تجزیه ی افعال سوره ی مریم

[گل مريم]

سلام دوستان و کاربران گرامی

در این تاپیک تجزیه ی افعال سوره مریم را که توسط دو بزرگوار
سرکار خانم قربانی و سرکار خانم یاوری تهیه شده است
را برایتان می گذارم. إن شاءالله




کپی مطالب با ذکر منبع شهر نورانی قرآن جایز است.

• 
  
  
  
  
  

[گل مريم]

آیه 26:
کلی: فعل امر،مفرد مونث مخاطب،ریشه(أ.ک.ل) ،صحیح، مهموز الفاء، ثلاثی مجرد،متعدی.أشربی: فعل امر،مفرد مونث مخاطب،ریشه(ش.ر.ب) ،صحیح و سالم، ثلاثی مزید باب افعال،متعدی.قرّی: فعل امر،مفرد مونث مخاطب،ریشه(ق.ر.ر) ،صحیح، مضاعف، ثلاثی مزید باب تفعیل،متعدی.ترین: فعل مضارع همراه با نون تاکید، مفرد مونث مخاطب،ریشه(ر.أ.ی) ،مهموز العین، ناقص یایی، ثلاثی مجرد،متعدی.قولی: فعل امر،مفرد مونث مخاطب،ریشه(ق.و.ل) ،معتل، اجوف واوی، ثلاثی مجرد،متعدی.نذرت: فعل ماضی،متکلم وحده،ریشه(ن.ذ.ر) ،صحیح و سالم، ثلاثی مجرد،متعدی.لن اُکلم: فعل مضارع منصوب،متکلم وحده،ریشه(ک.ل.م) ،صحیح و سالم، ثلاثی مزید باب تفعیل،متعدی.

آیه 27:
أتت: فعل ماضی،مفرد مونث غایب،ریشه(أ.ت.ی) ،مهموز الفاء، ناقص یایی، ثلاثی مجرد،متعدی.تحملهُ: فعل مضارع،مفرد مونث غایب،ریشه(ح.م.ل) ،صحیح و سالم، ثلاثی مجرد،متعدی.هـ: اسم،ضمیر متصل نصبی، مفرد مذکر غایب، معرفه.قالوا: فعل ماضی،جمع مذکر غایب،ریشه(ق.و.ل) ،معتل، اجوف واوی،اعلال به قلب، ثلاثی مجرد،متعدی.جئت: فعل ماضی،مفرد مونث غایب،ریشه(ج.ی.ء) ،اجوف یایی، مهموز اللام، ثلاثی مجرد،اعلال به حذف.

آیه 28:
ما کان: فعل ماضی منفی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ک.و.ن) ،فعل تاقص، اجوف واوی، ثلاثی مجرد،اعلال به قلب،لازم.

آیه 29:
أشارت:فعل ماضی، مفرد مونث غایب،ریشه (ش.و.ر) ،معتل،اجوف واوی، ثلاثی مزید باب افعال،اعلال به قلب،متعدی.نُکلم: فعل مضارع،منکلم مع الغیر ،ریشه(ک.ل.م)،صحیح و سالم،ثلاثی مزید باب تفعیل،متعدی.

[گل مريم]

آیه30:
ءاتنی: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ء.ت.ی) ،مهموز الفاء،ناقص یایی، ثلاثی مزید،باب افعال، اعلال به قلب،متعدی.ن:وقایه. ی:اسم،ضمیر متکلم وحده،ضمیر متصل نصبی،معرفه.جعلنی: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ج.ع.ل) ،صحیح و سالم، ثلاثی مجرد،متعدی.ن:وقایه. ی:اسم، ضمیر متکلم وحده،معرفه،ضمیر متصل تصبی.

آیه31:
أوصنی: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(و.ص.ی)،لفیف مفروق، اعلال به قلب، ثلاثی مزید باب افعال، متعدی. ن:وقایه. ی:اسم، ضمیر متکلم وحده،معرفه،ضمیر متصل تصبی.ما دُمتُ:فعل ماضی،متکلم وحده،فعل ناقص.تُ:اسم مادام و محلاً مرفوع،ضمیر متصل رفعی،ثلاثی مجرد،لازم.

آیه32:
لم یجعلنی:فعل جحد،فعل مضارع،مفرد مذکر غایب،ریشه(ج.ع.ل)،صحیح و سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.ن:وقایه. ی:اسم، ضمیر متکلم وحده،معرفه،ضمیر متصل تصبی.

آیه33:
وُلدتُ:فعل ماضی،متکلم وحده،مجهول،ریشه(و.ل.د)،مثال واوی،ثلاثی مجرد،لازم.أموتُ: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(م.و.ت)،اجوف واوی،ثلاثی مجرد،متعدی.أبعث: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(ب.ع.ث)،صحیح و سالم،ثلاثی مجرد،لازم.

[گل مريم]

آیه34:
يمترون: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، ریشه(م.ر.ی)، ثلاثی مزید باب افتعال، صحیح و سالم، متعدی.


آیه35:
أن یَتخذَ: فعل مضارع منصوب، مفرد مذکر غایب، ریشه (أ.خ.ذ)، مهموزالفاء، صحیح ، ثلاثی مزید باب افتعال، متعدی.

قضی: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، ریشه(ق.ض.ی)، معتل،ناقص یایی، ثلاثی مجرد، متعدی.

یقول: فعل مضارع، مفرد مذکر غایب، ریشه(ق.و.ل)، معتل، اجوف واوی، اعلال به سکون، ثلاثی مجرد، متعدی.

یکون: فعل مضارع، مفرد مذکر غایب، ریشه(ک.و.ن)، فعل ناقص، معتل، اجوف واوی، ثلاثی مجرد، لازم.

[گل مريم]

آیه36:

أُعبُدوهُ: فعل امر، جمع مذکر مخاطب، ریشه(ع.ب.د)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد، متعدی.هـ: :اسم، ضمیر، مفرد مذکر غایب، ضمیر متصل نصبی، معرفه.


آیه37:

إختلف: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، ریشه(خ.ل.ف)، صحیح،سالم، ثلاثی مزید، باب افتعال، متعدي.
کفروا: فعل ماضی، جمع مذکر غایب، ریشه(ک.ف.ر)، صحیح،سالم، ثلاثی مجرد، متعدی.

[گل مريم]

أَسْمِعْ بِهِمْ وَأَبْصِرْ‌ يَوْمَ يَأْتُونَنَا ۖ لَـٰكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿٣٨﴾

أسمع: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(س.م.ع)،صحیح،سالم ،ثلاثی مزید،باب افعال، متعدی.
أبصر: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ب.ص.ر)،صحیح،سالم ،ثلاثی مزید،باب افعال، متعدی.
یأتوننا: فعل مضارع،جمع مذکر غایب،ریشه(أ.ت.ی)،مهموز الفاء،ناقص یایی،ثلاثی مجرد،متعدی؛ نا:اسم،ضمیر متکلم مع الغیر،ضمیر متصل نصبی.


وَأَنذِرْ‌هُمْ يَوْمَ الْحَسْرَ‌ةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ‌ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿٣٩﴾

أنذرهم: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ن.ذ.ر)،صحیح،سالم ،ثلاثی مزید،باب افعال، متعدی.
هم:اسم،ضمیر،جمع مذکر غایب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.


إِنَّا نَحْنُ نَرِ‌ثُ الْأَرْ‌ضَ وَمَنْ عَلَيْهَا وَإِلَيْنَا يُرْ‌جَعُونَ ﴿٤٠﴾

قُضی: فعل ماضی مجهول،مفرد مذکر غایب،ریشه(ق.ض.ی)،معتل،ناقص یایی،ثلاثی مجرد.
لایومنون: فعل مضارع منفی،جمع مذکر غایب،ریشه(ء.م.ن)،مهموز الفاء،ثلاثی مزید،باب افعال، متعدی.
یرث: فعل مضارع،متکلم مع الغیر،ریشه(و.ر.ث)،معتل،مثال واوی، ثلاثی مجرد،اعلال به حذف،متعدی.
یرجعون: فعل مضارع،جمع مذکر غایب،ریشه(ر.ج.ع)،صحیح،سالم، ثلاثی مجرد،لازم.


إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ‌ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا ﴿٤٢﴾

تعبُدُ: فعل مضارع،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ع.ب.د)،صحیح،سالم ،ثلاثی مجرد،متعدی.
لایسمعُ: فعل مضارع منفی،مفرد مذکر غایب،ریشه(س.م.ع)،صحیح،سالم، ثلاثی مجرد،متعدی.
لایُبصِرُ: فعل مضارع منفی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ب.ص.ر)،صحیح،سالم، ثلاثی مزید،باب افعال،متعدی.
لا یُغنی: فعل مضارع منفی،مفرد مذکر غایب،ریشه(غ.ن.ی)،معتل،ناقص یایی،اعلال به قلب،ثلاثی مزید باب افعال.

[گل مريم]

يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءَنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ فَاتَّبِعْنِي أَهْدِكَ صِرَ‌اطًا سَوِيًّا ﴿٤٣﴾

جاءَنی: فعل امر،مفرد مذکر غایب،ریشه(ج.ی.ء)،اجوف یایی،ثلاثی مجرد،متعدی،مهموزاللام، ن:وقایه
ی:اسم،ضمیر متکلم وحده،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
لم یأتکَ: فعل مضارع،فعل جحد،مفرد مذکر غایب،ریشه(أ.ت.ی)،مهموزالفا، ناقص یایی،ثلاثی مجرد،متعدی.
ن:وقایه
ی:اسم،ضمیر متکلم وحده،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
إتّبعنی:فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ت.ب.ع)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افتعال،متعدی.
ن:وقایه ی:اسم،ضمیر متکلم وحده،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
أهدکَ:فعل مضارع مجزوم،جواب طلب،متکلم وحده،ریشه(ه.د.ی)ناقص یایی،ثلاثی مجرد،متعدی.
ک:اسم،ضمیر مفردمذکر مخاطب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.


يَا أَبَتِ لَا تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ ۖ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلرَّ‌حْمَـٰنِ عَصِيًّا ﴿٤٤﴾

لاتعبُد:فعل مضارع نهی،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ع.ب.د)صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.


يَا أَبَتِ إِنِّي أَخَافُ أَن يَمَسَّكَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّ‌حْمَـٰنِ فَتَكُونَ لِلشَّيْطَانِ وَلِيًّا ﴿٤٥﴾

أخافَ: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(خ.و.ف)معتل اجوف واوی،اعلال به قلب،ثلاثی مجرد،لازم.
أن یمسَکَ: فعل مضارع منصوب،مفرد مذکر غایب،ریشه(م.س.ک)صحیح سالم،ثلاثی مجرد.
تکون: فعل مضارع،مفرد مذکر غایب،ریشه(ک.و.ن)فعل ناقصه،معتل اجوف واوی،ثلاثی مجرد،لازم.

[گل مريم]

قَالَ أَرَ‌اغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْرَ‌اهِيمُ ۖ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْ‌جُمَنَّكَ ۖ وَاهْجُرْ‌نِي مَلِيًّا ﴿٤٦﴾

لم تنتَهِ: فعل مضارع جحد،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ن.ه.ی)معتل ،ناقص یایی، ثلاثی مزید باب افتعال، متعدی.
أرجُمَنکَ: فعل مضارع منصوب،متکلم وحده،ریشه(ر.ج.م)صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
ن:تاکید. ک:اسم،ضمیر مفردمذکر مخاطب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
أهجُرنی:فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ه.ج.ر)صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
ن:وقایه. ی:اسم،ضمیر متکلم وحده،ضمیر متصل نصبی،معرفه.

قَالَ سَلَامٌ عَلَيْكَ ۖ سَأَسْتَغْفِرُ‌ لَكَ رَ‌بِّي ۖ إِنَّهُ كَانَ بِي حَفِيًّا ﴿٤٧﴾

سأستغفرُ:فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(غ.ف.ر)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب استفعال،متعدی.


وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ وَأَدْعُو رَ‌بِّي عَسَىٰ أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاءِ رَ‌بِّي شَقِيًّا ﴿٤٨﴾

أعتزلکم: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(ع.ز.ل)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افتعال،متعدی.
کم:اسم،ضمیر جمع مذکر مخاطب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
تدعون: فعل مضارع،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(د.ع.و)،معتل،ناقص واوی،ثلاثی مجرد،متعدی.
أدعوا: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(د.ع.و)،معتل، ناقص واوی،ثلاثی مجرد،متعدی.
عسی: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ع.س.ی)،معتل،ناقص یایی،از افعال مقاربه،ثلاثی مجرد، لازم.
لاأکون: فعل مضارع،متکلم وحده،ریشه(ک.و.ن)،معتل،اجوف واوی،ثلاثی مجرد، فعل ناقصه،لازم.

[گل مريم]

فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ ۖ وَكُلًّا جَعَلْنَا نَبِيًّا ﴿٤٩﴾

إعتزلکم: فعل ماضی،مفرد مذکرغایب،ریشه(ع.ز.ل)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افتعال،متعدی.
کم:اسم،ضمیر،جمع مذکرمخاطب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
یعبُدون: فعل مضارع،جمع مذکر غایب،ریشه(ع.ب.د)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.


وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّ‌حْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا ﴿٥٠﴾

وهبنا: فعل ماضی،متکلم وحده،ریشه(و.ه.ب)،معتل،مثال واوی، سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
جعلنا: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ج.ع.ل)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.

وَاذْكُرْ‌ فِي الْكِتَابِ مُوسَىٰ ۚ إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَ‌سُولًا نَّبِيًّا ﴿٥١﴾

أذکُر: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ذ.ک.ر)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.

[گل مريم]

وَنَادَيْنَاهُ مِن جَانِبِ الطُّورِ‌ الْأَيْمَنِ وَقَرَّ‌بْنَاهُ نَجِيًّا ﴿٥٢﴾

نادَیناهُ: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ن.د.ی)،معتل،ناقص یایی، سالم،ثلاثی مزید باب مفاعله،متعدی.
هـ:: اسم،ضمیر ،مفرد مذکر غایب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.
قرّبناهُ: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ق.ر.ب)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب تفعیل،متعدی.
هـ:: اسم،ضمیر ،مفرد مذکر غایب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.

وَوَهَبْنَا لَهُ مِن رَّ‌حْمَتِنَا أَخَاهُ هَارُ‌ونَ نَبِيًّا ﴿٥٣﴾
وهبنا: فعل ماضی. متکلم مع الغیر. ( و ه ب)معتل مثال واوی. ثلاثی مجرد. متعدی. معلوم


وَاذْكُرْ‌ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ ۚ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَ‌سُولًا نَّبِيًّا ﴿٥٤﴾

أذکُر: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ذ.ک.ر)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
کان: فعل ماضی مفرد مذکر غایب. (ک و ن) معتل اجوف واوی. ثلاثی مجرد. معلوم. لازم

وَكَانَ يَأْمُرُ‌ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَ‌بِّهِ مَرْ‌ضِيًّا ﴿٥٥﴾

یأمُرُ: فعل مضارع،مفرد مذکرغایب،ریشه(ء.م.ر)،صحیح،م هموزالفاء،ثلاثی مجرد،متعدی.
کان: فعل ماضی مفرد مذکر غایب. (ک و ن) معتل اجوف واوی. ثلاثی مجرد. معلوم. لازم

[گل مريم]

وَاذْكُرْ‌ فِي الْكِتَابِ إِدْرِ‌يسَ ۚ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا ﴿٥٦﴾

أذکُر: فعل امر،مفرد مذکر مخاطب،ریشه(ذ.ک.ر)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
کان: فعل ماضی مفرد مذکر غایب. (ک و ن) معتل اجوف واوی. ثلاثی مجرد. معلوم. لازم

وَرَ‌فَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا ﴿٥٧﴾
رفعناهُ: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ر.ف.ع)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
هـ:اسم،ضمیر مفرد مذکر غایب،ضمیر متصل نصبی،معرفه.

أُولَـٰئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّـهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ مِن ذُرِّ‌يَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّ‌يَّةِ إِبْرَ‌اهِيمَ وَإِسْرَ‌ائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا ۚ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّ‌حْمَـٰنِ خَرُّ‌وا سُجَّدًا وَبُكِيًّا ۩ ﴿٥٨﴾

أنعمَ: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(ن.ع.م)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افعال،متعدی.
حملنا: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ح.م.ل)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.
إجتَبینا: فعل ماضی،متکلم مع الغیر،ریشه(ج.ن.ب)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افتعال،متعدی.
تُتلی: فعل مضارع مجهول،مفرد مونث غایب،ریشه(ت.ل.و)،معتل،ناقص واوی، سالم،ثلاثی مزید باب افعال ،متعدی.
خرّوا: فعل ماضی، جمع مذکر غایب،ریشه(خ.ر.ر)،صحیح مضاعف،ثلاثی مجرد،لازم.

فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ ۖ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا ﴿٥٩﴾

خَلَف: فعل ماضی،مفرد مذکر غایب،ریشه(خ.ل.ف)،صحیح سالم،ثلاثی مجرد،لازم.
أضاعوا: فعل ماضی،جمع مذکر غایب،ریشه(ض.ی.ع)،معتل،اجوف یایی، اعلال به قلب،ثلاثی مزید باب افعال، متعدی.
إتّبعوا: فعل ماضی،جمع مذکر غایب،ریشه(ت.ب.ع)،صحیح سالم،ثلاثی مزید باب افتعال،متعدی.
یلقون: فعل مضارع،جمع مذکر غایب،ریشه(ل.ق.ی)،معتل،ناقص یایی، سالم،ثلاثی مجرد،متعدی.