تفسير چند آيه از امام حسن عسگرى علیه السلام

[گل مريم]

تفسير چند آيه از امام حسن عسگرى علیه السلام

1- ابوهاشم جعفرى مرد ثقه و امين اهل بيت مى گويد:

نزد امام حسن عسكرى علیه السلام بودم و از ايشان درباره تفسير اين آيه پرسش ‍ كردم :
((ثم اورثنا الكتاب الذين اصطفينا من عبادنا فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخيرات باذن اللّه ...))(سوره فاطر، آيه 32.).

((سپس كتاب را به بندگان برگزيده خود عطا كرديم پس گروهى به خود ستم كردند و گروهى ميانه روى پيشه ساختند و گروهى به اذن پروردگار به سوى نيكيها ستافتند...)).

حضرت فرمود: اين آيه درباره آل محمد - صلى اللّه عليه و آله - نازل شده است ستمگران به خود، كسانى هستند كه به امامت ما قائل نيستند. ميان روان ، كسانى هستند كه امام را مى شناسند و به او معتقدند. و شتابندگان در راه خير به اذن پروردگار، امامان - عليهم السلام - مى باشند.

ابوهاشم مى گويد: چشمانم پر اشك شد و با خود درباره عظمت اين خاندان و آنچه خداوند به آنها تفضل كرده است مى انديشيدم كه امام نگاهى به من كرد و فرمود: آرى ، همانگونه كه انديشيده اى مقام آل محمد بسيار والاست . پس خدا را سپاسگو كه تو را از محبان اين خاندان و متمسكان به آنها قرار داده است . تو در روز قيامت - كه هر كس ‍ را با امامش فرا مى خوانند - با ما خوانده مى شوى پس بشارت باد بر تو كه بر راه راست هستى و عاقبت بخيرى (الثاقب فى المناقب / جرجانى ، ص 241 - 242.).

[گل مريم]

2- محمد بن صالح ارمنى از امام حسن عسكرى علیه السلام درباره معناى سخن خداوند متعال در سوره رعد پرسش كرد كه مى فرمايد:

((يمحو اللّه ما يشاء و يثبت و عنده ام الكتاب ))(سوره رعد، آيه 39.).
((خداوند آنچه را كه بخواهد محو مى كند و آنچه بخواهد مى نگارد نزد اوست ام الكتاب )).

حضرت پاسخ فرمود: آيا جز اينست كه آنچه را وجود دارد مى زدايد و آنچه را نيست مى نگارد. والاست خداوند توانمند كه به اشياء قبل از وجودشان علم دارد و خالقى قبل از هر آفريده اى كه اوست دين پرور.

محمد بن صالح شگفت زده گفت : گواهى مى دهم كه تو حجت و ولى خدا هستى و تو بر راه راست قرار دارى و تويى اميرمؤ منان و امام متقيان (الثاقب فى المناقب ، ص 242 و كشف الغمه ، ج 3، ص 209.).

[گل مريم]

3- محمد بن صالح ارمنى از امام حسن عسكرى علیه السلام درباره معناى اين آيه پرسش ‍ كرد:

((للّه الامر من قبل و من بعد(سوره روم ، آيه 4.)؛ قبل و بعد از هر چيز فرمان خداى راست )).

حضرت فرمود: قبل از فرمان دادن ، دستور از آن خداست و پس از فرمان دادن به آنچه كه اراده كند باز فرمان از آن اوست )).

با خود انديشيدم كه اين تفسير همان آيه قرآن و سخن خداوند است كه مى فرمايد:

((امر)) و ((خلق )) (آفرينش و تدبير آفريدگان ) از خداوند تبارك و تعالى پروردگار جهانيان است (سوره اعراف ، آيه 54.).

امام به من نگريست و تبسمى كرد فرمود: (آرى ) آفرينش و تدبير از آن خداوند متعال ، پروردگار جهانيان است (كشف الغمه ، ج 3، ص 210.).

[گل مريم]

3- محمد بن صالح ارمنى از امام حسن عسكرى درباره معناى اين آيه پرسش ‍ كرد:

((للّه الامر من قبل و من بعد( سوره روم ، آيه 4.)؛ قبل و بعد از هر چيز فرمان خداى راست )).

حضرت فرمود: قبل از فرمان دادن ، دستور از آن خداست و پس از فرمان دادن به آنچه كه اراده كند باز فرمان از آن اوست )).

با خود انديشيدم كه اين تفسير همان آيه قرآن و سخن خداوند است كه مى فرمايد:

((امر)) و ((خلق )) (آفرينش و تدبير آفريدگان ) از خداوند تبارك و تعالى پروردگار جهانيان است (سوره اعراف ، آيه 54.).

امام به من نگريست و تبسمى كرد فرمود: (آرى ) آفرينش و تدبير از آن خداوند متعال ، پروردگار جهانيان است (كشف الغمه ، ج 3، ص 210.).

[گل مريم]

4- ابوهاشم مى گويد:

نزد امام حسن عسكرى - عليه السلام - بودم كه محمد بن صالح از ايشان درباره معناى آيه زير پرسش كرد:

((و اذا اخذ من بنى آدم من ظهورهم ذريتهم ، و اشهدهم على انفسهم الست بربكم قالوا بلى شهدنا))(سوره اعراف ، آيه 172.).

((و آن هنگام كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم ذريه آنها را برگرفت و آنها را بر خود گواه ساخت كه آيا من پروردگار شما نيستم ؟ همه گفتند: آرى ، ما به خدايى تو گواهى مى دهيم )).

امام حسن عسكرى - عليه السلام - پاسخ داد: با اين كار، معرفت به پروردگار محقق شد. سپس مردم آن حادثه را فراموش كردند و به زودى به ياد خواهند آورد. و اگر اين عهد نبود هيچ كس آفريدگار و روزى ده خود را نمى شناخت .

ابوهاشم مى گويد: از نعمات الهى به اين خاندان و دانش گسترده اين حجت حق در شگفت شدم و در انديشه فرو رفتم كه حضرت به طرفم روى آورد و فرمود:

((اى ابوهاشم ! مطلب ، بالاتر از آن است كه تو مى پندارى و شگفت آورتر از تصورات تو مى باشد. درباره خاندانى كه شناختن آنها شناختن خداوند است و منكر آنان منكر خدا چه مى پندارى . مؤمنى نيست مگر آنكه امامان را تصديق مى كند و به معرفت و شناخت آنان يقين دارد))(كشف الغمه ، ج 3، ص 210.).

[گل مريم]

5- سفيان بن محمد صيفى مى گويد:

به امام حسن عسكرى نامه اى نوشتم و در آن از معنى ((وليجه )) (دوست همراز و بسيار صميمى ) در آيه زير پرسش كردم :

((و لم يتخدوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنين وليجة ))( سوره توبه ، آيه 16.).
به حقيقت ، مؤمن كسى است كه جز خدا، رسولش و مؤ منان را به دوستى و صميميت برنگزيند)).

سپس با خود انديشيدم مؤمنان در اين آيه كيستند؟ پاسخ امام كه به دستم رسيد چنين بود:

((وليجه آن چيزى است كه نزد ولى امر مى ماند. با خود درباره مؤمنان در اين آيه انديشيده بودى و با خود مى گفتى چه كسانى هستند پس بدان كه آنان امامان هستند كه به خدا ايمان مى آورند و ماييم آنها)).

   

زندگاني حضرت امام حسن عسكري عليه السلام
(باقر شريف قرشي )