گزیده سخنان امام رضا(ع)

[ملکوت]

1ـ سه ویژگى برجسته مومن

لایكـون المـومـن مـومنـا حتـى تكـون فیه ثلاث خصـال : 1ـ سنه من ربه .
2ـ وسنه من نبیه.
3ـ و سنه من ولیه.
فـاما السنه مـن ربه فكتمان سـره. و امـا السنه من نبیه فمـداراه الناس . و امـا السنه مـن ولیه فـاصبـر فـى البـاسـاء و الضـراء.(1)



مـومـن , مـومـن واقعى نیست, مگـر آن كه سه خصلت در او بـاشــد:
سنتـى از پـروردگـارش و سنتـى از پیـامبـرش و سنتـى از امـامـش.
اما سنت پروردگارش , پـوشاندن راز خود است, اما سنت پیغمبرش , مدارا و نرم رفتارى با مردم است, اما سنت امامـش صبر كردن در زمان تنگدستـى و پریشان حالى است.

[ملکوت]

2ـ پـاداش نیكـى پنهانـى و سزاى افشـا كننـده بــدى

الـمستتر بـالـحسنه یـعـدل سبعین حسنه, و المذیع بالسیئه مخذول, و المستتر بالسیئه مغفور له.(2)

پنهان كننده,كار نیك (پاداشش) برابر هفتاد حسنه است, و آشكار كننده كار بد سـر افكنـده است, و پنهان كننـده كـار بـد آمـرزیـده است.

3ـ نظافت

من اخلاق الانبیاء التنظف.(3)

از اخلاق پیـامبـران, نظافت و پـاكیزگــى است.

[ملکوت]

4ـ امین و امیـن نمـا

لـم یخنك الامیـن و لكـن ائتمنت الخــائن.(4)
امین به تو خیانت نكرده(و نمى كند) و لیكن (تو) خائن را امین تصور نموده اى.

5 ـ مقام برادر بزرگ تر

الاخ الاكبر بمزله الاب.(5)
برادر بزرگ تر به منزله پدر است.

6ـ دوست ودشمن هر كس

صدیق كل امرء عقله و عدوه جهله.(6)
دوست هركس عقل او, و دشمنش جهل اوست.

7ـ دوستى با مردم

التودد الى الناس نصف العقل.(7)
دوستى با مردم, نیمى از عقل است.

[ملکوت]

9ـ ویژگی هاى ده گانه عاقل

لا یتـم عقل امـرء مسلـم حتـى تكون فیه عشر خصـال : الخیــر منـه مـامــول. و الشر منه مامـون. یستكثر قلیل الخیر من غیره, و یستقل كثیر الخیر مـن نفسه. لا یسام من طلب الخـوائج الیه, و لا یمل مـن طلب العلـم طول دهره. الفقرفى الله احب الیه من الغنى و الذل فى الله احب الیه مـن العز فى عدوه. و الخمـول اشهى الیه من الشهره.
ثـم قال (ع) العاشره و ما العاشره؟ قیل له: ما هى؟ قال(ع): لایرى احدا الا قال: هو خیر منى و اتقى.(9)
عقل شخص مسلمـان تمـام نیست, مگر ایـن كه ده خصلت را دارا بـاشـد:
1ـ از او امید خیر باشد.
2ـ از بدى او در امان باشند.
3ـ خیر اندك دیگرى را بسیار شمارد.
4ـ خیر بسیار خود را اندك شمارد.
5ـ هـر چه حـاجت از او خـواهنـدt دلتنگ نشـود.
6ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود.
7ـ فقـر در راه خـدایـش از تـوانگـرى محبـوب تـر بـاشــد.
8ـ خـوارى در راه خـدایـش از عزت بـا دشمنـش محبـوب تـر بـاشــد.
9ـ گمنـامـى را از پـر نـامـى خـواهـان تـر بـاشـد.
10ـ سپس فـرمـود: دهمى چیست و چیست دهمى ؟ به او گفته شـد: چیست؟ فـرمـود:
احـدى را ننگـرد جز ایـن كه بگـویـد او از مـن بهتـر و پـرهیز كـارتـــر است.

[ملکوت]

8ـ بدى قیل و قال

ان الله یبغض القیل والقـال واضـاعه المـال و كثـره السـوال.(8)
به درستى كه خداوند,داد وفریاد وتلف كردن مال و پرخواهشى را دوشمن مى دارد.

10ـ نشانه سفله

سئل الـرضـا (ع) عن السفله فقـال (ع):
من كان له شىء یلهیه عن الله.(10)
از امام رضا(ع) سوال شد: سفله كیست؟
فـرمـود: آن كه چیزى دارد كه از (یـاد) خـدا بـازش دارد.

11ـ ایمان, تقوا و یقین

ان الایمان افضل من الاسلام بدرجه, والتقـوى افضـل مـن الایمان بدرجه و لم یعط بنوا آدم افضل من الیقین.(11)
ایمان یك درجه بالاتر از اسلام است, و تقوا یك درجه بالاتر از ایمان است و به فـرزنـد آدم چیزى بـالاتـر از یقیـن داده نشده است.

[ملکوت]

12ـ میهمانى ازدواج

مـن السنه اطعام الطعام عند التزویج.(12)
اطعام و میهمـانـى كـردن بـراى ازدواج از سنت است.

13ـ صله رحم با كمترین چیز

صل رحمك و لـو بشربه من ماء و افضل مـا توصل به الـرحـم كف الاذى عنها.(13)
پیوند خـویشـاوندى را بر قرار كنید گر چه با جرعه آبى باشد, وبهترین پیوند خـویشـاونـدى ,خـود دارى از آزار خـویشـاونـدان است.

14ـ سلاح پیامبران

عن الـرضـا(ع) انه كـان یقـول لاصحـابه: علیكم بسلاح الانبیاء فقیل: و ما سلاح الانبیاء؟ قال: الدعاء.(14)
حضـرت رضا (ع) همیشه به اصحاب خـود مـى فـرمود: بر شما باد اسلحه پیامبران, گفته شـد : اسلحه پیـامبـران چیست؟ فـرمـود: دعا.

[ملکوت]

15ـ نشانه هاى فهم

ان من علامات الفقه: الحلم و العلم , و الصمت باب من ابواب الحكمه ان الصمت یكسب المحبه, انه دلیل على كل خیر.(15)
از نشانه هاى دیـن فهمـى, حلـم و علم است, و خاموشى درى از درهاى حكمت است. خـامـوشـى و سكـوت, دوستی آور و راهنمـاى هـر كـار خیرى است.

16ـ گوشه گیرى وسكوت

یاتـى علـى الناس زمـان تكون العافیه فیه عشره اجزاء: تشعه منها فى اعتزال الناس و واحد فى الصمت.(16)
زمانى بر مردم خواهدآمد كه درآن عافیت ده جزءاست كه نه جزء آن دركناره گیرى از مردم و یك جزء آن در خاموشى است.

17ـ حقیقت توكل

سئل الـرضـا(ع) : عن حـد التـوكل؟ فقـال(ع): ان لاتخـاف احـدا الاالله. (17)
از امام رضا (ع) از حقیقت تـوكل سـوال شـد. فرمـود:
این كه جز خدا از كسـى نترسى.

[ملکوت]

18ـ بدترین مردم

ان شـر النـاس مـن منع رفـده و اكل وحـده و جلـد عبـده.(18)
به راستـى كه بـدترین مردم كسى است كه یاری اش را (از مردم) باز دارد و تنها بخورد و زیر دستش را بزند.

19ـ زمامداران را وفایى نیست

لیـس لبخیل راحه, و لا لحسـود لذه و لا لملـوك وفـاء ولا لكذوب مــروه.(19)
بخیل را آسایشى نیست و حسود راخوشى و لذتى نیست و زمامدار را وفایى نیست و دروغگو را مروت و مردانگى نیست .

20ـ دست بوسى نه

لا یقبل الـرجل یـد الـرجل , فـان قبله یـده كـالصلاه له.(20)
كسى دست كسى را نمى بوسد, زیرا بوسیدن دست او مانند نماز خواندن براى اوست.

[ملکوت]

21ـ حسن ظن به خدا

احسـن الظن بالل, فان من حسـن ظنه بالله كان عنـد ظنه و من رضى بالقلیل من الرزق قبل منه الیسیر من العمل.
و من رضى بالیسیر من الحلال خفت موونته و نعم اهله و بصره الله دار الدنـیا و دواءهـا واخـرجه منها سـالما الى دارالسلام.(21)

به خداوند خوشبین باش, زیرا هر كه به خدا خوشبین باشد, خدا با گمان خـوش او همراه است, و هر كه به رزق و روزى اندك خشنود باشد, خـداوند به كردار اندك او خشنود باشد , و هر كه به اندك از روزى حلال خشنود باشـد, بارش سبك و خانـواده اش در نعمت باشد و خـداوند او را به دنیا و دوایـش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دارالسلام بهشت رساند.

22ـ اركان ایمان

الایمان اربعه اركان: التـوكل على الله, و الرضا بقضاء الله و التسلیم لامـر الله, والتفویض الى الله.(22)
ایمان چهار ركن دارد:
1ـ توكل برخدا
2ـ رضا به قضاى خدا
3ـ تسلیم به امر خدا
4ـ واگذاشتن كار به خدا.

[ملکوت]

23ـ بهترین بندگان خدا

سئل علیه السلام عن خیـار العبـاد؟ فقــال(ع):
الذیـن اذا احسنوا استبشروا, و اذا اساووا استغفروا و اذا اعطوا شكـروا, و اذا ابتلو صبروا, و اذا غضبوا عفوا.(23)
از امام رضـا(ع) دربـاره بهتـریـن بنـدگـان سـوال شـد.
فـرمـود: آنان كه هر گاه نیكـى كنند، خـوشحال شوند, و هرگاه بدى كنند، آمرزش خـواهند, و هر گاه عطا شـوند، شكر گزارند و هر گاه بلا بینند، صبر كنند, وهر گاه خشم كنند، در گذرند.

24ـ تحقیر فقیر

مـن لقى فقیـرا مسلما فسلم علیه خلاف سلامه على الاغنیاء لقى الله عزوجل یـوم القیامه وهو علیه غضبان.(24)
كسى كه فقیر مسلمان را ملاقات نماید و بر خلاف سلام كردنش بر اغنیا بر او سلام كنـد, در روز قیامت در حالـى خـدا را ملاقات نمایـد كه بـر او خشمگیـن بـاشـد