تجزیه و ترکیب آیات ۱ الی ۱۰ سوره بقره

[دژدان]

تجزیه و ترکیب آیات ۱ الی ۱۰ سوره مبارکه بقره

مطالب را با ذکر منبع با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

[دژدان]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

---

---

---

الم(1)

<حروف مقطعه و محلی از اعراب ندارد.>

[دژدان]

ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ(2)

ذَٰلِكَ: اسم اشاره، مفرد، مذکر، معرفه، مبنی
<مبتدا و محلامرفوع>

الْكِتَابُ: اسم، مفرد، مذکر، معرفه به ال، معرب
<بدل از ذلک و لفظامرفوع>

لَا: حرف، عامل، مبنی
<لای نفی جنس>

رَيْبَ: اسم، مفرد، مذکر، نکره، مبنی
<اسم لَا و لفظامنصوب>

فِيهِ: حرف جر، عامل، مبنی/ضمیر، مفرد مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرورمتعلق به خبر محذوف>

هُدًى: اسم، مفرد، مذکر، نکره، معرب
<خبر دوم ذلک و تقدیرا مرفوع>

لِّلْمُتَّقِينَ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم فاعل، جمع، مذکر، معرفه، مشتق، معرب، منصرف
جارومجرور متعلق به هُدًى

[دژدان]

البقره
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ(3)

الَّذِينَ: اسم موصول، جمع، مذکر، معرفه، مبنی
<صفت متقین و محلا مجرور>

يُؤْمِنُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ء م ن)، مهموز الفاء، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

بِالْغَيْبِ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم، مفرد، مذکر، معرفه به ال، معرب
<جارومجرور متعلق به يُؤْمِنُونَ>

وَ: حرف، غیرعامل، مبنی
<واو عطف>

يُقِيمُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ق و م)، معتل_اجوف واوی، ثلاثی مزید_باب افعال، متعدی، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

الصَّلَاةَ: اسم، مفرد، مونث، معرفه به ال، معرب
<مفعول و لفظا منصوب>

وَ: واو عطف

مِمَّا: حرف جر، عامل، مبنی/اسم موصول، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به يُنفِقُونَ>

رَزَقْنَا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ر ز ق)، صحیح_سالم، ثلاثی مجرد، متعدی، معلوم، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر بارز نَا>

هُمْ: ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<مفعول و محلا منصوب>

يُنفِقُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ن ف ق)، صحیح_سالم، ثلاثی مزید_باب افعال، متعدی، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

[دژدان]

وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ(4)

وَ: واو عطف

الَّذِينَ: اسم موصول، جمع، مذکر، معرفه، مبنی
<معطوف به الذین آیه قبل و محلا مجرور>

يُؤْمِنُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ء م ن)، مهموز الفاء، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

بِمَا: حرف جر، عامل، مبنی/اسم موصول، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به يُؤْمِنُونَ>

أُنزِلَ: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، (ن ز ل)، صحیح_سالم، ثلاثی مجرد، مجهول، مبنی
<فعل مجهول و نائب فاعل ضمیر مستتر هو>

إِلَيْكَ: حرف جر، عامل، مبنی/ضمیر، مفرد مذکر مخاطب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به أُنزِلَ>

وَ: واو عطف

مَا: معطوف و محلا مجرور

أُنزِلَ: فعل ماضی مجهول و نائب فاعل ضمیر مستتر هو

مِن قَبْلِكَ: (من)حرف جر، عامل، مبنی/(قبل)ظرف، اسم، مفرد، مذکر، جامد، معرب، نکره/(ک)ضمیر، مفرد مذکر مخاطب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به أُنزِلَ/مضاف الیه و محلا مجرور>

وَ: واو عطف

بِالْآخِرَةِ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم فاعل، مفرد، مونث، معرفه به ال، معرب
<جارومجرور متعلق به يُوقِنُونَ>

هُمْ: ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<مبتدا و محلا مرفوع>

يُوقِنُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ی ق ن)، معتل_مثال یایی، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو/جمله فعلیه در محل رفع خبر هُم>

[دژدان]

أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(5)

أُولَٰئِكَ: اسم اشاره، جمع، مذکر/مونث، معرفه، مبنی
<مبتدا و محلا مرفوع>

عَلَىٰ هُدًى: حرف جر، عامل، مبنی/اسم، مفرد، مذکر، نکره، معرب
<جارومجرور متعلق به خبر محذوف>

مِّن رَّبِّهِمْ: (من)حرف جر، عامل، مبنی/(رب)اسم، مفرد، مذکر، معرفه، معرب/(هم)ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به محذوف/ مضاف الیه و محلا مجرور>

وَ: واو عطف

أُولَٰئِكَ: مبتدا و محلا مرفوع

هُمُ: مبتدا و محلا مرفوع

الْمُفْلِحُونَ: (ال)اسم موصول، معرفه، مبنی/(مفلحون)اسم فاعل، جمع، مذکر، معرفه، مشتق
<خبر هُم و مرفوع به واو>

<جمله اسمیه هُمُ الْمُفْلِحُونَ در محل رفع خبر اولئک>

[دژدان]

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ(6)

إِنَّ: حرف مشبهه بالفعل، عامل، مبنی

الَّذِينَ: اسم موصول، جمع، مذکر، معرفه، مبنی
<اسم إِنَّ و محلا منصوب>

كَفَرُوا: فعل ماضی، جمع مذکر غایب، (ک ف ر)، صحیح_سالم، ثلاثی مجرد، لازم، معلوم، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

سَوَاءٌ: اسم، مفرد، مونث، نکره، معرب، جامد
<خبر إِنَّ و لفظا مرفوع>

عَلَيْهِمْ: حرف جر، عامل، مبنی/ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به سَوَاءٌ>

أَ: حرف استفهام، غیرعامل، مبنی

أَنذَرْتَهُمْ: فعل ماضی، مفرد مذکر مخاطب، (ن ذ ر)، صحیح_سالم، ثلاثی مزید_باب افعال، متعدی، معلوم، مبنی/ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر بارز تَ/مفعول و محلا منصوب>

أَمْ: حرف استفهام، غیرعامل، مبنی

لَمْ تُنذِرْهُمْ: فعل جحد، مفرد مذکر مخاطب، (ن ذ ر)، صحیح_سالم، ثلاثی مزید_باب افعال، متعدی، معلوم، معرب/ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر مستتر انت/مفعول و محلا منصوب>

لَا يُؤْمِنُونَ:فعل نفی، جمع مذکر غایب، (ء م ن)، مهموز الفاء، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو/جمله فعلیه در محل رفع خبر إِنَّ>

[دژدان]

خَتَمَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ(7)

خَتَمَ: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، (خ ت م)، صحیح_سالم، ثلاثی مجرد، متعدی، معلوم، مبنی
<فعل>

اللَّهُ: اسم، مفرد، مذکر، معرفه، معرب
<فاعل و لفظا مرفوع>

عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ: (علی)حرف جر، عامل، مبنی/(قلوب)اسم، جمع مکسر، مذکر، معرفه به اضافه، معرب/(هم)ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به خَتَمَ>

وَ: واو عطف

عَلَىٰ سَمْعِهِمْ: (علی)حرف جر، عامل، مبنی/(سمع)اسم، مفرد، مذکر، معرفه به اضافه، معرب/(هم)ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور معطوف به عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ>

وَ: واو استیناف

عَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ: (علی)حرف جر، عامل، مبنی/(ابصار)اسم، جمع، مذکر، معرفه به اضافه، معرب/(هم)ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به خبر محذوف/ مضاف الیه و محلا مجرور>

غِشَاوَةٌ: اسم، مفرد، مونث، نکره، معرب
<مبتدای موخر و لفظا مرفوع>

وَ: واو عطف

لَهُمْ: حرف جر، عامل، مبنی/ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<جارومجرور متعلق به خبر محذوف>

عَذَابٌ: اسم، مفرد، مذکر، نکره، معرب
<مبتدای موخر و لفظا مرفوع>

عَظِيمٌ: اسم، مفرد، مذکر، نکره، معرب
<صفت عذاب و لفظا مرفوع>

[دژدان]

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ(8)

وَ: واو استیناف

مِنَ النَّاسِ: حرف جر، عامل، مبنی/ اسم، جمع، مذکر، معرفه به ال، معرب
<جارومجرور متعلق به محذوف خبر مقدم>

مَن: اسم موصول، معرفه، مبنی
<مبتدای موخر و محلا مرفوع>

يَقُولُ: فعل مضارع، مفرد مذکر غایب، (ق و ل)، معتل_اجوف واوی، ثلاثی مجرد، لازم، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر مستتر هو>

آمَنَّا: فعل ماضی، متکلم مع الغیر، (ء م ن)، مهموز الفاء، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

بِاللَّهِ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم، مفرد، مذکر، معرفه، معرب
<جارومجرور متعلق به آمَنَّا>

وَ: واو عطف

بِالْيَوْمِ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم، مفرد، مذکر، معرفه به ال، معرب
<جارومجرور معطوف به بالله>

الْآخِرِ: اسم فاعل، مفرد، مذکر، معرفه به ال، معرب، مشتق
<صفت الیوم و لفظا مجرور>

وَ: واو حالیه

مَا: حرف شبیه به لیس، عامل، مبنی

هُم: ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<اسم مَا و محلا مرفوع>

بِمُؤْمِنِينَ: حرف جر، عامل، مبنی/اسم فاعل، جمع، مذکر، نکره، معرب، مشتق
<حرف جر زائد و مؤمنین در محل نصب خبر مَا>

[دژدان]

يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ(9)

يُخَادِعُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (خ د ع)، صحیح_سالم، ثلاثی مزید_باب مفاعله، متعدی، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

اللَّهَ: اسم، مفرد، مذکر، معرفه، معرب
<مفعول و لفظا منصوب>

وَ: واو عطف

الَّذِينَ: معطوف به الله و محلا منصوب

آمَنُوا: فعل ماضی، جمع مذکر غایب، (ء م ن)، مهموز الفاء، ثلاثی مزید_باب افعال، لازم، معلوم، مبنی
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>

وَ: واو حالیه

مَا: حرف نفی، غیرعامل، مبنی

يَخْدَعُونَ: فعل و فاعل ضمیر بارز واو

إِلَّا: حرف استثنا، غیرعامل، مبنی

أَنفُسَهُمْ: (انفس)اسم، جمع، مونث، معرفه به اضافه، معرب/(هم)ضمیر، جمع مذکر غایب، اسم، معرفه، مبنی
<مفعول و لفظا منصوب/مضاف الیه و محلا مجرور>

وَ: واو عطف

مَا: حرف نفی، غیرعامل، مبنی

يَشْعُرُونَ: فعل مضارع، جمع مذکر غایب، (ش ع ر)، صحیح_سالم، ثلاثی مجرد، متعدی، معلوم، معرب
<فعل و فاعل ضمیر بارز واو>