از اوج آسمان

[صبور]

از اوج آسمان

على اكبرمظاهرى

تقديم به :
اين اثر را به روح بلند امام خمينى تقديم مى كنم كه ((از اوج آسمان )) ما را نظاره مىكند تا ميراثش را چگونه پاس داريم ...
جوانان ، كه تشنگان حقيقت اند
و
معلّمان و مربّيان ، كه پاسداران امانت اند
و
عالِمان و مبلّغان ،كه بيانگر معارف شريعت اند
و
همه آنان كه جوياى سعادت اند...

اشاره
منابع عمده ما، در باب احاديث قدسى ، دوكتاب بوده است :
1. ((الْجَواهِرُ السَّنيَّةُ فِي الاَْحاديثِ الْقُدْسيَّة )).
الشيخ الحُر العاملى (صاحب الوسائل ) /
مؤ سسة الا علمى للمطبوعات / بيروت لبنان .
2. ((كَلِمَةُ اللّهِ)).
السيّد حسن الشّيرازى / دارالصّادق / بيروت لبنان .

[صبور]

پيشگفتار
اگر پنجره هاى آسمان به روى آدميان بسته شود و نَفَحات رحمانى و نسيمهاى لطيف الهى ، جان مردمان را ننوازد، دلهاشان مى پژمُرَد و انديشه هاشان پر مى ريزد و چشمه هاى عاطفه شان مى خشكد و عقلهاشان رو به نقصان مى نهد. رحمت خداوندى همواره چونان آبشارى سرشار، ((از اوج آسمان )) بر سر و جان جهانيان فرو مى ريزد و نَفَحات جانفزاى رحمانى ، در همه روزگاران ، بر پهن دشت حيات انسان مى وزد و بر شاخساربوستان زندگى ، شكوفه هاى طراوت مى شكوفاند، تا عطر معنوى شان ، مشام جان راصفا دهد و منظر دلربايشان ،نزهت آفريند.
پيامبر اسلام كه درود خداوند بر او و خاندانش باد فرمود:
((اءَلا! إِنَّ لِرَبِّكُمْ في اءَيّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحاتٌ، اءَلا! فَتَعَرَّضُوا لَهاوَلا تُعْرِضُوا عَنْها :⁽¹⁾
آگاه باشيد كه در روزگاران شمايان ، نفحات و نسيمهايى از جانب پروردگارتان مىوزد؛ هشيار باشيد و خويشتن را در مسير و معرض آنها نهيد و از آنها روى برمتابيد.))

گفت پيغمبر كه نَفْحَت هاى	اندر اين ايّام مى آرَد سَبَق
گوش هُش داريد اين اوقات را	در رباييد اينچنين نفحات را
نفحه اى آمد شما را ديد و رفت	هر كه را مى خواست جان بخشيد و رفت

آرى ، باران رحمت ، پيوسته ، ((از اوج آسمان )) بر ما خاكيان فرو مى بارد و نور معرفت، از جهان برين به خاكستان پايين مى تابد؛ امّا نهادن جان در مسير نسيم و گسترد ظن كشتزار دل به روى باران و گرفتن آيينه قلب در برابر تابش نور، بر خود ماست .

تو دو ديده فروبندى و گويى : ((روز روشن كو))؟

زند خورشيد بر چشمت كه : ((اينك من ! تو در بگشا.))(2)

[صبور]

حكمتهاى قدسى


((احاديث قدسى ))، از نَفَحات و الطاف لطيف الهى اند، كه دلها را صفا مى بخشند وحكمتهاى نابى هستند كه انديشه ها را صيقل مى دهند، و مفاهيم ژرفى اند كه فرزانگى مى آفرينند.
((حديث قدسى ))، روايت عشق است و عرفان و معرفت . در احاديث قدسى ، حلاوتى سرمست كننده و شورى شعورآفرين نهفته است و خوف و رجاء، خشيت و رحمت ، شور و شعور،حماسه و عرفان ، زهد و تلاش ، حكمت و حيرت ، و صلابت و راءفت ، در هم آميخته اند.
هنگام مطالعه اين احاديث و تدبّر در آنها و ماءنوس شدن با اين وديعه هاى ژرفناى الهى ،گاهى اشك شوق ، ديدگان را فرا مى گيرد و گاهِ ديگر، خوف و خشيت ،دل را مى لرزاند؛ زمانى چنان رشته هاى علاقه به دنيا، دردل ، از هم مى گسلند كه تاب ماندن در بين مردمان از آدمى سلب مى شود وميل سرنهادن به كوه و بيابان در او پديد مى آيد، و زمانى ديگر، انديشه هدايت مردمان وخدمت به خلق ، وى را چونان رهبرى هدفمند، دليرى مى بخشد! اين ((حكمتهاى قدسى ))گاهى حيرت و شيدايى مى آفرينند و وقت ديگر، فرهنگ و فرزانگى مى افزايند.
سيمايى كه ((احاديث قدسى )) براى انسان كامل و يا كمال جو مى نمايانند، سيمايى است داراى ابعاد گوناگون : انسانى بر فراز قلّه هاى رفيع كمال ؛ عارف ، عابد، عالِم ، عامل ، زاهد، مجاهد، پارسا، دلير، عاشق ، خائف ، خاشع ، حكيم، فرزانه ، داراى انديشه اى بالنده ، عقلى نيرومند، قلبى لطيف چون شبنم ، و سينه اىستبر به سان صخره هاى سترگ و استوار...

آن راه كه راه عالَم عرفان است

تا پيش نيايدت ، بنتوان دانست

[صبور]

پرسشى و پاسخى

ارجمندى احاديث قدسى مى خوانيد، در ذهنتان پديد آيد كه : چرا احاديث قدسى ، با اين همه ارزش و منزلت ، تاكنون ناشناخته مانده اند؛ در گفتارها و نوشتارها كمتر از آنها بهره مى جويند و در جامعه ، به ندرت مورد تفسير و تحقيق و استفاده قرار مى گيرند؟
اين پرسش ، تاءمّلها و پاسخهايى را مى طلبد، كه در اينجا تنها به يكى از آنها اكتفامى شود:
احاديث قدسى كه سخنان خداوند است با اولياى خود به خاطر ويژگي هاشان و مخاطبان خاصشان ، براى هر كسى قابل فهم و تحمّل نيستند و نياز به آمادگى و زمينه پيشين دارند؛ هم براى شنونده و خواننده و هم براى گوينده و نويسنده ؛ بر خلاف پاره اى ازاحاديث غير قدسى ، كه مخاطبان آنها، عموم مردم بوده اند.
البته اين پاسخ ، توجيهى براى رفع مسؤ وليت و نزديك نشدن به احاديث قدسى نيست؛ بلكه وظيفه اين است كه استعداد استفاده از آنها را در خود پرورش دهيم و در مطالعات وتحقيقات و گفتارها و نوشتارهاى خود، به سراغ آنها برويم ، تا ذائقه جانمان و جامعه مان به تدريج با شهد حياتبخش اين گوهرهاى ناب ، آشنا و آشناتر گردد و از آنهابهره روز افزون ببرد.
در اين دفتر، كه نخستين شماره از سلسله مباحث ((حكمتهاى قدسى )) است با هدايت و عنايت خداوند به تبيين و توضيح برخى از احاديث قدسى پرداخته ايم و اميدواريم توفيق ارائه دفترهاى ديگر اين سلسله نيز نصيبمان شود.
از برادر ارجمندمان آقاى ((مرتضى بهرامى )) كه يارى مان فرموده اند سپاسگزاريم واز خداوند كريم برايشان پاداش فراوان مى طلبيم .
همدلى و همراهى شما خوانندگان ارجمند را ارج مى گذاريم و ديدگاهها و راهنماييهايتان رابر ديده سپاس مى نهيم و از خداوند متعال ، توفيق معرفت و طاعت مى طلبيم .
على اكبر مظاهرى
قم / مؤ سسه فرهنگى انتشاراتى ((پارسايان ))

[صبور]

بيهوده تان نيافريده ام !

خداوند رحمان به آدميان مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!

1. إِني لَمْ اءَخْلُقْكُمْ عَبَثا.

2. وَ لا جَعَلْتُكُمْ سُدًى .

3. وَ لا اءَنَا بِغافِلٍ عَمّا تَعْمَلُونَ.

4. وَ اءَنَّكُمْ لَنْ تَنالُوا ما عِندي إِلاّ بِالصَّبْرِ عَلى ما تَكْرَهوُنَ في طَلَبِ رِضائي .

5. وَ الصَّبْرُ عَلى طاعَتي اءَيْسَرُ عَلَيْكُمْ مِنَ الصَّبْرِعَلى حَرِّ النّارِ.

6. وَ عَذابُ الدُّنْيا اءَيْسَرُ عَلَيْكُمْ مِنْ عَذابِ الاَّْخِرَةِ.⁽⁹⁾

[صبور]

اى فرزندان آدم !

1. من شمايان را بيهوده نيافريده ام .

2. و به حال خود رهايتان نكرده ام .

3. و من از آنچه مى كنيد غافل نيستم .

4. و شمايان به آنچه نزد من [از رحمت و نعمت ] است نمى رسيد، مگر با شكيبايى برناگواري ها در راه طلب رضاى من .

5. و شكيبايى بر طاعت من برايتان آسانتر است ازتحمّل سوزندگى آتش دوزخ .

6. و ناگواريهاى اين جهان بر شمايان آسانتر است از عذاب جهان ديگر.

چگونگى نگرش آدمى به ((جهان ))و((انسان )) و نوع جهان بينى او، بر رفتار وى تاءثيرى ژرف دارد. ((هدفمند)) دانستن نظام آفرينش و حكيم وعادل دانستن آفريدگار جهان و انسان ، بازتابى آشكار در حيات آدمى دارد و به هدفمندى زندگى او مى انجامد و اعمال و كردار وى را اعتدال و انسجام مى بخشد.
و نيز، خداوند را ناظر بر رفتار و گفتار و حتّى انديشه و افكار خويش دانستن و همواره اورا مراقب خود يافتن ، آثار خجسته اى را ثمر مى دهد؛ كه ((پارسايى )) يكى از نمودهاى فرخنده اين خشيت داشتن از كيفر و عذاب تحمّل ناپذير او، و آن گاه تلاش و استقامت براىتحصيل آن رحمت و گريز از اين كيفر، از عوامل مهمّى هستند كه حياتى سعادتمند و فرحناكرا براى آدميان به ارمغان مى آورند.

بگشاى درى ، كه درْگشاينده تويى

بنماى رهى ، كه ره نماينده توى

من دست به هيچ دستگيرى ندهم

كايشان همه فانى اند و پاينده تويى

[صبور]

تمثيلهاى عبرت آموز

خداى رحمان به آدميان مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!

1. مَثَلُ الْعَمَلِ بِلاعِلْمٍ، كَمَثَلِ الرَّعْدِ بَلامَطَرٍ.

2. وَمَثَلُ الْعِلْمِ بِلاعَمَلٍ، كَمَثَلِ الشَّجَرِ بِلاثَمَرٍ.

3. وَمَثَلُ الْعِلْمِ بِلازُهْدٍ وَخَشْيَةٍ، كَالْمالِ بِلازَكاةٍ وَ الطَّعامِ بِلامِلْحٍ وَكَزَرْعٍ عَلَى الصَّفا.

4. وَمَثَلُالْ عِلْمِ عِنْدَ الاَْحْمَقِ، كَمَثَلِ الدُّرِّ وَالْياقُوتِ عِنْدَ الْبَهيمَةِ.

5. وَمَثَلُالْقُلُوبِالْقاسي َةِ، كَمَثَلِ الْحَجَرِ الثّابِتِ فِي الْماءِ.

6. وَمَثَلُ الْمَوْعِظَةِ عِنْدَ مَنْ لا يَرْغَبُ فيها، كَمَثَلِ الْمِزْمارِ عِنْدَ اَهْلِ الْقُبُورِ.

7. وَمَثَلُ الصَّدَقَةِ بِالْحَرامِ، كَمَثَلِ مَنْ يَغْسِلُ الْعَذَرَةَ بِبَوْلِه !

8. وَمَثَلُ الصَّلاةِ بِلازَكاةِ الْمالِ، كَمَثَلِ الْجَسَدِ بِلارُوحٍ.

9. وَمَثَلُ الْعَمَلِ بِلاتَوْبَةٍ، كَمَثَلِ الْبُنْيانِ بِلااءَساسٍ.

10. اءَفَاءَمِنُوا مَكْرَ اللّهِ؟! فلايَاءْمَنُ مَكْرَ اللّهِ إِلا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.⁽¹¹⁾

[صبور]

اى فرزندآدم !

1. عمل و كردارِ بدون دانش و معرفت ، همانند ((رعدِبى باران )) است .

2.علم بدون عمل، همانند ((درخت بی بار )) است.

3. و دانشِ بدون زهد و خشيت ، همچون ((ثروت بى زكات و غذاى بى نمك و كِشت و كار برسنگ صاف )) است .

4. و دانشْ نزد احمق ، به مانند ((دُرّ و ياقوت نزد چهارپايان )) است .

5. و دلهاى سخت شده و قساوت اندود، مانند ((سنگِ فرورفته در آب )) است . [و همچنان كه آبْ در سنگ نفوذ نمى كند، موعظه نيز در دلهاى قساوت آلود، اثر نمى بخشد.]

6. و موعظه نزد كسى كه به آن ميل و رغبت ندارد، چونان ((ساز و آهنگ نزد مردگان )) است.

7. و صدقه دادن با مال حرام ، مانند ((شستن مدفوع با ادرار)) است !

8. و نماز بدون زكاتِ مال ، همسان ((بدن بى روح )) است .

9. و عمل و كردار بدون توبه [و بازگشت به خداوند] چونان ((ساختمان بى پايه واساس )) است .

10. آيا مردمان از مكر و تدبير خداوند، غفلت ورزيده و خود را از آن در امان پنداشته اند؟!پس ، كسى خويشتن را از تدبير و كيفر خداوند در امان نمى بيند، مگر مردمان زيانكار.

آيين الهى ، مجموعه اى است داراى ابعاد و اجزاى گوناگون و هماهنگ . اين آيين ، آن گاه سعادتى جاويد و حياتى طيّبه را به ارمغان مى آورد و پيروان خود را به زندگىخجسته رهنمون مى شود و آنان را به قلّه كمال و شهدوصال مى رساند كه به همه ابعاد آن توجّه شود و تمامى قوانين آن جامه عمل بپوشند و رهروان راستين آن به مجموع اجزاى آن دل بسپارند. گرفتن پاره هايى از اوامر و نواهى و قوانين دين و وانهادن پاره هايىديگر، گرچه در برخى از موارد و به همان مقدارِ اءخذ شده ، سودمند است ، امّا نمى تواناز آن انتظارى در خور داشت ، و اى بسا كه پاره پاره كردن دين و گرفتن برخى از آن ووانهادن بعضى ديگر، نتيجه معكوس بدهد و رهاوردى نامبارك به بار آورد.
از پيكرى ((مُثله شده )) و پاره پاره ، چه انتظارى مى توان داشت ؟!

هم بچيدى دانه مرغ از خرمنش

هم نيفتادى رَسَن در گردنش ادامه دارد......

[گل مريم]

طالبان بهشت كجايند؟!

خداوند رحمان به مردمان مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!
1. إِذا كانَتِ الْمُلُوكُ تَدْخُلُ النّارَ بِالْجَوْرِ.
2. وَالْعَرَبُ بِالْعَصَبيَّةِ.
3. وَالْعُلَماءُ بِالْحَسَدِ.
4. وَالْفُقَراءُ بِالْكِذْبِ.
5. وَالْتُجّارُ بِالْخيانَةِ.
6. وَالْحُرّاثُ بِالْجَهالَةِ.
7. وَالْعُبّادُ بِالرِّياءِ.
8. وَالاَْغْنياءُ بِالْكِبْرِ.
9. وَالْقُرّاءُ بِالْغَفْلَةِ.
10. وَالصُّبّاغُ بِالْغِشِّ.
11. وَ مانِعُ الزَّكاةِ بِمَنْعِ الزَّكاةِ.
فَاءيْنَ مَنْ يَطْلُبُ الْجَنَّةَ؟! .^{(كلمة اللّه / ص 475.)}

[گل مريم]

اى فرزندآدم !

1. اگر چنين است كه پادشاهان و حاكمان ، به خاطر ستمگرىبه آتش جهنم مى روند،
2. و عربان ، به سبب تعصّب ورزى و نژادپرستى ،
3. و عالمان ، به وسيله حسدورزى ،
5. و تاجران ، با خيانت ورزى ،
6. و كشاورزان ، به خاطر جهالت و دانش نطلبيدن ،
7. و عابدان ، به سبب ريا ورزيدن در عبادت،
8. و ثروتمندان به وسيله تكبّر ورزيدن ،
9. و خوانندگان كتابهاى آسمانى ، با غفلت ورزيدن [وعدم ژرفنگرى در معانى آنچه مى خوانند]،
10. و رَنگرَزان ، با تقلّب در كارشان ،
11. و زكات نادهندگان ، به سبب ندادن زكات مالشان،