مــعــارفــے از ســوره هاے قــرآن (ســوره طـه)

[دژدان]

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 4
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل دوم
مــعــارفــے از ســــوره طــه

[دژدان]

قول ليّن‌

براى آنكه بدانيم «قول ليّن» چيست بايد به مصداق روشن آن كه گفتار حضرت موسى (ع) با فرعون است، توجّه كنيم تا ببينيم او چگونه برخورد كرد و براى دعوت فرعون چه شيوه‌اى به كار برد.
حضرت موسى با بيانى حاكى از لطف و نرمش به فرعون گفت:
«هَلْ لَكَ إِلى‌ أَنْ تَزَكّى‌ وَ أَهْدِيَكَ الى‌ رَبِّكَ فَتَخْشى‌»
آيا براى تو رغبتى هست كه پاكيزه شوى و من تو را به پروردگارت راه بنمايم و تو پروا كنى.

اين جملات كه آهنگ محبّت و نوازش از كلمه كلمه آن به گوش مى‌رسد، مانند سخنان نرم و مهربانانه مادرى است كه بر بالين كودك بيمارش نشسته و او را از خواب بيدار مى‌كند و مى‌گويد:
فرزندم آيا از بسترت بر مى‌خيزى تا غذاى مطبوع و داروى شفابخشى كه برايت تهيه كرده‌ام، تناول كنى و شفا يابى؟

خصوصیات قوم لیّن

پس برخى از خصوصيات قول ليّن را مى‌توان از اين كلام حضرت موسى به دست آورد:
الف- جنبه سؤالى داشتن.
ب- سبب بيدارى دل و فطرت آدمى شدن.
ج- بگونه‌اى باشد كه از رقيب اعتراف گيرد و اين حقيقتى است كه در روان‌شناسى قابل توجه‌است و به همين جهت، امامان معصوم اين شيوه را در مناظره‌هاى خود به كار مى‌بردند.

#در_ادامه: توقّع فرعونى‌

1397/09/04
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

توقّع فرعونى‌

«قالَ امَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ اذَنَ لَكُمْ انَّهُ لَكَبيرُكُمُ الَّذى‌ عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ ايْدِيَكُمْ وَ ارْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ فى‌ جُذُوعِ النَّخْلِ وَ لَتَعْلَمُنَّ ايُّنا اشَدُّ عَذاباً وَ ابْقى‌» (طه، آيه 71)
(فرعون) گفت: آيا پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد؟! حتماً او بزرگتان است كه به شما سحر آموخته است، بيقين دست و پاهاى شما را بر عكس يكديگر قطع مى‌كنم و شما را به شاخه‌هاى نخل مى‌آويزم، و خواهيد دانست كه كداميك از ما مجازاتش درد ناكتر و پايدارتر است.

فرعون براى شكست دادن حضرت موسى (ع) ساحران را جمع كرد و آنها در برابر چشم همگان به جادوگرى پرداختند تا موسى را شكست دهند؛ ولى آن‌گاه كه موسى به امر خدا، عصاى خود را افكند و به‌صورت اژدها در آمد و آنچه را كه آنها ساخته بودند بلعيد، همگى به سجده افتادند و گفتند: ما همگى به خداى موسى و هارون كه هستى بخش جهان است، ايمان آورديم.
عكس العمل ساحران، ضربه سنگينى بر حكومت فرعونى وارد ساخت و پايه‌هاى آن را بشدّت لرزاند، از اين رو فرعون، ساحران ايمان آورده را مورد تهديد قرار داد كه چرا بدون اجازه من آيين موسى را پذيرفته‌ايد.

#در_ادامه: صحنه سازی فرعون

1397/09/05
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

صحنه سازى فرعون‌

ايمان آوردن ساحران برگزيده و آموزش ديده فرعون، او را با دو مشكل اساسى روبه رو ساخت: يكى احتمال گرايش و توجه افكار مردم به موسى (ع) و ديگرى حضور و وجود خود ساحران ايمان آورده كه مى‌توانست سرمشقى براى ديگران باشد. براى هر يك راه و چاره‌اى انديشيد. براى پيشگيرى از گرايش مردم، شك و شبهه‌اى در دل مردم انداخت تا افكار عمومى منحرف شود، بدين صورت كه اعلام كرد:
اين چند نفر كه به موسى (ع) ايمان آورده‌اند، بدون اجازه من ايمان آورده‌اند و هيچ ارزشى ندارد. بااين جمله خواست به مردم بفهماند كه سرنوشت شما و حتّى انتخاب ايمان، انديشه و عقيده كه از شؤون قلبى و حق فطرى و مسلّم هر كس است در اختيار من است و نبايد عقيده‌اى را بدون اذن من بپذيريد. از طرف ديگر صحنه‌اى كه ديديد، توطئه‌اى بوده كه عليه حكومت ما انجام گرفته است، اينان شاگردان موسى بوده و سحر را از او فرا گرفته‌اند و با هماهنگى قبلى تصميم داشتند، چنين صحنه‌اى به‌وجود آورند، يعنى موسى ادعاى نبوت كند و براى اثبات آن سحرى بياورد و اين ساحران، براى رويارويى با او برخيزند و در مقام عمل از روى عمد خود را ناتوان نشان دهند تا سحر موسى چشمگير شود و مردم به او ايمان آورند و حكومت ما را رها كنند.

ادامه دارد...

1397/09/06
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

صحنه سازی فرعون

در مورد مشكل دوم نيز گفت: شما ساحران كه به موسى دل بسته‌ايد و به خدايش گرويده‌ايد، بدانيد كه سرنوشت بدى داريد. دست و پاهاى شما را قطع مى‌كنم و شما را به دار مى‌آويزم و بدين گونه شما را به چنگال مرگ مى‌سپارم تابه قدرت من واقف شويد، و مايه عبرت ديگران گرديد.
سبب تحول سريع‌ دگرگونى عميق و سريع ساحران در برابر موسى (ع) جز بر اثر علم و آگاهى و درك حقيقت چيز ديگرى نبود، آنها چون به رموز جادوگرى آشنا بودند، بروشنى دريافتند كه‌ برنامه حضرت موسى (ع) سحر نيست، بلكه معجزه‌اى الهى است.از اين رو ايمان آوردند و خطر را به جان خريدند و مورد خشم فرعون قرار گرفته، كشته شدند.
شگفتا ساعتى پيش، سرآمد ساحران و برگزيده دربار بودند و ساعتى بعد شهيدان راه حق گشتند.
صبحگاهان ريسمان به زمين انداختند تا موسى را شكست دهند، شامگاهان سر بر خاك افكندند تا به خداى موسى سجده كنند.

#در_ادامه: شرايط آمرزش‌ 

1397/09/07
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

شرايط آمرزش‌

«وَ انّى‌ لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ امَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‌» (طه، آيه 82)

من آمرزنده‌ام براى هر كس كه توبه كند و ايمان آورد و عمل شايسته انجام دهد، سپس به راه هدايت رود.
در اين آيه شريفه، خداوند به بندگان كافر و گناهكار خود وعده آمرزش مى‌دهد و به آنها روح اميد مى‌بخشد، البته نه آمرزش گزاف، بلكه مشروط به چهار شرط كه بنده آنها را رعايت كند، آن شرايط عبارتند از:

الف- توبه يعنى پشيمانى از گناه و بازگشت از آن طريق ناصحيح;
بدون شك در اينجا توبه، هم شامل توبه از كفر و شرك است و هم شامل توبه و پشيمانى از گناهان و جبران آنها.

ب- بعد از پشيمانى و ندامت بايد ايمان بياورد;
ايمان به توحيد و يكتايى خداوند و ايمان به پيامبران و شرايع آسمانى، اقرار و اعتراف به حق و بيزارى از كفر و شرك و عصيان.

ادامه دارد... 

1397/09/08
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

شرایط آمرزش

الف- توبه يعنى پشيمانى از گناه و بازگشت از آن طريق ناصحيح.

ب- بعد از پشيمانى و ندامت بايد ايمان بياورد.

ج- سپس بر طبق دستورهاى خداوند عمل كند;
واجبات را به جا آورد و از انجام كارهاى حرام خوددارى كند؛ چه اينكه اعتراف قلبى بدون التزام عملى كافى نيست و اين دو مكمّل يكديگرند.
اين سه شرط در آيات ديگر نيز مطرح شده است.

د- آخرين شرط، راه يافتن و در طريق قرار گرفتن است.
چون در مقابل «اهتداء», «ضلالت» قرار دارد و ضلالت يعنى گمراهى و از صراط و طريق حق خارج شدن.

#در_ادامه: ولايت اوليا 

1397/09/10
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ولايت اوليا

از كلمه «اهتداء» چنين بر مى‌آيد كه حكم مغفرت، وقتى شامل حال مؤمن مى‌شود كه اعمال صالح را از طريق صحيح و تحت رهبرى و ولايت الهى او انجام دهد؛ زيرا در ديگر آيات قرآن، قيدى براى تأثير ايمان و عمل صالح ذكر نشده جز قبول ولايت رسول خدا (ص) كه از جانب خدا جعل شده است
«النَّبِىُّ اوْلى‌ بِالْمُؤْمِنينَ مِنْ انْفُسِهِمْ»
يعنى انسان بايد به رسول خدا (ص) ايمان داشته و در همه كارهاى كوچك و بزرگ مطيع او باشد و دين خود را از آن حضرت بگيرد و ايشان را وسيله و راه وصول به حق قرار دهد تا ايمان و عمل او مقبول باشد.
پس معلوم مى‌شود كه شرط «اهتداء» در اين آيه همان شرط پذيرش ولايت رسول‌اللَّه (ص) و اطاعت بى قيد و شرط از آن حضرت است.
ناگفته نماند كه بعضى اشكال كرده‌اند كه اين آيه در مورد بنى‌اسرائيل است و ربطى به ولايت رسول خدا (ص) و امامان (ع) ندارد.

ادامه دارد... 

1397/09/11
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ولایت اولیا

در جواب بايد گفت كه اين آيه شرط مغفرت يا به عبارت ديگر شرط تأثير عمل و قبول شدن آن به درگاه خدا را بيان مى‌كند و مطلق است؛ يعنى مى‌فرمايد مغفرت من در صورتى شامل شما خواهد شد كه توبه كنيد،ايمان آوريد، عمل صالح انجام دهيد و مطيع آن ولىّ‌اى باشيد كه از جانب من بر شما ولايت دارد. در آن زمان موسى و هارون ولايت داشتند، در صدر اسلام نيز پيامبر (ص) ولايت داشت و بعد از او امام على (ع) و در حال حاضر نيز امام عصر (عج) ولايت دارند، پس ما بايد پيرو، مقلد، مطيع و تابع ولىّ خدا باشيم. و نمى‌توانيم در دين خدا به فهم خود عمل كنيم و در دنيا ولايت غير اوليا را بپذيريم.

ادامه دارد... 

1397/09/12
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ولایت اولیا

در معناى «اهتداء» احتمالات بسيارى داده‌اند از جمله، بعضى گفته‌اند:
معناى «ثم اهتدى» اين است كه نسبت به ايمان و عمل صالح استمرار ورزد و تا لحظه مرگ ادامه بدهد.
امّا بنا به گفته علّامه طباطبايى، دليلى محكم بر اين احتمالات وجود ندارد.
در كتابهاى روايى، روايات فراوانى نقل شده كه منظور از «ثم اهتدى» راه يافتن به ولايت اهل‌بيت عليهم‌السلام است؛ از جمله پيامبر خطاب به حضرت على (ع) فرمود:
«به تحقيق هر كه از تو منحرف و به ولايت تو راه نيابد، به خدا راه نمى‌يابد و اين كلام خداى تعالى است كه فرمود:

«وَ انّى‌ لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‌»
... سپس به ولايت تو راه يابد.»

#در_ادامه: خشم مقدس‌ 

1397/09/13
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

خشم مقدس‌

«فَرَجَعَ مُوسى‌ الى‌ قَوْمِهِ غَضْبانَ اسِفاً قالَ يا قَوْمِ الَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْداً حَسَناً افَطالَ عَلَيْكُمُ الْعَهْدُ امْ ارَدْتُمْ انْ يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّكُمْ فَاخْلَفْتُمْ مَوْعِدى‌» (طه، آيه 86)
موسى (ع) خشمگين و اندوهگين به سوى قوم خود بازگشت و گفت: اى قوم من! مگر پروردگارتان به شما وعده نيكو نداده بود؟ آيا فاصله ديدار، طولانى شد، يا مى‌خواستيد غضب خدا شما را بگيرد كه از وعده من تخلف كرديد؟

بعد از نجات بنى‌اسرائيل، خداوند به موسى (ع) وعده داد كه تورات و الواح را تا سى روز ديگر بر او نازل كند. حضرت موسى (ع) نيز به بنى‌اسرائيل مژده داد و گفت:
براى گرفتن تورات‌ سى روز به «ميقات» مى‌روم. پس برادرش هارون (ع) را جانشين خود قرار داد.
سى روز تمام شد و حضرت موسى (ع) از ميقات برنگشت.
سامرى از غيبت و تأخير او استفاده كرد و بنى‌اسرائيل را به گوساله‌پرستى وادار نموده، گمراه كرد. خداوند به موسى خبر داد كه بعد از تو قومت را دچار امتحان كرديم و آنها از سامرى فريب خوردند و گوساله‌پرست و گمراه شدند.

#در_ادامه: غضبناك شدن موسى (ع) 

1397/09/14
20
https://t.me/shahrenuraniquran