اوصاف زمين از ديدگاه قرآن و روايات‏

[ملکوت]

1- دحو


دحو در لغت به معناى انداختن و كندن و رها كردن و به گردش درآوردن و راندن است، چنان كه تاج العروس و ديگران تمامى اين معانى را براى لغت دحو ياد كرده‏اند.

گرچه در برخى كتب لغت معنى بسط و پهن كردن را نيز براى دحو ذكر كرده‏اند ولى به نظر مى‏رسد كه اين تفسير به عنوان معناى لغوى نبوده و تنها از لحاظ پيروى گروهى از مفسران قرآن است كه‏ «دحو الارض» را در آيه فوق به معناى پهن كردن زمين توجيه نموده‏اند.

گواه روشن بر صحت اين مدعا اين است كه در تمامى مواردى كه دحو را به اين معنا آورده‏اند تنها در مورد زمين است و نسبت به ساير موارد معناى فوق ديده نمى‏شود.

و گمان مى‏رود دحو به معنى پهن كردن زمين نتيجه معنوى لغوى‏ «دحو الارض» باشد كه به حركت آوردن است، زيرا آن زمانى كه كره زمين ما به حركت و گردش آمد و از جايگاه خود رانده شد، توده‏اى روان و آتشين بود و در اثر حركات گوناگون خصوص حركت دورانى، هم به صورت كره آمده و هم بر وسعت و پهناى آن به اندازه قابل ملاحظه‏اى افزوده شده است.


در اثر گردش و مجاورت با فضاى محيط سطحش رو به سردى گرائيده و امواج و چين خوردگى‏هائى در آن پديد آمده و اندك اندك در اعماقش ميخكوب شد وَ الْجِبَالَ أَرْسَاهَا. سپس آب‏ها و در نتيجه گياهانى در زمين پديد گشت: أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَ مَرْعَاهَا و در نتيجه زمين، هم پهن و هم قابل سكونت و زندگى شد و چنان كه هر خواننده‏اى با اندك دقت تصديق مى‏كند كه آيات فوق الذكر به ترتيب گواه روشنى بر صحت معنى اصلى لغو دحو مى‏باشد.

و ديگر از شواهد اين مدعا فرموده اميرمؤمنان (ع) است كه مى‏فرمايد:

«فلما خلق الله الارض دحاها من تحت الكعبه ثم بسطها على الماء»

[ملکوت]

7- مهد
قرآن مجيد درباره‏ى مهد بودن زمين مى‏فرمايد:
الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ سَلَكَ لَكُمْ فِيها سُبُلًا وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْ نَباتٍ شَتَّى: «14»
همان خدائى كه زمين را براى شما گهواره آرام بخش قرار داد، و در آن براى سفرها و رفع نيازمندى‏ها جاده‏ها و راه‏ها پديد آورد، و از آسمان آبى نازل كرد، و به وسيله آن آب، گياهان و نباتات گوناگون را از زمين رويانيديم.
مهد به معناى گهواره است، چنان كه در قرآن مجيد هم به اين معنا آمده است
:
قالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا: «15»
يهود به مريم گفتند: ما چگونه با كودك گهواره‏اى سخن گوئيم.
تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ: «16»
و تو اى عيسى در گهواره با مردم سخن گفتى
.
وَ الْأَرْضَ فَرَشْناها فَنِعْمَ الْماهِدُونَ: «17»
ما زمين را مركوبى آرام براى سوارى نهاديم، پس چه خوب سازنده‏ى گهواره و آرامگاهى پر آرامش هستيم.

[ملکوت]

خداوند مهربان در سوره طه و ذاريات گهواره بودن زمين را براى انسان‏ها و ..... كه در آن به آرامى پرورش مى‏يابند به عنوان يكى از عطاياى پر ارزش خود ارائه نموده، تا در برابر او سر تسليم و بندگى فرود آورند، و از رسم طاعت و فرمان‏بردارى پاى بيرون ننهند
.
بر اساس تشبيه فوق مقتضى است همان گونه كه گهواره داراى حركتى دلنشين و از دو سر به دو طناب و دو ميخ پيوند دارد، زمين ما نيز چنان باشد.
آرى گهواره به دو رشته طناب بند است و حركتش در انحصار جنبش افقى نيم دايره است، ولى گهواره زمين با بندهاى نيرومند جاذبه به اراده‏ى آفريدگار محكوم به حركات گوناگون سريع گشته و در عين حال براى سرنشينانش موجب آرامش است
.
امام صادق (ع) قرن‏ها قبل از رسيدن دانشمندان به وسيله ابزار و آلات به اين حقايق به حركت همه كرات اشاره فرموده به مفضل اعلام مى‏دارد:
اگر كرات آسمان به ما نزديك شوند و ما حركت سريع آنها را حس كنيم و يا به واسطه چشمان خود حركت آنها را ببينيم، بدون شك از سرعت حركات آنها دهشت و وحشت براى همه حاصل شده و از ترس هلاك خواهند شد
.
كره زمين، اين گهواره پر جنب و جوش و متحرك در هر روز با سرعت 650 هزار فرسنگ فضاى بى‏كران آسمان را طى مى‏كند و سيرش را تا زمانى كه خدا بخواهد ادامه مى‏دهد. «18» من نمى‏خواستم مسئله آسمان و زمين به اين تفصيل قلمى شود ولى براى نشان دادن گوشه‏اى از قدرت، عظمت، ربوبيت، و حكمت حضرت حق چاره‏اى نبود.

پی نوشت ها:

______________________________


(1)- زمين و آسمان و ستارگان 112.
(2)- يس 40.
(3)- فاطر 41- روم 25.
(4)- فاطر 41.
(5)- روم 25.
(6)- رعد 2.
(7)- بقره 255.
(8)- نازعات 4.
(9)- ملك 15.
(10)- سوره‏ى بقره.
(11)-
(12)- برهان ج 1 ص 67.
(13)- مؤمن 64.
(14)- طه 53.
(15)- مريم 29.
(16)- مائده 110.
(17)- ذاريات 48.


منبع:پایگاه حسین انصاریان