الكهف
قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ فَارْتَدَّا عَلَىٰ آثَارِهِمَا قَصَصًا(64)


قَالَ: فعل ماضی، مفرد مذکر غایب، (ق و ل)، اجوف واوی، ثلاثی مجرد، لازم، معلوم، مبنی، اعلال به قلب
«فعل و فاعل ضمیر مستتر هو»

ذَٰلِكَ: اسم اشاره، مفرد، مذکر، معرفه، مبنی
«مبتدا و محلا مرفوع»

مَا: اسم موصول، معرفه، مبنی
«خیر و محلا مرفوع»

كُنَّا: فعل ماضی ناقص، متکلم مع الغیر، (ک و ن)، اجوف واوی، ثلاثی مجرد، لازم، معلوم، مبنی
«فعل ناقص و ضمیر نا اسم آن»

نَبْغِ: فعل مضارع، متکلم مع الغیر، (ب غ ی)، ناقص یایی، ثلاثی مجرد، متعدی، معلوم، معرب
«فعل و فاعل ضمیر مستتر نحن»
{جمله فعلیه در محل نصب خبر کانَ}

فَـ: حرف، غیرعامل، مبنی
«حرف عطف»

ارْتَدَّا: فعل ماضی، مثنی مذکر غایب، (ر د د)، صحیح_مضاعف، ثلاثی مزید_باب افتعال، لازم، معلوم، مبنی
«فعل و فاعل ضمیر بارز الف»

عَلَىٰ آثَارِهِمَا: (عَلَىٰ/آثَارِ/هِمَا)حرف جر، عامل، مبنی/اسم، جمع، مذکر، معرفه به اضافه، معرب/ضمیر، مثنی غایب، اسم، معرفه، مبنی
«جارومجرور متعلق به ارْتَدَّا/مضاف الیه و محلا مجرور»

قَصَصًا: اسم، مفرد، مذکر، نکره، معرب
«مفعول مطلق برای فعل محذوف»