تجزیـہ و ترڪـیب سـوره مـعـارج

[دژدان]

منادى میزند بین زمین آسمان فریاد
صفر این ماه عظمى را رسیده مژده میلاد
که شادان گشته از میلاد باقر حضرت سجاد

میلاد شکافنده ی دانش نبوی و وارث علم علوی، خجسته باد.

بزرگواران شهر نورانی قرآن سلام

ان شاء الله در این تاپیک آيات سوره مبارکه معارج تجزیه و ترکیب می شود،
امیدواریم مورد استفاده قرآن پژوهشان و دوستداران تدبر در آیات قرآن قرار گیرد.

[دژدان]

★★بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ ★★

بِسْمِ⬅ حرف جر،عامل،مبنی بر کسر + اسم،مفرد،مذکر مجازی،نکره
√√جارومجرور متعلق به فعل محذوف[شروع می کنم،...]

اللَّـهِ⬅اسم عَلَم،مفرد،مذکر،معرفه،معر ب
√√مضاف الیه و لفظاً مجرور

اَلرَّحْمَنِ⬅اسم، مفرد، مشتق، صيغه مبالغه، مُعرَب، معرفه،تابع،مجرور
√√صفت الله و لفظاً مجرور

اَلرَّحِيمِ⬅اسم،مشتق، صيغه مبالغه، مُعرَب، مفرد، معرفه،تابع،مجرور
√√صفت دوم الله و لفظاً مجرور

---

★★سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ ﴿١﴾ ★★

سَأَلَ ⬅فعل ماضی/مفرد مذکر غایب/(س ء ل)/مهموز العین/ثلاثی مجرد//معلوم/مبنی بر فتح
√√فعل

سَائِلٌ ⬅اسم فاعل،مفرد مذکر،مشتق،منصرف،ثلاثی مجرد
√√فاعل و لفظاً مرفوع

بِعَذَابٍ ⬅حرف جر،عامل،مبنی بر کسر + اسم،مفرد،مذکر مجازی،نکره،مجرور
√√جارومجرور متعلق به سأل

وَاقِعٍ ⬅اسم،مفرد،مذکر مجازی ،نکره،تابع،غیر منصرف
√√صفت عذاب و لفظاً مجرور

[دژدان]

لِّلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ ﴿٢﴾ 

لِّلْكَافِرِينَ ⬅حرف جر،عامل،مبنی + اسم فاعل،جمع،مذکر،مشتق،مجرور، معرب
√√جارومجرور متعلق به سأل

لَيْسَ ⬅فعل ماضی ناقص،مفرد مذکر غایب،(ل ی س)،معتل_اجوف یایی،غیرمتصّرف،مبنی بر فتح
√√فعل

لَهُ ⬅حرف جر،عامل،مبنی + ضمیر متصل،مفرد مذکر غایب،اسم،مبنی،معرفه
√√جارومجرور متعلق به محذوف خبر مقدم لیس

دَافِعٌ ⬅اسم فاعل،مفرد،مذکر مجازی،مشتق،معرب،ثلاثی مجرد
√√اسم مؤخر لیس و لفظاً مرفوع

[دژدان]

مِّنَ اللَّـهِ ذِي الْمَعَارِجِ ﴿٣﴾

مِّنَ ⬅حرف جر،عامل،مبنی بر فتح
اللَّـهِ ⬅اسم عَلَم،مفرد،مذکر،معرفه،معر ب،مجرور
√√جارومجرور متعلق به واقع

ذِي ⬅اسم منقوص،مفرد،مذکر،معرفه به اضافه،معرب،تابع
√√صفت الله و تقدیراً مجرور

الْمَعَارِج⬅اسم ذوالام،جمع،مذکر،معرب،معرف ه،صحیح الاخر،مجرور
√√مضاف الیه و لفظاً مجرور

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

اسلامی:
المعارج
تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ(4)

تعْرُجُ: فعل، مضارع ، ثلاثی مجرد، مفرد مونث غایب، ( ع ر ج)، صحیح سالم٬ معرب، لازم، معلوم،
الملائکةُ: اسم، معرفه به ذو اللام ، معرب، جمع مکسر
فاعل و لفظا مرفوع

وَ: حرف ، مبنی٬ واو عطف

الروحُ: اسم ، معرفه به ذواللام.
معطوف

الیهِ: حرف جاره، مبنی بر سکون + هِ : ضمیر متصل ، مفرد مذکر غایب، مبنی بر ضم
جاروالمجرور متعلق به تعْرُجُ


فی یومٍ : حرف جر ، مبنی بر سکون + اسم ، نکره، معرب
جاروالمجرور متعلق تعْرُج
ُ
کان: فعل، ناقصه، ماضی، مفرد مذکر غایب، ( ک و ن)، اجوف واوی،

مقدارُهُ: اسم ، معرفه به مضاف، معرب ، + اسم کان لفظا مرفوع + هُ : ضمیر متصل ، جمع مذکر غایب، مضاف الیه محلا مجرور

خَمْسِينَ :خبر کان
أَلْفَ:تمییز
سَنَةٍ :مضاف الیه

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

اسلامی:
المعارج
فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا(5)

فاصبِر: فعل، امرحاضر٬ ثلاثی مجرد، مفرد مذکر مخاطب ، ( ص ب ر)، صحیح سالم٬ مبنی٬ متعدی، معلوم،
فاعل: ضمیر مستتر انت محلا مرفوع

صبراً: اسم ، نکره، معرب
مفعول مطلق بیانی و منصوب

جمیلاً: اسم، نکره، معرب
صفت

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

اسلامی:
المعارج
إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا(6)

انَّ: حرف مشبهه ، مبنی٬
هم: اسم ، ضمیر متصل ، معرفه به ضمیر+ اسم انَّ محلا منصوب

یَرونَهُ: فعل، مضارع ، جمع مذکر غایب، ثلاثی مجرد، ( ر أ ی)، مهموزالفاء- ناقص یایی، معرب متعدی، معلوم،
فاعل: ضمیر بارز واو محلا مرفوع+
خبر انَّ محلا مرفوع
ه: ضمیر متصل ، مبنی٬ مفرد مذکر غایب، معرفه به ضمیر+ مفعول محلا منصوب

بعیداً: اسم ، نکره، معرب
مفعول دوم

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

* Rahimi*:
المعارج
وَنَرَاهُ قَرِيبًا(7)
وَ⬅️حرف،مبنی،غیر عامل
#واو عطف

نَری⬅️فعل مضارع،متکلم مع الغیر،(ر ء ی)،ثلاثی مجرد،مهموزالعین و ناقص یایی،معلوم
#فعل و فاعل ضمیر مستتر نحن

هُ⬅️اسم،ضمیر،مفرد،معرفه، مبنی
#مفعول

قَریباً⬅️اسم،نکره،معرب،م شتق
#مفعول دوم

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

* Rahimi*:
المعارج
يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاءُ كَالْمُهْلِ(8)

یَومَ⬅️اسم،معرب،مفرد،جام د
#مفعول فیه

تَکونُ⬅️فعل مضارع،مفرد مذکر مخاطب،(ک و ن)،اجوف واوی،ثلاثی مجرد،معرب،معلوم
#فعل ناقص

السَماءُ⬅️اسم،مفرد،معرفه ،جامد
#اسم کان

کَ⬅️حرف جر ،مبنی،عامل

مُهلِ⬅️اسم،مفرد،مجرور
#کَالمُهلِ__جارو مجرور

#خبر کان__محذوف

[دژدان]

ارسالی از قرآن پژوه گرامی

طلوعی:
المعارج
وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ
(9 )
تکون: فعل مضارع ناقصه ، (ک و ن ) جمع مذکر مخاطب، ص9، اجوف واوی ،
الجبال : اسم تکون
کالعهن : ج، م متعلق به محذوف خبر تکون