرار و بدان را بلند مرتبه و نيكان را خوار ميكنند و مردم بينوا هستى خود را از روى اضطرار به قيمت كم ميفروشند و متمكنان از آنها ميخرند در حالى كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم از چنين‏ معامله‏اى نهى كرده است.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_469

وقال عليه السلام : يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ، وَبَاهِتٌمُفْتَرٍ.

و فرمودند: دو كس در مورد من هلاك خواهند شد: دوست غلو كننده و دشمن‏ بهتان زننده.

شريف رضى ميگويد:
وهذا مثل قوله عليه السلام : هَلَكَ فِي رَجُلاَنِ: مُحِبٌّ غَالٍ، وَمُبْغِضٌ قَالٍ.
اين عبارت همانند عبارت ديگرى است(سخن شماره‏17) كه از امام نقل‏ شده است:
«هلك في رجلان محب غال و مبغض قال‏»