معارفی از سوره های قرآن (سوره فرقان)

[دژدان]

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 4
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل شـشـم
مــعــارفــے از ســــوره فـرقـان

[دژدان]

تعبير (يا ربِّ)

---

(يا ربِّ) كه آهنگ نيايش دارد و در مقام دعا و نفرين و اظهار دادخواهى به كار مى‌رود، بيانگر اين است كه پيامبر (ص) مانند كسى كه حقش را گرفته باشند، براى كمك و چاره‌جويى در پيشگاه خداوند ايستاده و خدا را گواه مى‌گيرد كه او هرگز در راه اجرا و زنده كردن قرآن كوتاهى نكرده است، ولى مردم آن همه زحمت را ناديده گرفتند.
اين شكايت پيامبر (ص) خواه در دنيا باشد- چنان كه فعل ماضى (قال) و آيات بعدى دلالت دارد» خواه در آخرت- چنان كه سياق آيات نشان مى‌دهد و چه در هر دو باشد (در دنيا به صورت اصيل و در آخرت به صورت تجسم يافته) نمايانگر سوز دل و حسرت عميق پيامبر (ص) از كناره‌گيرى مسلمانان از قرآن كريم مى‌باشد و هشدارى است به امت اسلامى كه قرآن را به صحنه زندگى بياورند.

ادامه⬅️مراتب مهجوريت‌ 

1398/02/02
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

مراتب مهجوريت‌

---

چنان كه پيوند با قرآن داراى درجات مختلف است، ترك آن نيز مراتبى دارد. دقت در زندگى مسلمانان اين حقيقت را روشن مى‌سازد كه همه مردم در ترك قرآن يكسان نيستند، برخى آن را در ظاهر مى‌پذيرند و در باطن، كافرند و ايمان منافقانه دارند، برخى براستى آن ايمان دارند، به آن گوش فرا مى‌دهند و خوب مى‌خوانند، ولى در معانى آن تدبر نمى‌كنند و معارف بلند آن را در نمى‌يابند.
برخى ديگر آن را به عنوان نخستين پايه تشريع و قانونگذارى مى‌دانند، ولى تحليل و تحقيق آياتش را ترك مى‌كنند. عده‌اى آن را اساس زندگى خويش قرار نمى‌دهند، در حالى كه مى‌دانند «قرآن پيروانش را به استوارترين راهها هدايت مى‌كند». عده‌اى آن را قديمى و وابسته به دوران گذشته قلمداد مى‌كنند و در جهان پيشرفته بى‌اثر مى‌دانند و در قوانين اجتماعى به مكتبهاى سياسى و فلسفى بيگانگان رو مى‌آورند.

ادامه دارد...

1398/02/03
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

مراتب مهجوریت

---

مهمتر از همه گاهى‌ مى‌گويند:
قرآن از عالم پاك است و ما از عالم خاك و دست بشر به ساحت قدس آن نمى‌رسد و توان فهم آيات آن را ندارد و به اين بهانه آن را از صحنه خارج مى‌سازند و گاهى مى‌گويند:
قرآن گرچه از نظر سند و انتساب آن به خدا قطعى و يقينى است، ولى دلالت آيات بر احكام خدا و مقصود او گمانى و غير يقينى است و نمى‌توان بدان اعتماد كرد.
اين نوع موضع گيريهاست كه زمينه كنار گذاشتن قرآن از متن زندگى را فراهم مى‌آورد.
شگفتا كه قرآن به هنگام تعريف، مقام اول را دارد؛ به عنوان نور جاويدان، اقيانوس ژرف و موّاج، شكننده تاريكيها، تربيت كننده انسانها، سرچشمه دانشها و شفابخش دردها معرفى مى‌شود، ولى در مقام عمل و استدلال و پياده كردن و تحقق معارف آن، در نقطه پايانى قرار مى‌گيرد! اين برخورد امّت اسلامى است كه آنان را سزاوار سرزنش مى‌كند و پيامبر (ص) را به شكايت از چنين امتى وا مى‌دارد.

ادامه⬅️هوا پرستى‌ 

1398/02/04
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

هوا پرستى‌

---

«ارَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ الهَهُ هَويهُ افَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكيلًا امْ تَحْسَبُ انَّ اكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ اوْ يَعْقِلوُنَ انْ هُمْ الَّا كَالْانْعامِ بَلْ هُمْ اضَلُّ سَبيلًا» (فرقان، آيات 43- 44)
آيا ديدى كسى را كه، هواى نفس خويش را به خدايى گزيده است؟ آيا تو وكيل او هستى؟ آيا گمان مى‌كنى كه بيشتر آنها مى‌شنوند يا مى‌فهمند؟ آنها فقط همچون چهارپايانند، بلكه گمراهترند!

كلمه «هوا» به معناى خواسته نفس است، بدون اينكه شخص، آن را با عقل خود تعديل كرده باشد.
كلمه «پرستش و معبود گرفتن چيزى» يعنى اطاعت و پيروى كردن از آن بدون اينكه خدا را در نظر بگيرد و خداوند متعال، مكرّر در قرآن پيروى و اطاعت از هر چيزى را عبادت آن چيز خوانده است.
به عنوان مثال در مورد اطاعت انسان از شيطان فرموده است:
«اى بنى آدم! آيا با شما عهد نكردم كه شيطان را نپرستيد؟» 

ادامه دارد...

1398/02/05
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

هوا پرستی

---

بى‌شك در وجود انسان غرايز و اميال گوناگونى وجود دارد كه همه آنها براى ادامه حيات او ضرورى است.
نظير خشم، علاقه به خويشتن، علاقه به مال و زندگى مادى و غيره.
بدون ترديد، خداوند حكيم، اين غريزه را براى هدف تكاملى آفريده، اما آنچه بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه گاه اينها از حدّ خود تجاوز مى‌كنند و از شكل يك ابزار مطيع عقل خارج مى‌شوند، رو به طغيان و ياغيگرى مى‌گذارند، عقل را زندانى كرده و بر كل وجود آدمى حاكم مى‌شوند و زمام اختيار او را در دست مى‌گيرند.
اين همان چيزى است كه از آن به هواپرستى تعبير مى‌شود كه از بت‌پرستى خطرناكتر است و به فرمايش رسول اكرم (ص):
«در زير آسمان هيچ بتى در نزد خدا بزرگتر از هوا و هوسى كه از آن پيروى شود، وجود ندارد.

ادامه⬅️عواقب هواپرستى‌ 

1398/02/07
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عواقب هواپرستى‌

---

پيروى از هوا و هوس عواقب شومى دارد كه فرد و اجتماع را به تباهى مى‌كشد.
با مراجعه به آيات و روايات مى‌توان برخى از عواقب آن را اين‌گونه برشمرد:
1- هواپرستى سرچشمه غفلت و بى‌خبرى است.

2- انسان هواپرست گرفتار بدترين گمراهيها مى‌شود.

3- هواپرستى نقطه مقابل حق‌طلبى است و انسان را از پيمودن راه خدا باز مى‌دارد.

4- پيروى از هوا و هوس اساس تمام رنجهاى انسان است.

5- هواپرستى مانع استفاده صحيح از فهم و عقل انسان مى‌گردد.
خداوند به انسان، نعمت شنوايى و عقل عطا كرده تا مطالب صحيح از ناصحيح را بشناسد؛ حال انسانى كه به‌ جاى تبعيت از حق و استفاده‌ صحيح از اين‌ نعمتها، به‌ پيروى‌ از هواى نفس بپردازد، از نعمت شنوايى و عقل، بطور صحيح استفاده نكرده است و آنها را مهمل‌ گذاشته، به منزله انسانى خواهد بود كه نه مى‌شنود و نه مى‌فهمد.
از اين رو قرآن مجيد به صورت استفهام انكارى مى‌پرسد:
«آيا گمان مى‌كنى كه بيشتر آنها مى‌شنوند يا مى‌فهمند؟»

ادامه⬅️گمراهتر از چهارپایان

1398/02/08
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

گمراهتر از چهارپايان‌

---

خداوند متعال، كسانى را كه برده و بنده هواى نفس خود شده‌اند، از حيوانات نيز گمراهتر مى‌داند؛ زيرا:

الف- چهارپايان گرچه قانون و برنامه‌اى ندارند، ولى مسيرى را كه خداى حكيم در شكل غرايز براى آنان تعيين كرده است، مى‌پيمايند، اما انسان هواپرست، نه قوانين تكوين را به رسميت مى‌شناسد و نه قوانين تشريع را، بلكه هوا و هوس خود را حاكم بر همه چيز مى‌داند. چهارپايان هرگز به زيان خود اقدام نمى‌كنند، ولى اينان ضرر خود (پيروى از هواى نفس) را بر نفع خود (پيروى از قوانين شرع) ترجيح مى‌دهند.

ب- چهارپايان، براى انسانها، خدمات زيادى انجام مى‌دهند و خطرى هم براى كسى ندارند و اگر هم داشته باشند، خطرشان محدود است؛ ولى انسانهاى هواپرست، نه تنها خدمتى نمى‌كنند، بلكه هزاران فساد نيز در سطح جامعه ايجاد مى‌كنند.

ج- اگر چهارپايان چيزى نمى‌فهمند، توان شنيدن و فهميدن ندارند و به همين دليل مورد بازخواست قرار نمى‌گيرند، اما انسانى كه خمير مايه همه سعادتها در وجودش نهفته شده و خداوند به او استعداد خليفه شدن در زمين را بخشيده، اگر بر اثر كوتاهى در انجام وظيفه و پيروى از خواهشهاى نفس سقوط كند، بدون شك از حيوانات نيز پست‌تر شده و تمام شايستگيهاى خود را از دست مى‌دهد؛ به همين جهت از چنين انسانى باعنوان «شرالدّوابّ» يعنى بدترين جنبندگان ياد شده است.

ادامه⬅️جهاد بزرگ‌  

1398/02/09
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

جهاد بزرگ‌

---

«فَلا تُطِعِ الْكافِرينَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً كَبيراً» (فرقان، آيه 52)
پس، از كافران فرمان مبر و به وسيله آن (قرآن) با آنان مبارزه كن.

بدون شك، مقصود از جهاد در اين آيه، جهاد نظامى نيست، زيرا اين آيه در مكه نازل شده است و در آن زمان، هنوز جنگ نظامى و جهاد مسلحانه تشريع نشده بود، پس اين آيه در صدد پى‌ريزى و تحكيم مبانى فكرى و عقيدتى مردم است كه از آن به «جهاد بزرگ» تعبير مى‌شود.
با دقت در آيه مزبور و موقعيت اجتماعى نزول آن، ارزش زيربنايى جهاد فرهنگى روشن مى‌شود؛ مجاهدان اين ميدان، عالمان نستوه و دردآشنايند كه با سلاح «حكمت و موعظه حسنه» با لشكريان جهل و خرافه مى‌ستيزند، دلها و فطرتهاى پاك انسانى را فتح مى‌كنند و خدا و قانون او را بر آنها حاكم مى‌كنند. 

ادامه دارد...

1398/02/10
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

جهاد بزرگ

---

نخستين وظيفه پيام‌آوران الهى نيز «ابلاغ» است.
از سوى ديگر، دشمنان انسانيت و طاغوتها چون خود را در ميدان جهاد اكبر، خلع سلاح شده مى‌بينند نبرد را به ميدان كارزار فيزيكى مى‌كشانند و منطق را با اسلحه پاسخ مى‌دهند. در اين مرحله، مجاهدان راه خدا نيز با زبانى كه دشمن مى‌فهمد با او سخن مى‌گويند و «كلوخ انداز را پاداش سنگ است!»
قرآن محور جهاد فرهنگى‌ خداوند در آيه ياد شده، قرآن را به عنوان محور اصلى براى تداوم جهاد فكرى و عقيدتى معرفى مى‌كند. اين معرفى به دليل بعد روشنگرى، فراگيرى، تأثير عميق و سريع قرآن است كه در تمام ابعاد زندگى مى‌تواند برنامه‌اى روشن و تفكرى ناب و صحيح ارائه دهد. با وجود قرآن، نبايد تحت تأثير انديشه‌هاى انحرافى و باطل ديگران قرار گرفت و از آنها اطاعت كرد، از اين رو خداوند به پيامبر (ص) دستور مى‌دهد كه در هيچ زمينه‌اى از كافران اطاعت نكن.

ادامه⬅️عبادالرحمن‌

1398/02/11
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عبادالرحمن‌

---

«وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشُونَ عَلَى الْارْضِ هَوْناً وَ اذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالوُا سَلاماً ...» (فرقان، آيات 63- 74)
بندگان (خاص خداوند) رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى‌تكبر به زمين راه مى‌روند، و هنگامى‌كه جاهلان به‌آنان خطاب مى‌كنند (و سخنان نابخردانه مى‌گويند)، به آنها سلام‌مى‌كنند.

در آيات 63 تا 74 صفات و مشخصات بندگان خدا شمرده شده است كه عبارتند از:

1- تواضع:
قرآن اولين صفتى كه براى آنان برشمرده، «راه رفتن متواضعانه» است.
روح تواضع و فروتنى بطورى در اعماق جان بندگان خدا نفوذ كرده كه حتى به حركات ظاهرى آنان نيز رنگ تواضع بخشيده است. آنها خود را بندگان حقير خداوند مى‌دانند و به كوچكى و ناتوانى خود در مقابل خدا معترفند و در برابر بندگان خدا نيز نه تكبر مى‌ورزند و نه فخرفروشى مى‌كنند.
شايد از اين جهت «راه رفتن» آنان به «هون» و افتادگى توصيف شده كه حالت باطنى افراد، بيشترين نمود و اثر را در نوع راه رفتن دارد. آنان كه متواضعند، راه رفتنشان با آرامش، افتادگى و بدون تكبر و تبختر است و آنان كه متكبر و خودبين هستند، راه رفتنشان متكبرانه است. سر به سوى آسمان مى‌كشند، سينه جلو مى‌دهند، شانه بالا مى‌اندازند، بالها باز مى‌كنند، سينه خالى از معرفت را پر باد مى‌كنند و پاها را محكم بر زمين مى‌كوبند. راه رفتنى كه نمونه‌هاى عينى‌اش را در افراد متكبر، جاهل و مغرور مى‌بينيم.

ادامه دارد...

1398/02/12
https://t.me/shahrenuraniquran