تا فرصت باقي است وصيّ خود باشيم

[ملکوت]

تا فرصت باقي است وصيّ خود باشيم


يكي از اشتباهات بزرگ مردم همين است كه كار مربوط به خودشان را انجام نميدهند و حواله به غير ميكنند. مرد به قولِ خود، مسلمان است و اعتقاد به خدا و پيامبر و امام و معاد دارد و در عين حال، عمل به وظايف ديني خود نميكند، نه در عبادات بدني و نه در انفاقات مالي. تنها دلش خوش است به اين كه وصيّت كرده پس از من نمازهاي نخواندهام را بخوانيد، روزههاي نگرفتهام را بگيريد، حجّ نرفتهام را برويد و خمس و زكات ندادهام را بدهيد.آفرين بر اين زرنگي و كلاهبرداري!! امّا از شما چه پنهان كه فرمودهاند:
هَيهاتَ لا يُخدَعُ اللهُ عَن جَنَّتِهِ وَ لا تُنالُ مَرضاتُهُ اِلاّ بِطاعَتِهِ؛
خدا هيچگاه راجع به بهشتش فريب نميخورد [و كلاه سرش نميرود] و رضايتش جز از طريق طاعتش حاصل نميشود. (شرح نهجالبلاغهي فيض،خطبهي129)


تو داري از مال ديگران استفاده ميكني، نه از مال خودت، زيرا پس از مرگ انسان،تمام دارايياش منتقل به وارث ميشود؛ حتّي آن پيراهن تنش كه موقع جان دادن به تنش بوده، مال وارث ميشود. اگر بخواهند براي غسل دادن،آن پيراهن را پاره كنند، بايد با اذن وارث باشد. حالا خداوند منّان از باب ارفاق و لطف خاصّ خود اجازه داده كه انسان تا يك سوّم مالش، سفارشهايي راجع به پس از مرگش داشته باشد. حالا اگر آن وارث، آدم صالحي باشد و به وصيّت مورث عمل كند تازه او(خودِ وارث) به وظيفهي شرعي خودش عمل ميكند و بهره و ثوابش را هم خودش ميبرد.

فرضاً اگر وارث نمازهاي نخواندهي ميّت را بخواند آن نماز وارث خيلي اثر كند، آن ميّت را به گودالهاي جهنّم كه مال تاركالصّلوه هاست نميبرند امّا آن نماز وارث هرگز نميتواند آن ميّت را به غرفهاي از غرفههاي بهشتي كه مال نمازخوانهاست، برساند؛ زيرا بهشت رفتن، نياز به تقوا و ترس از خدا دارد و آن در دنيا با عمل خود انسان به وظايف و تكاليف الهي، به دست ميآيد، نه با عمل وارث كه به وظيفهي خودش عمل ميكند و ثوابش را هم خودش ميبرد.

[ملکوت]

انواع وصيّت

وصيّت گاهي شفاهي است كه انسان به وصي يا ورثه، سفارشاتي به صورت زباني وصيّت ميكند و دستور انجام كارهايي را بعد از خود ميدهد و گاهي وصيّت كتبي است كه بر سه نوع است:
1ـ به قلم خود مينويسد يا شخص ديگري براي او مينويسد و داراي تاريخ و مُهر و امضاي وصيّت كننده است.
2ـ وصيّت نامهي رسمي كه در دفترخانه اسناد رسمي حاضر شده و آن را مينويسد و امضاء ميكند و گواهي در دفتر ثبت ميشود.
3ـ وصيّت نامه، سرّي است كه پس از تنظيم و ثبت در "صندوق امانات ثبت اسناد" به امانت گذاشته ميشود.
وصيّت نامه متضمّن اين نكات باشد
1ـ اقرار به يگانگي خدا و رسالت پيغمبران و كليهي اعتقادات شيعهي اثني عشري.
2ـ توصيهي بازماندگان به تقوا، خداشناسي، حجاب، عفاف و نماز.
3ـ معرّفي خود با نام و نشاني براي آيندگان.
4ـ محلّ دفن و در صورت امكان تجهيزات و مراسم.
5ـ انجام وظايف شب اوّل قبر و نماز و خيرات.
6ـ تعيين مقدار نمازهايي كه فوت شده و روزههاي قضا و حجّ واجب اگر انجام نداده و عبادات مافي الذمّه يا مستحبّ.
7ـ تعيين بدهي وخمس و زكات و ديون و مظالم و كفّارات و بدهي به مردم.
8 ـ تعيين و معرّفي وصي و ناظر و در صورت داشتن صغير، قيّم و تعيين اجرت براي آنها.
9ـ تعيين دارايي و اموال و بدهيها و محل و مشخصّات آنها.
10ـ تعيين ثلث براي خود و دستور مصرف صحيح براي آنها.(برگرفته از جزوهي وصيّت نامهي آقاي ابوالقاسم ليائي)

[ملکوت]

روش وصيّت كردن

از زبان پيامبراكرم…
امام صادق†به نقل از پدران بزرگوار خود چنين فرمودند: رسول خدا…فرمود: هر كس در هنگام فوت خود وصيّت نكند، اين كار، نقصي در عقل و مروّت اوست.
عرض كردند: اي رسول خدا! وصيّت چگونه است؟ فرمود: چون كسي زمان مرگش فرا رسد و مردم(كسان و خويشان او) پيرامونش جمع شدند، بگويد:
اَللّهُمَّ فاطِرُ السَّمواتِ وَ الاَرض عالِمُ الغَيبِ وَ الشَّهادَه اَلرَّحمنُ الرَّحيم
اي خداي آفرينندهي آسمانها و زمين، داناي نهان و آشكار بخشندهي مهربان.

من در اين سراي دنيا به درگاه تو اقرار ميكنم و گواهي ميدهم كه معبودي جز تو نيست، يگانه و بيشريكي، محمّد بنده و فرستادهي توست و قيامت آمدني است و شكّي در آن نيست و تو خفتگانِ گورها را برميانگيزي و حساب راست است و بهشت راست است و نعمتهاي بهشتي از خوردني و نوشيدني و زناشويي كه خداوند به آنها وعده داده راست است و دوزخ راست است و ايمان راست است و دين چنان است كه تو وصف كردهاي و اسلام همانگونه است كه تو تشريع فرمودهاي و سخن همان است كه تو گفتهاي و قرآن چنان است كه تو نازل كردهاي و تو همان معبود حقيقي و آشكار هستي.

من در اين سراي دنيا در پيشگاه تو اقرار ميكنم كه تو را به عنوان پروردگار پذيرفتهام و اسلام را به عنوان دين و محمّد…را به پيامبري و علي†را به امامت و قرآن را به عنوان كتاب آسماني خود و اين كه اهل بيت پيامبر‰امامان من هستند.
بار خدايا! در هنگام شدايد تو تكيهگاه من هستي و به هنگام غم و اندوه تو اميد مني و به گاه گرفتاريهايي كه به من هجوم ميآورد، تو نيروي پشتيبان مني و ولي نعمت من تو هستي و معبود من و معبود پدرانم تو هستي. بر محمّد و آل او درود فرست و هرگز چشم بر هم زدني مرا به خود وامگذار و در تنهايي وحشتناك قبر، تو مونس من باش و در آن روز كه با تو ديدار ميكنم مرا نزد خودت پناه ده.
و اين پيمان ميّت است در روزي كه وصيّت ميكند و وصيّت،حقّي است بر ذمّهي هر مسلماني.
امام صادق†فرمود: مؤيّد اين وصيّت، اين سخن خداي تبارك و تعالي در سورهي مريم است كه ميفرمايد: اختيار شفاعت ندارند مگر كسي كه از جانب(خداي) رحمان پيماني گرفته است و اين همان پيمان است.
پيامبر…به علي†فرمود: اين وصيّت را بياموز و آن را به خاندان و شيعيانت نيز تعليم ده. آنگاه پيامبراكرم… فرمود: اين روش وصيّت كردن را جبرئيل به من تعليم داد. وسائل الشّيعه/13/353، به نقل از ميزان الحكمه/14/6839

تبصره: با توجّه به نكتهي قابل توجّه پاياني اين روايت شريف اميدواريم شيعيان دورانديش و خيرخواه با تكثير وترويج اين مفهوم سعادت آفرين در بين ساير عزيزان به گوشهاي از وظيفهي الهي خود عمل كرده موجب هشياري دوستان و بستگان خود شده، ضمن آموزاندن اين روش كه اصالتي آسماني دارد اين تنبّه نيز پديد آيد كه ياران! پيك اجل نزديك و دير يا زود بايد رحل اقامت به سراي ديگر افكند و اينجا گذرگاهي بيش نيست كه فقط بايد نفسي تازه كرد و بس، مقصد را دريابيم كه فرصت بس اندك است.

[ملکوت]

بخشي از وصيّت نامهي حاجيه خانم امين اصفهاني


به نقل از اربعين هاشميه
شما را سفارش مينمايم به پرهيزگاري. البتّه آن طور كه شايستهي پرهيزگارياست و توجّه به خداي سبحان با تمام همّت و توانايي و اين كه هرگز و در هيچ حال، چه در حال آسايش و تندرستي و چه در حال سختي و بيماري، چه در نعمت و بينيازي و چه در تنگدستي و فقر، چه در عافيت و خوشي و چه در آفتزدگي، از او لحظهاي غفلت ننماييد و با قلب و زبان هميشه به ياد او باشيد و اوامر و نواهي او را ترك ننماييد و هر صبح و شام نفس خويش را تحت محاسبه قرار دهيد و در هر عمل كه از آن صادر ميشود مراقبت داشته باشيد كه مبادا لحظهاي از طاعت خداوند تخطّي نماييد و جان و مال و تمام نيروي خود را در راه رضاي خداي تعالي مصروف داريد و خود، وصيّ خويش بوده آنچه را ميل داريد در مالتان انجام شود، خود انجام دهيد. چنان كه حضرت امير مؤمنان علي†فرمودند: خود وصيّ خود باش و با ثروتت آن كن كه ميل داري بعد از تو انجام دهند...
خود را در شكستن شهوات نفساني به زحمت بيندازيد. بدينگونه كه با موارد و انواع تمايلات خويش از لذايذ نفساني، مخصوصاً پرخوري، مخالفت نماييد؛ تا از بندگي نفس امّاره و شياطين مكاره آزاد شويد. زيرا كه پرخوري، هوش و ذكاوت را به تيرگي ميكشاند و پري معده، قساوت قلب ميآورد. بيشتر كساني كه در اين دنيا سيرتر بودهاند، در قيامت گرسنگي آنها طولانيتر ميشود، چنان كه اخبار بسيار، گوياي اين مطلب است...
و شهادت ميدهم كه وصيّ بعد از پيغمبراكرم… و خليفهي بلافصل او، جدّم اميرالمؤمنين عليّ بن ابيطالب† است و اين كه حسن و حسين و علي بن الحسين و محمّد بن علي و جعفربن محمّد و موسي بن جعفر و علي بن موسي و محمّدبن علي و علي بن محمّد و حسن بن علي و الحجّه بن الحسن القائم المهدي(صلوات الله عليهم اجمعين) امامان من هستند.
و شهادت ميدهم كه امام منتظَرُ الحيّ، كه نبيّ اكرم…به ظهورش خبر داده است، در اخبار زياد كه از متواترات است و از طريق خاصّه و عامّه نقل گرديده، به فرمايش او… فرمود: مهدي از عترت من و اهل بيت من است در آخرالزّمان ظهور مينمايد و آسمانها به پاس او بركات خود را فرو ميريزند و زمين، بذر و نعمتهاي خود را براي او خارج ميسازد. پس زمين را پر از عدل و داد ميكند چنانچه ظالمان از ظلم و جور پر كردهاند...