همایش تالیان منتظر .... تلاوت کل قرآن کریم قرآن کریم

[گل مريم]

فهرست کامل سوره های قرآن کریم


شماره صفحه بر مبنای صفحات قرآن عثمان طه می باشد.

لطفا برای دیدن متن قرآن بر روی نام سوره ها

شناسنامه سوره ها بر روی ردیف هر سوره

خواص و آثار سوره ها بر روی جزء هر سوره

و برای آشنایی بیشتر با سوره های قرآن کریم بر روی شماره صفحه هر سوره کلیک نمایید.

ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء	ردیف	نام سوره	شماره صفحه	جزء
1	فاتحه	1	1	16	نحل	267	14	31	لقمان	411	21	46	احقاف	502	26	61	صف	551	28	76	انسان	578	29	91	شمس	595	30	106	قریش	602	30
2	بقره	2	1	17	اسراء	282	15	32	سجدة	415	21	47	محمد	507	26	62	جمعه	553	28	77	مرسلات	580	29	92	لیل	595	30	107	ماعون	602	30
3	آل عمران	50	3	18	کهف	293	15	33	احزاب	418	21	48	فتح	511	26	63	منافقون	554	28	78	نبأ	582	30	93	ضحی	596	30	108	کوثر	602	30
4	نساء	77	4	19	مريم	305	16	34	سبأ	428	22	49	حجرات	515	26	64	تغابن	556	28	79	نازعات	583	30	94	شرح	596	30	109	کافرون	603	30
5	مائده	106	6	20	طه	312	16	35	فاطر	434	22	50	ق	518	26	65	طلاق	558	28	80	عبس	585	30	95	تین	597	30	110	نصر	603	30
6	انعام	128	7	21	انبياء	322	17	36	يس	440	22	51	ذاريات	520	26	66	تحریم	560	28	81	تکویر	586	30	96	علق	597	30	111	مسد	603	30
7	اعراف	151	8	22	حج	332	17	37	صافات	446	23	52	طور	523	27	67	ملک	562	29	82	انفطار	587	30	97	قدر	598	30	112	اخلاص	604	30
8	انفال	177	9	23	مومنون	342	18	38	ص	453	23	53	نجم	526	27	68	قلم	564	29	83	مطففین	587	30	98	بینة	598	30	113	فلق	604	30
9	توبه	187	10	24	نور	350	18	39	زمر	458	23	54	قمر	528	27	69	حاقه	566	29	84	انشقاق	589	30	99	زلزلة	599	30	114	ناس	604	30
10	يونس	208	11	25	فرقان	359	18	40	غافر	467	24	55	الرحمن	531	27	70	معارج	568	29	85	بروج	590	30	100	عادیات	599	30
11	هود	221	11-12	26	شعراء	367	19	41	فصلت	477	24	56	واقعه	534	27	71	نوح	570	29	86	طارق	591	30	101	قارعة	600	30
12	يوسف	235	12	27	نمل	377	19	42	شوري	483	25	57	حدید	537	27	72	جن	571	29	87	اعلی	591	30	102	تکاثر	600	30
13	رعد	249	13	28	قصص	385	20	43	زخرف	489	25	58	مجادله	542	28	73	مزمل	574	29	88	غاشیة	592	30	103	عصر	601	30
14	ابراهيم	255	13	29	عنکبوت	396	20	44	دخان	496	25	59	حشر	545	28	74	مدثر	575	29	89	فجر	593	30	104	همزه	601	30
15	حجر	262	14	30	روم	404	21	45	جاثية	499	25	60	ممتحنه	549	28	75	قیامة	577	29	90	بلد	594	30	105	فیل	601	30

التماس دعا

[مهاجر]

وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِكُمْ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَلِيًّا وَكَفَىٰ بِاللَّهِ نَصِيرًا ﴿٤٥﴾

مِنَ الَّذِينَ هَادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَيَقُولُونَ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَاسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَرَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَطَعْنًا فِي الدِّينِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ قَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَاسْمَعْ وَانْظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَقْوَمَ وَلَٰكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٤٦﴾

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰ أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ ۚ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا ﴿٤٧﴾

إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا ﴿٤٨﴾

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنْفُسَهُمْ ۚ بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَنْ يَشَاءُ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا ﴿٤٩﴾

انْظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ ۖ وَكَفَىٰ بِهِ إِثْمًا مُبِينًا ﴿٥٠﴾

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَٰؤُلَاءِ أَهْدَىٰ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا ﴿٥١﴾


و خدا به دشمنان شما[از شما] داناتر است . و بس است كه خدا سرپرست شما باشد ، و كافى است كه خدا ياور شما باشد .«45» برخى از كسانى كه يهودى‏اند ، حقايق [كتاب آسمانى] را [با تفسيرهاى نابجا و تحليل‏هاى غلط و ناصواب] از جايگاه‏هاى اصلى و معانى حقيقى‏اش تغيير مى‏دهند ، و [به زبان ظاهر به پيامبر] مى‏گويند : [دعوتت را] شنيديم و [به باطن مى‏گويند :] نافرمانى مى‏كنيم و [از روى توهين به پيامبر بر ضد او فرياد مى‏زنند : كه سخنان ما را] بشنو كه [اى كاش] ناشنوا شوى . و با پيچ و خم دادن زبان و آوازشان و به نيّت عيب‏جويى از دين [به آهنگى ، كلمه] راعنا [را كه در عربى به معناى « ما را رعايت كن »است ، تلفظ مى‏كنند كه براى شنونده ، راعنا كه مفهومى خارج از ادب دارد ، تداعى مى‏شود] .و اگر آنان [به جاى اين همه اهانت از روى صدق و حقيقت] مى‏گفتند : شنيديم و اطاعت كرديم و [سخنان ما را] بشنو و ما را مهلت ده [تا معارف اسلام را درك كنيم] قطعاً براى آنان بهتر و درست‏تر بود ، ولى خدا آنان را به سبب كفرشان لعنت كرده ، پس جز عده اندكى ايمان نمى‏آورند .«46»

اى اهل كتاب ! به آنچه [بر پيامبر اسلام] نازل كرديم كه تصديق كننده تورات و انجيلى است كه با شماست ايمان آوريد ، پيش از آنكه چهره‏هايى را [از شكل و شخصيت انسانى] محو كنيم ، و [به كيفر تكبّر در برابر پيامبر اسلام و قرآن] به كفر و گمراهى بازگردانيم ، يا چنان كه اصحاب سبت را لعنت كرديم ، لعنت كنيم ؛ و فرمان خدا همواره شدنى است .«47»

مسلماً خدا شركى كه به او ورزيده شود نمى‏آمرزد ، و غير آن را براى هر كس كه بخواهد مى‏آمرزد . و هر كه به خدا شرك بياورد ، مسلماً گناه بزرگى را مرتكب شده است .«48»

آيا درباره كسانى كه خود را به پاكى مى‏ستايند ، تأمل و انديشه نكردى ؟ [اين خودستايى هيچ ارزشى و اعتبارى ندارد] بلكه خداست كه هر كه را بخواهد [بر اساس ملاك‏هاى تعيين شده در قرآن] مى‏ستايد ، و [گروهى كه به ناحق ، خود را مى‏ستايند در كيفر و مجازات] به اندازه رشته ميان هسته خرما مورد ستم قرار نمى‏گيرند .«49» با تأمل بنگر چگونه [قوم يهود با ادعاى پاكى خويش در پيشگاه حق] بر خدا دروغ مى‏بندند ، و همين گناه آشكار [براى خوارى و عذاب آنان] كافى است .«50»

آيا درباره كسانى كه بهره‏اى اندك از [دانش] كتابِ [تورات و انجيل] به آنان داده شده تأمل و انديشه نكردى كه به هر معبودى غير خدا ، و هر طغيان گرى ايمان مى‏آورند ؟ ! و درباره كسانى كه كافر شده‏اند ، مى‏گويند : آنان از كسانى كه ايمان [به قرآن و پيامبر] آورده‏اند راه يافته‏ترند .«51»

[مشکاة]

أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَمَنْ يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ نَصِيرًا( 52 ) أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لَا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيرًا( 53 ) أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَىٰ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۖ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا( 54 ) فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ ۚ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا( 55 ) إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا( 56 ) وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۖ لَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ ۖ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا( 57 ) ۞ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا( 58 ) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا( 59 )

آنها کساني هستند که خداوند، ايشان را از رحمت خود، دور ساخته است، و هر کس را خدا از رحمتش دور سازد، ياوري براي او نخواهي يافت. ( 52 ) آيا آنها [= يهود] سهمي در حکومت دارند (که بخواهند چنين داوري کنند)؟ در حالي که اگر چنين بود، (همه چيز را در انحصار خود ميگرفتند،) و کمترين حق را به مردم نميدادند. ( 53 ) يا اينکه نسبت به مردم [= پيامبر و خاندانش]، و بر آنچه خدا از فضلش به آنان بخشيده، حسد ميورزند؟ ما به آل ابراهيم، (که يهود از خاندان او هستند نيز،) کتاب و حکمت داديم، و حکومت عظيمي در اختيار آنها [= پيامبران بني اسرائيل] قرار داديم. ( 54 ) ولي جمعي از آنها به آن ايمان آوردند، و جمعي راه (مردم را) بر آن بستند. و شعله فروزان آتش دوزخ، براي آنها کافي است! ( 55 ) کساني که به آيات ما کافر شدند، بزودي آنها را در آتشي وارد ميکنيم که هرگاه پوستهاي تنشان (در آن) بريان گردد (و بسوزد)، پوستهاي ديگري به جاي آن قرار ميدهيم، تا کيفر (الهي) را بچشند. خداوند، توانا و حکيم است (و روي حساب، کيفر ميدهد). ( 56 ) و کساني که ايمان آوردند و کارهاي شايسته انجام دادند، بزودي آنها را در باغهايي از بهشت وارد ميکنيم که نهرها از زير درختانش جاري است، هميشه در آن خواهند ماند، و همسراني پاکيزه براي آنها خواهد بود، و آنان را در سايه هاي گسترده (و فرح بخش) جاي ميدهيم. ( 57 ) خداوند به شما فرمان ميدهد که امانتها را به صاحبانش بدهيد! و هنگامي که ميان مردم داوري ميکنيد، به عدالت داوري کنيد! خداوند، اندرزهاي خوبي به شما ميدهد! خداوند، شنوا و بيناست. ( 58 ) اي کساني که ايمان آورده ايد! اطاعت کنيد خدا را! و اطاعت کنيد پيامبر خدا و اولو الامر [= اوصياي پيامبر] را! و هرگاه در چيزي نزاع داشتيد، آن را به خدا و پيامبر بازگردانيد (و از آنها داوري بطلبيد) اگر به خدا و روز رستاخيز ايمان داريد! اين (کار) براي شما بهتر، و عاقبت و پايانش نيکوتر است. ( 59 )


-----------------------------------------------------

[صبور]

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ

أَنْ يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ

ضَلَالًا بَعِيدًا ( 60 )وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ

الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُودًا ( 61 ) فَكَيْفَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ

أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جَاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا ( 62 )أُولَٰئِكَ الَّذِينَ

يَعْلَمُ اللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًابَلِيغًا

(63) وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ

جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا ( 64 )

فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ

حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ( 65 )


آيا به کسانى که بر اين باورند که به آنچه به سوى تو فرو فرستاده شده و به آنچه پيش از تو نازل گرديده ايمان آورده اند ، ننگريسته اى که مى خواهند داورى در مرافعات خود را نزد طاغوت ببرند ، با اين که فرمان يافته اند بدان کفر ورزند ؟ و شيطان مى خواهد آنان را به بيراهه اى که با حق فاصله اى دور و دراز دارد سوق دهد . ( 60 )

و هنگامى که به آنان گفته مى شود : به سوى آنچه ( احکامى که ) خدا فرو فرستاده و به سوى اين پيامبر که بدانها حکم مى کند بياييد ، منافقان را مى بينى که از تو سخت روى برمى تابند . ( 61 )

پس چگونه خواهد بود حالشان آن گاه که بر اثر کارى که به دست خود کرده اند گزندى به آنان رسد ، سپس نزد تو آيند و به خدا سوگند خورند که هدف ما از بُردنِ داورى نزد ديگران چيزى جز نيکى و سازش ميان مشاجره کنندگان نبود ؟ ( 62 )

اينان کسانى اند که خدا آنچه را که در دل دارند مى داند ; پس از آنان درگذر و پندشان ده و با آنان سخنى بگوى که بر دل هايشان نشيند . ( 63 )

ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر براى اين که به اذن خدا در همه امور از او پيروى شود ; پس چگونه با بهانه هايى مانند برقرارى سازش ميان دو طرف دعوا ، از پيامبر روى مى گردانند ؟ اگر آنان پس از آن که با اين عمل بر خود ستم کردند نزد تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و پيامبر نيز براى آنان طلب آمرزش مى کرد ، قطعاً خدا را توبه پذير و مهربان مى يافتند . ( 64 )

پس چنين نيست که اگر مردم رسالت تو را تصديق کنند مؤمن باشند ; به پروردگارت سوگند تا آنان تو را در آنچه ميانشان مايه اختلاف است داور نسازند ، آن گاه از داورى تو در خود احساس هيچ گونه دلتنگى نکنند و کاملاً تسليم حکم تو نباشند ، مؤمن نخواهند بود . ( 65 )

(صفحه 88)

[صبور]

وَلَوْ أَنَّا كَتَبْنَا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِنْ

دِيَارِكُمْ مَا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٌ مِنْهُمْ ۖ وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ

وَأَشَدَّ تَثْبِيتًا ( 66 )وَإِذًا لَآتَيْنَاهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا ( 67 ) وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطًا

مُسْتَقِيمًا ( 68 ) وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ

النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُولَٰئِكَ رَفِيقًا ( 69 )ذَٰلِكَ

الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ عَلِيمًا ( 70 ) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا

ثُبَاتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعًا ( 71 )وَإِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَالَ قَدْ

أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيدًا ( 72 ) وَلَئِنْ أَصَابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ

كَأَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًا ( 73 )۞

فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ ۚ وَمَنْ يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ

اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا ( 74 )



و اگر بر آنان مقرّر مى کرديم که يکديگر را بکشيد يا از خانه ها و ديار خود بيرون رويد ، جز اندکى از آنان اين کار را نمى کردند ; و اگر آنان آنچه را بدان پند داده مى شوند ، انجام مى دادند ، قطعاً براى دنيا و آخرتشان بهتر بود و به ايمانشان ثبات بيشترى مى بخشيد . ( 66 )

و در آن صورت ما از نزد خود پاداشى بزرگ به آنان مى داديم . ( 67 )

و آنان را به راهى راست هدايت مى کرديم . ( 68 )

و کسانى که از خدا و پيامبر اطاعت کنند ، با کسانى خواهند بود که خداوند آنان را از نعمت ولايت خويش برخوردار ساخته است . آنان پيامبران و راستى پيشگان و گواهان اعمال و شايستگان مقام ولايت الهى اند و نيکو رفيقانى خواهند بود . ( 69 )

اين است فزونبخشى کامل و آن از جانب خداست و علم خدا به مراتب ايمان مردم براى مشخص ساختن مقام بايسته آنان کافى است . ( 70 )

اى کسانى که ايمان آورده ايد ، سلاح خود را برگيريد و همواره آماده کارزار باشيد و آن گاه که شمار دشمنان اندک است گروه گروه ، و چون فراوان است دسته جمعى به سويشان حرکت کنيد . ( 71 )

و قطعاً از ميان شما مؤمنان کسى هست که در حرکت به سوى جهاد کُندى مى کند ; پس اگر در جهاد گزندى به شما رسد مى گويد : خدا به من نعمت ارزانى داشت که با آنان در جهاد حاضر نبودم . ( 72 )

و اگر از جانب خدا تفضّلى ( غنيمت و پيروزى ) به شما رسد ، چنان که گويى ميان شما و او هيچ گونه رابطه دوستى نبوده است ، خواهد گفت : اى کاش من با آنان بودم و به کاميابى بزرگى دست مى يافتم . ( 73 )

پس کسانى که زندگى دنيا را با آخرت مبادله مى کنند بايد در راه خدا پيکار کنند ; و هر کس در راه خدا پيکار کند و کشته شود يا پيروز گردد ، ديرى نگذرد که او را مزدى بزرگ ببخشيم . ( 74 )

(صفحه 89)

[صبور]

وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ

الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا

وَاجْعَلْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيرًا ( 75 ) الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ

كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ ۖ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ

كَانَ ضَعِيفًا( 76 )أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا

الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ

خَشْيَةً ۚ وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلَا أَخَّرْتَنَا إِلَىٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ ۗ قُلْ مَتَاعُ

الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَىٰ وَلَا تُظْلَمُونَ فَتِيلًا( 77 )أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ

الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ ۗ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَٰذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۖ

وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَٰذِهِ مِنْ عِنْدِكَ ۚ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۖ فَمَالِ هَٰؤُلَاءِ الْقَوْمِ

لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا ( 78 ) مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ۖ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ

سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ ۚ وَأَرْسَلْنَاكَ لِلنَّاسِ رَسُولًا ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا( 79 )





براى شما چه سودى دارد که در راه خدا و در راه مردان و زنان و کودکانى که ناتوان شمرده شده و مورد ستم کفرپيشگان قرار گرفته اند نمى جنگيد ؟ همانان که مى گويند : پروردگارا ، ما را از اين شهرى که مردمش ستمگرند بيرون بر ، و از جانب خودت براى ما سرپرستى بگمار ، و از نزد خويش براى ما ياورى مقرر دار . ( 75 )

کسانى که ايمان آورده اند ، در راه خدا پيکار مى کنند و کسانى که کافر شده اند ، در راه طاغوت مى جنگند ، پس با دوستان شيطان پيکار کنيد که قطعاً نيرنگ شيطان سست است . ( 76 )

آيا نديدى کسانى را که به آنان گفته شد : اينک ـ به رغم آزار مشرکان ـ دست از جهاد بداريد و نماز را برپا داريد و زکات بدهيد تا امکانات جنگ براى شما فراهم شود . امّا هنگامى که پيکار بر آنان واجب شد ، برخلاف انتظار ، گروهى از ايشان از مردم ]= مشرکان[ ترسيدند ، مانند ترس از خدا يا ترسى بيشتر ، و گفتند : پروردگارا ، چرا پيکار را بر ما مقرر داشتى ؟ چرا مرگ ما را تا زمان مقرر آن به تأخير نينداختى که آن سرآمدى نزديک است ؟ اى پيامبر ، به آنان بگو : بهره دنيا اندک است و سراى آخرت براى کسى که تقوا پيشه کرده است بهتر است و بر شما به اندازه رشته هسته خرمايى ستم نمى رود و از پاداشتان کاسته نمى شود ، پس نبايد از پيکار در راه خدا هراسى در دل داشته باشيد . ( 77 )

گمان نکنيد که اگر در جهاد حضور نيافتيد از مرگ در امان مى مانيد ; هر کجا باشيد شما را مرگ در مى رسد ، هر چند در دژهايى استوار و مرتفع به سر بريد . و اگر خيرى به آنان رسد مى گويند : اين از جانب خداست ، و اگر شرّى به ايشان رسد مى گويند : اين از جانب توست . به آنان بگو : همه از نزد خداست . پس اين مردم را چه شده که نزديک است هيچ سخنى را درنيابند . ( 78 )

هر خيرى به تو رسد از جانب خداست و هر ناگوارى به تو رسد از خود توست . ما تو را براى مردم به رسالت فرستاديم و به تو سِمتى ديگر نداديم تا بتوانى خوشى يا ناگوارى برايشان بياورى ، و همين بس که خدا بر اين امر گواه باشد . ( 79 )

(صفحه 90)

[صبور]

مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ ۖ وَمَنْ تَوَلَّىٰ فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا

( 80 )وَيَقُولُونَ طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِكَ بَيَّتَ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ ۖ

وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ ۖ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا ( 81 )

افلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِغَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ( 82 )

وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ ۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ

أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ

لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا ( 83 )فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ ۚ وَحَرِّضِ

الْمُؤْمِنِينَ ۖ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنْكِيلًا

(84 ) مَنْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُنْ لَهُ نَصِيبٌ مِنْهَا ۖ وَمَنْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُنْ

لَهُ كِفْلٌ مِنْهَا ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُقِيتًا ( 85 )وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا

بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبً( 86)


هر کس از پيامبر فرمان برد از خدا فرمان برده است ، و هر کس روى برتابد تو اندوهگين مباش ، زيرا ما تو را به عنوان نگهبان بر آنان نفرستاده ايم تا مسئول اعمالشان باشى و براى رويگردانى آنان مؤاخذه شوى . ( 80 )

و چون مردم سست ايمان را به جهاد فراخوانى مى گويند : ما از تو اطاعت مى کنيم ، ولى هنگامى که از نزد تو بيرون مى روند ، گروهى از آنان شبانگاه به چيزى جز آنچه گفته اى و با تو وعده کرده اند مى انديشند و درباره آن چاره جويى مى کنند . البته خدا آنچه را شبانه بر ضد تو مى انديشند ثبت مى کند . پس ، از آنان روى برتاب و بر خدا توکل کن که خدا براى کارسازى امور بسنده است . ( 81 )

پس آيا در قرآن نمى انديشند تا به هماهنگى آيات آن پى ببرند و دريابند که آن از جانب خدا نازل شده است ؟ اگر قرآن از جانب غير خدا بود ، قطعاً در آن ناسازگارى و ناهماهنگى بسيارى مى يافتند . ( 82 )

و چون از سوى دشمنان خبرى که حاکى از امنيت يا ترس است به آنان برسد ، آن را در ميان مؤمنان پخش مى کنند و باعث سستى آنان در برابر دشمن مى شوند ; و اگر آن را به پيامبر يا صاحبان فرمان خود بازمى گرداندند ، کسانى از آنان که حقيقت ماجرا را با بررسى و تحقيق کشف مى کنند ، درستى يا نادرستى آن را تشخيص مى دادند . و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود ، قطعاً همه تان ـ جز شمارى اندک ـ از شيطان پيروى مى کرديد و از همراهى با پيامبر در جهاد با مشرکان سر باز مى زديد . ( 83 )

پس تو خود ـ اى پيامبر ـ در راه خدا پيکار کن ، هر چند مردم در جهاد سستى کنند ، و بدان که جز به کار خود مکلّف نيستى ، و مؤمنان را به پيکار برانگيز ، باشد که خداوند گزند کافران را از مؤمنان بازدارد ، و خداست که عذابش سخت تر و کيفرش شديدتر است . ( 84 )

هر کس در کار خيرى وساطت کند ، از فرجام نيک آن بهره اى خواهد داشت ; و هر کس در کار شرّى ميانجيگرى کند ، از فرجام سوء آن نصيبى خواهد برد ، و خدا بر انجام هر کارى تواناست و آن را برپا مى دارد . ( 85 )

و چون به شما سلام شود ، با سلامى نيکوتر سلام را پاسخ دهيد ، يا مانند همان را بازگردانيد که خداوند حسابگر هر چيزى است . ( 86 )

(صفحه 91)

[صبور]

اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۗ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ

حَدِيثًا ( 87 )۞ فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِمَا كَسَبُوا ۚ أَتُرِيدُونَ

أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ ۖ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا ( 88 )وَدُّوا لَوْ

تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً ۖ فَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُوا فِي

سَبِيلِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ ۖ وَلَا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا

وَلَا نَصِيرًا ( 89 ) إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ أَوْ جَاءُوكُمْ

حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ

فَلَقَاتَلُوكُمْ ۚ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقَاتِلُوكُمْ وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ

سَبِيلًا ( 90 )سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّوا

إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيهَا ۚ فَإِنْ لَمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُوا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ وَيَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ

فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ ۚ وَأُولَٰئِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا مُبِينًا ( 91 )


به فرمان هاى الهى پاى بند باشيد ، زيرا قطعاً خداوند که معبودى شايسته پرستش جز او نيست ، شما را در روز قيامت که هيچ ترديدى در آن وجود ندارد گرد مى آورد تا به شما در برابر اعمالتان سزا دهد ، و چه کسى از خدا راستگوتر است ؟ ( 87 )

اکنون که مى دانيد هر کسى در کار ناپسندى وساطت کند ، از فرجام بد آن بهره اى خواهد داشت ، چرا درباره آن منافقان دو گروه شده ايد ; گروهى خواهان پيکار با آنانيد و گروهى از آنان حمايت مى کنيد به اين اميد که شايد هدايتشان کنيد ؟ در حالى که خداوند آنان را به کيفر اعمال ناپسندشان به گمراهى بازگردانده است . آيا مى خواهيد کسانى را که خدا گمراهشان کرده است هدايت کنيد ؟ و هر که را خدا گمراه کند هرگز راهى براى هدايت او نمى يابى . ( 88 )

آنان دوست دارند همان گونه که خود کافر شده اند شما نيز کافر شويد و همه باهم يکسان باشيد . پس مبادا از ميان آنان پيش از آن که در راه خدا هجرت کنند دوستانى برگيريد . شما آنان را به هجرت فراخوانيد ، اگر روى برتافتند هر کجا آنان را يافتيد بگيريدشان و بکشيدشان ، و از آنها کسى را دوست و ياور خويش مگيريد . ( 89 )

مگر آن کسانى که به گروهى مى پيوندند که ميان شما و آنان پيمان عدم تعرض است و يا آن کسانى که نزد شما مى آيند که نه خوش داشته اند که همگام قوم خود باشند و با شما بجنگند و نه خوش دارند که همراه شما باشند و با قوم خود پيکار کنند ، اگر خدا مى خواست آنان را بر شما مسلّط مى ساخت و آنها با شما به جنگ برمى خاستند ]پس مبادا ناتوانى آنها شما را به جنگ با آنان ترغيب کند[ . اينک اگر از شما کناره گيرى کردند و با شما نجنگيدند و صلح و آشتى با شما را مطرح کردند ، با آنان درگير نشويد ، که خدا براى شما هيچ راهى بر ضدّ آنان قرار نداده است . ( 90 )

به زودى گروهى ديگر را خواهيد يافت که مى خواهند از سوى شما و از سوى قوم خويش در امان باشند ; به گونه اى که نه با شما باشند و نه بر ضد شما . هر چند به قول و قرار آنان اطمينانى نيست ، چون هرگاه بر ضدّ شما به سوى فتنه و آشوبى بازگردانده شدند ، به آن روى آوردند ، ]ولى پيشنهادشان را بپذيريد[ ، پس اگر از تعرض به شما کناره گيرى نکردند و به شما پيشنهاد صلح ندادند و از شما دست برنداشتند ، هر کجا آنان را يافتيد بگيريدشان و بکشيدشان . اينانند که براى شما حجتى روشن بر ضدشان قرار داده ايم . ( 91 )

(صفحه 92)

[صبور]

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَأً ۚ وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ

مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَىٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا ۚ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ

مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ

إِلَىٰ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ

اللَّهِ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا( 92 )وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا

فِيهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا ( 93 )يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا

ضَرَبْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَىٰ إِلَيْكُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا

تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٌ ۚ كَذَٰلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ

عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا ( 94 )


هيچ مؤمنى نشايد که مؤمنى را جز به اشتباه بکشد ، و هر کس مؤمنى را به اشتباه بکشد بايد برده با ايمانى را آزاد کند و خونبهايى نيز به کسان مقتول بپردازد ، مگر اين که آنان خونبها را به عنوان تصدق به قاتل ببخشند . و اگر مقتول از گروهى است که دشمن شمايند و با شما سر جنگ دارند ولى او مؤمن بوده است ، قاتل بايد برده مؤمنى را آزاد کند و خونبها برعهده او نيست ; و اگر مقتولِ مؤمن از مردم کفرپيشه اى است که ميان شما و آنان پيمانى هست که به مقتضاى آن پيمان کافر حَربى به شمار نمى آيند ، قاتل بايد خونبهايى به کسان وى بپردازد و برده مؤمنى را نيز آزاد کند . و هر کس از آزاد کردن برده ناتوان است بايد دو ماه پياپى روزه بگيرد . اين حکم ، بازگشت رحمتى از جانب خدا بر ناتوانان است . و خدا به شما داناست و احکامى را که مقرر مى کند از روى حکمت است . ( 92 )

و هر کس مؤمنى را از روى عمد بکشد سزاى او دوزخ است که براى هميشه در آن خواهد ماند ، و خداوند بر او خشم مى گيرد و از رحمت خود دورش مى کند و براى او عذابى بزرگ آماده کرده است . ( 93 )

اى کسانى که ايمان آورده ايد ، هنگامى که در راه خدا براى جهاد سفر مى کنيد و با افرادى رو به رو مى شويد ، خوب بررسى کنيد تا مؤمنان را از کافران بازشناسيد ، تا مبادا مؤمنى را به تصور آن که کافر است بکشيد ; و به کسى که به رسم مسلمانان به شما سلام مى کند نگوييد مؤمن نيستى و او را بدون تحقيق به قتل برسانيد که با اين کار خواهان متاع ناپايدار زندگى دنيا به شمار مى آييد . بدانيد که غنيمت هاى بسيارى نزد خداست ، آنها را طلب کنيد . شما نيز پيش از آن که ايمان بياوريد چنين بوديد که همواره در پى دستيابى به متاع دنيا بوديد ، ولى خداوند نعمتى گران به شما عطا کرد و اين خصلت را از شما زدود . بنابراين خوب بررسى کنيد تا هر کسى را به گمان کفر نکشيد ; قطعاً خدا به آنچه مى کنيد آگاه است . ( 94 )

(صفحه 93)

[گل مريم]

لاَّ يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُـلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا دَرَجَاتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَكَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَـئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءتْ مَصِيرًا إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلاَ يَهْتَدُونَ سَبِيلاً فَأُوْلَـئِكَ عَسَى اللّهُ أَن يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَانَ اللّهُ عَفُوًّا غَفُورًا وَمَن يُهَاجِرْ فِي سَبِيلِ اللّهِ يَجِدْ فِي الأَرْضِ مُرَاغَمًا كَثِيرًا وَسَعَةً وَمَن يَخْرُجْ مِن بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلى اللّهِ وَكَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُواْ مِنَ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُواْ لَكُمْ عَدُوًّا مُّبِينًا


(هرگز) افراد باایمانی که بدون بیماری و ناراحتی، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند، یکسان نیستند! خداوند، مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [= ترک‌کنندگان جهاد] برتری مهمّی بخشیده؛ و به هر یک از این دو گروه (به نسبت اعمال نیکشان،) خداوند وعده پاداش نیک داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظیمی برتری بخشیده است.
درجات (مهمّی) از ناحیه خداوند، و آمرزش و رحمت (نصیب آنان می‌گردد)؛ و (اگر لغزشهایی داشته‌اند،) خداوند آمرزنده و مهربان است.
کسانی که فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتند در حالی که به خویشتن ستم کرده بودند، به آنها گفتند: «شما در چه حالی بودید؟ (و چرا با اینکه مسلمان بودید، در صفِ کفّار جای داشتید؟!)» گفتند: «ما در سرزمین خود، تحت فشار و مستضعف بودیم.» آنها [= فرشتگان‌] گفتند: «مگر سرزمین خدا، پهناور نبود که مهاجرت کنید؟!» آنها (عذری نداشتند، و) جایگاهشان دوزخ است، و سرانجام بدی دارند.
مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکانی که براستی تحت فشار قرار گرفته‌اند (و حقیقتاً مستضعفند)؛ نه چاره‌ای دارند، و نه راهی (برای نجات از آن محیط آلوده) می‌یابند.ممکن است خداوند، آنها را مورد عفو قرار دهد؛ و خداوند، عفو کننده و آمرزنده است.

کسی که در راه خدا هجرت کند، جاهای امنِ فراوان و گسترده‌ای در زمین می‌یابد. و هر کس بعنوان مهاجرت به سوی خدا و پیامبر او، از خانه خود بیرون رود، سپس مرگش فرا رسد، پاداش او بر خداست؛ و خداوند، آمرزنده و مهربان است.
هنگامی که سفر می‌کنید، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر از فتنه (و خطر) ِ کافران بترسید؛ زیرا کافران، برای شما دشمن آشکاری هستند.

صفحه 94

[گل مريم]

وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّواْ فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا وَلاَ تَهِنُواْ فِي ابْتِغَاء الْقَوْمِ إِن تَكُونُواْ تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللّهِ مَا لاَ يَرْجُونَ وَكَانَ اللّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللّهُ وَلاَ تَكُن لِّلْخَآئِنِينَ خَصِيمًا




و هنگامى كه در [عرصه نبرد و خطر] ميان آنان باشى ، و براى آنان [به جماعت] اقامه نماز كنى ، پس بايد گروهى از رزمندگان در حالى كه لازم است سلاحشان را برگيرند ، همراهت به نماز ايستند ، و چون سجده كردند [و ركعت دوم را بدون اتصال به جماعت به پايان بردند] بايد [براى حفاظت از شما] پشت‏ سرتان قرار گيرند . و آن گروه ديگر كه [به خاطر مشغول بودن به حفاظت] نماز نخوانده ‏اند بيايند و با تو نماز گزارند . و آنان بايد [در حال نماز] از هوشيارى و احتياط [نسبت به دشمن] غافل نباشند ، و سلاحشان را با خود برگيرند ؛ چون كافران دوست دارند شما از سلاح‏ها و ساز و برگ جنگى خود غفلت ورزيد ، تا يك‏باره به شما هجوم كنند . و اگر از باران در زحمت و مشقت هستيد ، يا بيماريد ، بر شما گناهى نيست كه سلاحتان را بر زمين گذاريد ، ولى بايد هوشيارى و احتياط خود را حفظ كنيد ؛ يقيناً خدا براى كافران عذاب خواركننده‏ اى آماده كرده است

پس هنگامى كه نماز را [در ميدان جنگ] به پايان برديد ، خدا را در حال ايستاده و نشسته و خوابيده ياد كنيد . و همين كه [از فتنه و آشوب دشمن] مطمئن شديد ، نماز را [به صورت معمولش] اقامه كنيد . مسلماً نماز همواره در اوقاتى مشخص و معين وظيفه ‏اى مقرّر بر مؤمنان است .
و در تعقيب و جستجوى دشمن سستى نكنيد . اگر شما [در رويارويى با دشمن] درد و رنج مى‏بينيد ، آنان نيز چون شما درد و رنج مى‏بينند ، و شما چيزى را [چون پيروزى و پاداش] از خدا اميد داريد كه آنان اميد ندارند ؛ و خدا همواره دانا و حكيم است .
يقيناً اين كتاب را به درستى و راستى بر تو نازل كرديم ؛ تا ميان مردم به آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى ، و حمايت گر خائنان مباش .

صفحه 95