جايگاه قرآن كريم

رسالت اسلام در قرآن كريم ، كه الفاظ و معانى آن از سوى پروردگار بر رسول خدا صلى الله عليه و آله نازل شد، نمودار شده است .

پيامبر نيز آن را به آگاهى ياران خود و مسلمانان رسانيد تا آن را خوانده ، حفظ نموده و از آنچه در آن آمده پيروى نمايند. بنابراين ، قرآن چشمه اى است كه مسلمانان در دين خود از آن مايه مى گيرند و همو است كه جامعه اسلامى را مشخص نموده و ويژگى هاى و برترى هاى آن را مى نمايد.

هر كس بخواهد عضوى از جامعه اسلامى باشد، بايد از آنچه در قرآن آمده است سرپيچى نكند و مخالفت با آن را در حكم خروج از اسلام بداند.

بنابر اين ، قرآن سر چشمه اوليه و اساسى انديشه هاى قانونى و تشريعى به شمار مى آيد. از اين رو، احكام و قوانين آن بر مسلمانان واجب است و بر آنان است كه از آن پيروى كرده و در رفتار و كارهاى خويش آن را به اجرا در آوردند. هم چنين بر مسلمانان است كه در موارديكه نص وجود ندارد، به اصول اساسى تكيه نمايند.

پس بطور كلى ، قرآن همان قانون اساسى سياسى اسلام و مرجعى است كه فرقه ها و مذاهب اسلامى ، براى نشان دادن درستى راه خويش ، به آن پناه جسته و تكيه مى نمايند. قرآن سرچشمه اى است كه فلاسفه و انديشمندان و مسلمانان هنگام اثبات انديشه ها و نظريات خويش به آن استناد مى كنند. بيشتر علوم و دانش عربى به قرآن باز مى گردد؛ به ويژه دانش هاى زبانى مانند دستور زبان و صرف و نحو كه به همراه سخنورى و بيان و اعجاز و نقد ادبى ريشه در قرآن دارند.

از سوى ديگر، قرآن داراى اخبار و آگاهى هايى نسبت به امت هاى پيشين و فرستادگان و پيامبران و دولت هاى گذشته است كه بيشتر كتاب هاى تاريخى نوشته شده در اين زمينه تكيه به آن دارد. و حتى دانشمندان علوم طبيعى ، صحت گفتار خويش را به وسيله آن مى سنجد.

تاريخ بشريت كتابى نظير قرآن و به تاثير گذارى آن سراغ ندارد. از هنگام نزول آن تا كنون و از اين پس تا آنجا كه پروردگار بخواهد، مردم در جاى جاى جهان روزانه آن را قرائت نموده و انديشه ها و نظم خود را از آن خواهند گرفت . مردم با خواندن قرآن ، تحت تاثير زبان ، روش ها و انديشه هاى آن قرار مى گيرند؛ طورى كه مى توان گفت در مورد هيچ كتابى به اندازه قرآن ، بررسى ، و شرح ، پاورقى ، و تحليل ها و نقل قول به عمل نيامده است .

   

   
رك : معجم مصنفات القران كريم ، دكتر على شواح اسحاق ؛ معجم المعاجم دكتر احمد شرقاوى اقبال ،، و نيز نظر كنيد به : فهرست هاى خطى قرآن كريم كه به وسيله مجمع الملكى لبحوث الحضاره الاسلاميه منتشر شده است .