کلمات قصار نهج البلاغه

[دژدان]

کلمات قصار نهج البلاغه

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_30

وقال عليه السلام :
في كلامٍله: الْحَذَرَ الْحَذَرَ! فَوَاللهِ لَقَدْ سَتَرَ، حتَّى كَأَنَّهُ قَدْ غَفَرَ.

(از خدا) بترس! (از خدا)بترس!
به خدا سوگند آنقدر پرده پوشى‏ كرده كه گوئى آمرزيده است.

[دژدان]

[centerکلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_31

وسُئِلَ عليه السلام عَنِ الاِِْيمَانِ، فَقَالَ:
الاِِْيمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ:
عَلَى الصَّبْرِ، والْيَقِينِ، وَالْعَدْلِ، وَالْجَهَادِ:

فَالصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَربَعِ شُعَبٍ:
عَلَى الشَّوْقِ، وَالشَّفَقِ وَالزُّهْدِ، وَالتَّرَقُّبِ:
فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّةِ سَلاَ عَنِ الشَّهَوَاتِ، وَمَنْ أشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْـمُحَرَّمَاتِ، وَمَنْ زَهِدَ فِي الدُّنْيَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِيبَاتِ، وَمَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ فِي الْخَيْرَاتِ.

وَالْيَقِينُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى تَبْصِرَةِ الْفِطْنَةِ، وَتَأَوُّلِ الْحِكْمَةِ وَمَوْعِظَةِ الْعِبْرَةِ وَسُنَّةِ الاََْوَّلِينَ فَمَنْ تَبَصَّرَ فِي الْفِطْنَةِ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَةُ، وَمَنْ تَبَيَّنَتْ لَهُ الْحِكْمَةُ عَرَفَ الْعِبْرَةَ، وَمَنْ عَرَفَ الْعِبْرَةَ فَكَأَنَّمَا كَانَ فِي الاََْوَّلِينَ.

وَالْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى غائِصِ الْفَهْمِ، وَغَوْرِ الْعِلْمِ وَزُهْرَةِ الْحُكْمِ،ِ، وَرَسَاخَةِ الْحِلْمِ:
فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ، وَمَن صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ الْحُكْمِ وَمَنْ حَلُمَ لَمْ يُفَرِّطْ فِي أَمْرِهِ وَعَاشَ فِي النَّاسِ حَمِيداً.

وَالْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
عَلَى الاََْمْرِ بالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْي عَنِ الْمُنكَرِ، وَالصِّدْقِ فِي الْمَوَاطِنِ وَشَنَآنِالْفَاسِقيِنَ:
فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤمِنِينَ، وَمَنْ نَهَى عَنِ الْمُنْكَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْمُنَافِقِينَ،مَنْ صَدَقَ فِي الْمَوَاطِنِ قَضَى مَا عَلَيْهِ، وَمَنْ شَنِىءَ الْفَاسِقِينَ وَغَضِبَ لله غَضِبَ اللهُ لَهُ وَأَرْضَاهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

وَالْكُفْرُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ:
عَلَى التَّعَمُّقِ وَالتَّنَازُعِ، وَالزَّيْغِ وَالشِّقَاقِ
فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ يُنِبْإِلَى الْحَقِّ، وَمَنْ كَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الْحَقِّ،
وَمَنْ زَاغَ سَاءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَحَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَسَكِرَ سُكْرَ الضَّلاَلَةِ، وَمَنْ شَاقَّ وَعُرَتْعَلَيْهِ طُرُقُهُ وَأَعْضَلَعَلَيْهِ أَمْرُهُ وَضَاقَ مَخْرَجُهُ.

وَالشَّكُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَب:
عَلَى الَّتمارِي وَالهَوْلِ وَالتَّرَدُّدِ والاْسْتِسْلاَمِ
فَمَنْ جَعَلَ الْمِرَاءَدَيْدَناًلَمْ يُصْبِحْ لَيْلُهُ وَمَنْ هَالَهُ مَا بَيْنَ يَدَيْهِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَمَن تَرَدَّدَ فِي الرَّيْبِوَطِئَتْهُ يَدَيْهِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَمَن تَرَدَّدَ فِي الرَّيْبِوَطِئَتْهُ سَنَابِكُ الشَّيَاطِينِ وَمَنِ اسْتَسْلَمَ لِهَلَكَةِ الدُّنْيَا وَالاَْخِرَةِ هَلَكَ فِيهِمَا.

درباره‏ «ايمان‏» از آن حضرت سؤال شد در پاسخ فرمود:

ايمان برچهارپايه استوار است:
بر «صبر» و «يقين‏» و «عدالت‏» و «جهاد»

☆«صبر» بر چهار شعبه تقسيم‏ مى‏ شود:

#اشتياق
#ترس
#زهد
#انتظار

_كسى كه مشتاق بهشت‏ باشد از شهوات و تمايلات سركش بر كنار مى‏ رود، و آن كس كه از آتش جهنم بيمناك‏ باشد از محرمات دورى مى‏ گزيند، كسيكه در دنيا زاهد باشد مصيبتها را ناچيز مى‏ شمرد. و آن كس كه منتظر مرگ باشد براى انجام اعمال نيك سرعت مى‏ گيرد.

☆«يقين‏» نيز بر چهار قسمت است:

#بينش_در_هوشيارى_و_زيركى
#رسیدن_به_دقایق_حکمت
#پند_گرفتن_از_حكمتها
#توجه_به_روش_پيشينيان

_كسى كه هوشيار و بينا باشد حكمت و دقائق امور برايش روشن مى‏ شود و كسى كه دقائق امور و حكمت‏ برايش روشن شد عبرت فرا مى‏ گيرد و كسى كه درس عبرت فرا گيرد گويا هميشه با گذشتگان بوده است.

☆«عدالت‏» نيز چهار شعبه دارد:

#دقت_در_فهم
#غور_در_علم_و_دانش
#قضاوت_صحيح
#حلم_و_بردبارى_ثابت_و_پا_برج� �

_بنابر اين آن كس كه خوب بفهمد، به اعماق دانش آگاهى پيدا مى‏ كند، و كسى‏ كه به عمق علم برسد سيراب از سر چشمه احكام باز مى‏ گردد. و آن كس كه حلم‏ و بردبارى داشته باشد در كار خود تفريط و كوتاهى نمى‏ كند، و در ميان مردم با آبرومندى و ستودگى زندگى خواهد كرد.

☆«جهاد» نيز چهار شعبه دارد:

#امر_به_معروف
#نهى_از_منكر
#صدق_و_راستى_در_معركه_نبرد
#كينه_و_دشمنى_با_فاسقان

_آن كسى كه امر به معروف كند پشت مؤمنان را محكم كرده و كسى‏ كه نهى از منكر نمايد بينى كافران را بر خاك ماليده، هر كس در معركه نبرد صادقانه‏ بايستد وظيفه‏اش را انجام داده، و آن كسى كه فاسقان را دشمن دارد و بخاطرخدا خشم گيرد خداوند بخاطر او خشم و غضب مى‏ كند،و او را در روز قيامت‏ خشنود مى‏ سازد.

☆كفر نيز بر چهار پايه قرار دارد:

#دنبال_اوهام_رفتن_به_گمان_كن جكاوى_از_اسرار
#جنگ_و_ستيز_با_مردم
#انحراف_از_حق
#پيروى_از_هوى_و_هوس

_آن كس‏ كه به دنبال اوهام و جستجوى اسرار ديگران برود به حق باز نمى‏ گردد و كسى‏ كه در اثر جهل به نزاع و ستيز بر خيزد همواره از شناخت‏ حق محروم خواهد ماند و كسى كه از راه حق منحرف شود و به دنبال هوسها برود نيكى در نزد او بد و بدى در پيش او خوب جلوه ميكند و گرفتار مستى گمراهى مى‏ گردد و آن كس كه به‏ عناد و لجاج پردازد، راهها برايش پر از سنگ و ناهموار و كارها بر او سخت‏ و پيچيده مى‏ شوند و در تنگنا قرار مى‏ گيرد.

☆«شك‏» نيز بر چهار شعبه است:

#مراء_جدال‏
#ترس‏
#ترديد
#خودباختگى‏

_آن كس كه‏ «مجادله‏» و لجاجت در بحث را عادت خويش‏ قرار بدهد هرگز از تاريكى شك به روشنائى يقين گام نمى‏ نهد، هر كس از آينده‏ بترسد به قهقرا بر مى‏ گردد و آن كس كه در ترديد و دو دلى باشد و نتواند تصميم‏ بگيرد زير سم شيطانها له خواهد شد و آن كس كه در برابر وسائلى كه هلاكت‏ دنیا و آخرت در آن است‏ خود باخته شود در هر دو جهان هلاك خواهد شد.

شريف رضى مى‏ گويد:
سخن امام(ع) هنوز دنباله داشت كه ما براى‏ طولانى نشدن و خارج شدن از منظور در اين باب(كه جمع آورى سخنان كوتاه‏ امام است) از بقيه صرف نظر كرديم.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_32

وقال عليه السلام :
فَاعِلُ الْخَيْرِ خَيْرٌ مِنْهُ، وَفَاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنْهُ.

كسي كه كار نيك انجام مى‏ دهد خودش از آن كار بهتر است، و انجام‏ دهنده كار شر، از آن كار بدتر است(چرا كه آنچه در دل دارند بيش از آن است‏ كه انجام مى‏ دهند).

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_33

وقال عليه السلام :
كُنْ سَمَحاً وَلاَ تَكُنْ مُبَذِّراً، وَكُنْ مُقَدِّراًوَلاَ تَكُنْ مُقَتِّراًى.

سخاوتمند باش، ولى اسراف كننده مباش. در زندگى حسابگر باش ولى سختگير مباش.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_34

وقال عليه السلام: أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْكُ الْمُنى

بهترين غنا و بى‏ نيازى ترك آرزوهاست.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_35

وقال عليه السلام :
مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ، قَالُوا فِيهِ [بـ] ما لاَ يَعْلَمُونَ.

كسيكه در انجام كارهائى كه مردم ناخوش دارند، سرعت داشته باشد مردم درباره او آنچه كه نمى‏ دانند ميگويند. (و نسبتهاى ناروا به او مى‏ دهند)

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_36

وقال عليه السلام :
مَنْ أَطَالَ الاََْمَلَأَسَاءَ الْعَمَلَ.

كسيكه آرزويش طولانى كند عملش را بد خواهد كرد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_37

وقال عليه السلام وقد لقيه عند مسيره إلى الشام دهاقين الاَنبار فترجّلوا لهى واشتدّوابين يديه: مَا هذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟ فقالوا:
خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا.
فقال عليه السلام :
وَاللهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهذَا أُمَرَاؤُكُمْ! وَإِنَّكُمْ لَتَشُقُّونَبِهِ عَلَى أَنْفُسِكْمْ [فِي دُنْيَاكُمْ،] وَتَشْقَوْنَبِهِ فِي آخِرَتِكُمْ، وَمَا أخْسرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ، وَأَرْبَحَ الدَّعَةَمَعَهَا الاََْمَانُ مِنَ النَّارِ!

اين سخن را امام عليه السلام هنگامى فرمود كه در مسير حركتش به شام‏ كدخدايان شهر انبار با او ملاقات كردند. و بخاطر امام عليه السلام از مركب پياده‏ شدند و با سرعت‏ بسوى او شتافتند (و مراسمى كه نشانه ذلت در برابر امراء بودانجام دادند)
امام عليه السلام فرمود اين چه كارى بود كه شما كرديد؟
عرض كردند اين آدابى است كه ما اميران خود را با آن بزرك مى‏ داريم.
امام فرمود:
به خدا سوگند با اين عمل زمامداران شما بهره‏ مند نمي شوند، و شما با اين كار در دنيا مشقت‏ بر خود هموار مى‏ سازيد. و در قيامت‏ بدبخت‏ خواهيد بود. و چه زيان بار است مشقتى كه پشت‏ سر آن مجازات الهى باشد.
و چه پرسود است آرامشى كه با آن امان از عذاب دوزخ باشد.

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_38

وقال عليه السلام, لابنه الحسن عليه السلام :
يَا بُنَيَّ، احْفَظْ عَنِّي أَرْبَعاً وَأَرْبَعاً، لاَ _يَضُرَّكَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ: إِنَّ أَغْنَى الْغِنَىُ الْعَقْلُ، وَأَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ، وَأَوحَشَ الْوَحْشَةِ الْعُجْبُ وَأَكْرَمَ الْحَسَبَ حُسْنُ الْخُلُقِ. يَا بُنَيَّ، إِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الاََْحْمَقِ، فَإِنَّهُ يُريِدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ. وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْبَخِيلِ، فَإِنَّهُ يَقْعُدُ عَنْكَ أَحْوَجَ مَا تَكُونُ إِلَيْهِ. وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ، فَإِنَّهُ يَبِيعُكَ بِالتَّافِهِ وَإِيَّاكَ وَمُصَادَقَةَ الْكَذَّابِ، فَإِنَّهُ كَالسَّرَابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعِيدَ، وَيُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَرِيبَ.

امام عليه السلام اين سخنان را به فرزندش حسن عليه السلام فرمود:
فرزندم!
چهار چيز، و چهار چيز، را از من داشته باش! كه با آن هر كارى‏ بكنى به تو زيان نخواهد رسيد:

_بالاترين سرمايه‏ ها عقل است.
_بزرگترين فقر حماقت است.
_بدترين‏ تنهائى و وحشت، خود بينى است.
_و برترين حسب و نسب اخلاق نيك است.

فرزندم!
_ بر حذر باش از دوستى با احمق كه مى‏ خواهد به تو منفعت‏ برساند, زيان مى‏ رساند.

_بر حذر باش از دوستى بخيل چرا كه بهنگام شديدترين حاجت تو را رها مى‏ سازد.

_بر حذر باش از دوستى با انسان فاجر و فاسق چرا كه ترا به چيز كمى‏ مى‏ فروشد.

_بر حذر باش از دوستى دروغگو چرا كه او مثل سراب است دور را در نظرتو نزديك و نزديك را در نظر تو دور مى‏ سازد!

[دژدان]

کلمات_قصار_نهج_البلاغه
شماره_39

وقال عليه السلام:
لاَ قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِإِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ.

كارهاى مستحب اگر به واجبات زيان رساند موجب قرب خدا نمى‏ شود.