اعتقاد به حضرت مهدى موعود عليه السلام در اديان مختلف

[گل مريم]

چهره هاى درخشان چهارده معصوم عليهم السلام
مؤلف : سيد عبدالله حسينى دشتى

اعتقاد به حضرت حجت عليه السلام ، كه مصلحى الهى و جهانى است ، در بسيارى از مذاهب و اديان وجود دارد و نه تنها شيعه كه اهل تسنن و حتى پيروان اديان ديگر مانند يهوديان و نصرانيان و زردشتيان و هندويان به ظهور يك مصلح بزرگ الهى اعتقاد و اعتراف دارند و در انتظار آن به سر مى برند.

در كتاب ديد كه نزد هندويان از كتاب آسمانى است آمده است : پس از خرابى دنيا پادشاهى در آخرالزمان پيدا مى شود كه پيشواى خلايق باشد و نام او منصور باشد و تمام عالم را بگيرد و به دين خود درآورد و همه كس را، مومن و كافر بشناسد و هرچه از خدا خواهد برآيد.^{( بشارت عهدين ، ص 245.)}

و در كتاب جاماسب ، شاگرد زردشت ذكر شده : مردى بيرون آيد از زمين تازيان از فرزندان هاشم ، مردى بزرگ سر و بزرگ تن و بزرگ ساق ، و بر دين جد خويش بود با سپاه بسيار و روى به ايران نهد و آبادان كند و زمين را پر از داد كند و از داد وى باشد كه گرگ با ميش آب خورد.^{( همان ، ص 258.)}

در كتاب زند، كه از كتاب هاى مذهبى زردشتيان است ، آمده : آنگاه فيروزى بزرگ از طرف ايزدان مى شود، و اهريمنان را منقرض مى سازند و تمام اقتدار اهريمنان در زمين است و در آسمان راه ندارند و بعد از پيروزى ايزدان و برانداختن تبار اهريمنان ، عالم كيهان به سعادت اصلى خود رسيده بنى آدم بر تخت نيكبختى خواهند نشست .^{( همان ، ص 238.)}

[گل مريم]

و در تورات در سفر تكوين از دوازده امام كه از نسل اسماعيل پيامبر به وجود مى آيند سخن گفته شده است : و در حق اسماعيل ترا شنيدم اينك او را بركت داده ام و او را بارور گردانيده به غايت زياد خواهم نمود و دوازده سرور توليد خواهم نمود و او را امت عظيمى خواهم نمود.^{( سفر تكوين ، 17 - 20.)}

و در مزامير حضرت داود عليه السلام نوشته است : و اما صالحان را خداوند تاييد مى كند، صالحان وارث زمين خواهند بود و در آن تا هميشه ساكن خواهند بود.^{(مزمور، 37، بند 37 - 10 كتاب مقدس .)}

و در قرآن كريم نيز ذكر شده است :
و لقد كتبنا فى الزّبور من بعد الذّكر اءنَّ الاءرض يرثُها عبادى الصّالحون ؛^{(انبياء/105.)}

در زبور داود به دنبال ذكر (تورات ) نوشتيم كه بندگان شايسته ما وارث زمين خواهند شد.

[گل مريم]

اعتقاد به مهدى موعود عليه السلام در منابع اسلامى

على بن محمّد دخيل در كتاب الامام المهدى پنجاه نفر از صحابه پيامبر و نيز پنجاه نفر از تابعين (كسانى كه صحابه پيامبر را ديده اند) كه احاديث مربوط به حضرت مهدى عليه السلام را نقل كرده اند نام مى برد.^{( الامام المهدى ، ص 40 - 47؛ و در كتاب نويد امن و امان ، ص 91، اسامى 33 نفر از صحابه ذكر شده است .)}

برخى از شاعران بزرگ و معروف ، مضمون اين احاديث را ده ها سال بلكه بيش از يك قرن پيش از تولد حضرت مهدى عليه السلام در اشعار خود بيان كرده اند.

كميت ، شاعر مبارز و نستوه شيعى درگذشته به سال 126 قمرى ، شعرى در مورد امام موعود در حضور امام باقر عليه السلام قرائت كرد و از زمان قيام آن گرامى سؤ ال نمود.^{( الغدير، ج 2، ص 201 - 203.)}

اسماعيل حميرى ، درگذشته به سال 173 قمرى ، پس از تشرف به خدمت امام صادق عليه السلام و هدايت يافتن به دست آن گرامى ، قصيده اى طولانى سرود و در ضمن آن گفت : پروردگارم را گواه مى گيرم كه قول تو (حضرت جعفرصادق عليه السلام ) بر همه خلق ، چه مطيع و چه گناهكار، حجت است (كه فرموده اى ولى امر و قائمى كه جانم مشتاق اوست ، غيبتى دارد و بدون ترديد غايب خواهد شد، درود خدا بر اين غايب باد.^{( همان ، ص 247.)}

و دعبل خُزاعى ، شاعر تواناى قرن سوم درگذشته به سال 246 قمرى ، در قصيده اى كه در خدمت حضرت امام رضا عليه السلام خواند چنين سروده است :

خروج امام لا محالة خارج

يقوم على اسم الله والبركات

اميد به قيام امامى است كه بدون ترديد قيام خواهد كرد و با نام خدا و همراه با بركات الهى قيام مى فرمايد.^{(الغدير، ج 2، ص 360؛ فصول المهمة ، ص 249.)}

هنگامى كه دعبل به اين بخش از قصيده اش رسيد، امام رضا عليه السلام سربرداشت و فرمود: "اى خزاعى ! اين اشعار را روح القدس بر زبان تو جارى ساخته است "
آنگاه فرمود: آيا مى دانى آن امام كيست ؟

دعبل عرض كرد: نمى دانم ، فقط شنيده ام كه امامى از دودمان شما خروج مى فرمايد و زمين را پر از عدل و داد مى سازد.

فرمود: اى دعبل ! امام بعد از من ، پسرم محمّد و بعد از او پسرش على و بعد از او پسرش حسن است و پس از حسن پسرش حجت قائم است كه در غيبت او انتظارش را مى برند و به هنگام ظهور مطاع خواهد بود و اگر از دنيا جز يك روز باقى نمانده باشد، خدا آن روز را طولانى مى سازد تا قائم خروج نمايد و زمين را پر از عدل و داد سازد، چنان كه از جور پر شده است .^{(فصول المهمة ، ص 251.)}

[گل مريم]

بسيارى از علماى اهل تسنن و علماى شيعه احاديث و اخبار مربوط به اعلى حضرت بقية الله الاعظم روحى فداه را در كتاب هاى خود ذكر كرده اند.^{( اسامى 106 نفر از آنان در كتاب نويد امن و امان ، ص 92 - 95 ياد شده و نيز نام 38 نفر از آنان در كتاب المهدى المنتظر، تاءليف محمّد آل ياسين ، ص 80 - 82 آمده است .)}

مسند احمد بن حنبل (درگذشته 241 قمرى ) و صحيح بخارى (درگذشته 256 قمرى ) از جمله كتاب هاى معتبر اهل سنت است كه قبل از تولد امام قائم عليه السلام نوشته شده اند و احاديث مربوط به امام قائم عليه السلام را نقل كرده اند.^{( اثبات الهداة ، ج 7، ص 198 - 206؛ مسند احمد، ج 1، ص 84 و 99، 448 و ج 2، ص 27 و 37.)}

كتاب مشيخه تاءليف حسن بن محبوب نيز از جمله كتاب هاى شيعه است كه به گفته مرحوم طبرسى بيش از يكصد سال قبل از غيبت كبراى امام زمان عليه السلام تاءليف شده و در آن اخبار مربوط به غيبت امام عصر عليه السلام ذكر شده است .^{( اعلام الورى ، ص 444؛ اثبات الهداة ، ج 7، ص 53.)}

و نيز مرحوم طبرسى تصريح مى كند كه محدثان شيعه در زمان امام باقر و امام صادق عليهماالسلام اخبار غيبت را در نوشته هاى خويش ذكر كرده اند.^{( اعلام الورى ، ص 443.)}

و نيز گروهى از دانشمندان شيعه و سنى در مورد حضرت مهدى منتظر عليه السلام به طور مستقل كتاب نوشته اند،^{( نويد امن و امان ، ص 95 و 32 كتاب را نام برده است ؛ مهدى اهل بيت ، 41 تاءليف از سنى ها و 110 تاءليف از شيعه را ياد كرده است و در كتاب المهدى المنتظر، ص 21 - 24 اسامى 14 كتاب ذكر شده است .)} كه برخى از اين كتاب ها پيش از تولد امام عصر تدوين شده است ؛ رواجنى درگذشته به سال 250 قمرى از علماى اهل تسنن است كه كتاب اخبارالمهدى را پيش از تولد امام زمان عليه السلام نوشته است .^{(المهدى المنتظر، ص 21؛ الفهرست شيخ طوسى ، ص 176.)}

و نيز برخى از اصحاب ائمه عليهم السلام مانند انماطى و محمّد بن الحسن بن جمهور پيش از تولد و غيبت امام زمان عليه السلام درباره آن حضرت و غيبت ايشان كتاب نوشته اند.^{(فهرست شيخ طوسى ، ص 284 و 301.)}

احاديث و اخبار مربوط به آن حضرت آنقدر زياد است كه كمتر موضوعى از مسائل اسلامى به اين پايه مى رسد، و قطعيت اين احاديث از نظر شيعه و سنى مسلم است و علاوه بر علماى شيعه ، گروهى از علماى اهل تسنن نيز به تواتر و قطعى بودن آنها تصريح كرده اند.^{( نويد امن و امان ، 90 اسامى هفده نفر از مشايخ و بزرگان اهل سنت را ذكر مى كند.)}

از آن جمله سجزى صاحب كتاب مناقب الشافعى ، متوفاى سال 363 قمرى ، مى گويد: اخبار مربوط به حضرت مهدى عليه السلام كه از رسول گرامى اسلام نقل شده ، به حد تواتر رسيده است .^{( المهدى المنتظر، ص 85.)}

[گل مريم]

مؤلف كتاب امام مهدى عليه السلام مى نويسد:

اگر اخبار رسيده از طريق شيعه و سنى شمارش شود، در مجموع درباره حضرت مهدى عليه السلام به بيش از شش هزار روايت برمى خوريم كه مسلما تعداد بسيارى است و حتى در مورد بسيارى از مسائل بديهى اسلام ، كه مسلمانان در آنها ترديد ندارند و مورد پذيرش هستند، اين مقدار روايت وارد نشده است .^{( امام مهدى ، ص 66.)}

در اين جا ما به عنوان نمونه آمارى اجمالى از احاديثى كه در اين باره وارد شده است مى آوريم :

1 - امامان دوازده نفرند، اولشان على بن ابى طالب عليهماالسلام و آخرشان مهدى است ؛ 91 حديث .

2 - امامان دوازده نفرند و آخرشان مهدى است ؛ 94 حديث .

3 - امامان دوازده نفرند. 9 نفرشان از نسل حسين و نهمين امام ، قائم است ؛ 107 حديث .

4 - مهدى از عترت پيغمبر است ؛ 389 حديث .

5 - مهدى از فرزندان على است ؛ 214 حديث .

6 - مهدى از فرزندان فاطمه است ؛ 192 حديث .

7 - مهدى از فرزندان حسين است ؛ 185 حديث .

8 - مهدى نهمين فرزند حسين است ؛ 148 حديث .

9 - مهدى از فرزندان على بن الحسين است ؛ 185 حديث .

10 - مهدى از فرزندان امام محمّدباقر است ؛ 103 حديث .

[گل مريم]

11 - مهدى از فرزندان امام جعفرصادق عليه السلام است ؛ 103 حديث .

12 - مهدى ششمين فرزند امام صادق است ؛ 99 حديث .

13 - مهدى از فرزندان حضرت موسى بن جعفر است ؛ 101 حديث .

14 - مهدى پنجمين فرزند حضرت موسى بن جعفر است ؛ 98 حديث .

15 - مهدى چهارمين فرزند حضرت على بن موسى الرضا است ؛ 95 حديث .

16 - مهدى سومين فرزند امام محمّدتقى است ؛ 90 حديث .

17 - مهدى از فرزندان امام هادى است ؛ 90 حديث .

18 - مهدى فرزند امام حسن عسكرى است ؛ 145 حديث .

19 - نام پدر مهدى ، حسن است ؛ 148 حديث .

20 - مهدى همنام و هم كنيه رسول خدا است ؛ 47 حديث .

[گل مريم]

هر يك از اهل بيت پيامبر درباره حضرت بقية الله الاعظم سخن گفته اند كه به ذكر آمارى از آن ، كه از كتاب منتخب الاثر استخراج شده است ، مى پردازيم :

1 - اميرالمؤمنين على عليه السلام 51 حديث .

2 - حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام 4 حديث .

3 - امام حسن عليه السلام 5 حديث .

4 - امام حسين عليه السلام 14 حديث .

5 - امام سجاد عليه السلام 11 حديث .

6 - امام باقر عليه السلام 63 حديث .

7 - امام صادق عليه السلام 124 حديث .

8 - امام كاظم عليه السلام 6 حديث .

9 - امام رضا عليه السلام 19 حديث .

10 - امام جواد عليه السلام 6 حديث .

11 - امام هادى عليه السلام 6 حديث .

12 - امام عسكرى عليه السلام 22 حديث .^{(دادگستر جهان ، ص 74 - 82.)}