لغات غيرعربي در قرآن

[گل مريم]

سوگند
لغات غيرعربي در قرآن




زبانهايي كه گفته اند از آنها لغاتي وارد قرآن شده است:
</b>حبشي، 2- عبري، 3- فارسي، 4- نَبَطي، 5- قِبْطي، 6- سرياني، 7- يوناني، 8- هندي، 9- رومي، 10- تركي، 11- بربر.

لغات غيرعربي (بيگانه) در قرآن
</b>أبّ ، أبابيل ، إبراهيم ، إبريق ، إبريق ، إبليس ، اَجْرُ ، أحبار ، آدم ، ادريس ، أراِئك ، إرَم ْ، آزِر ، اَساطير ، أسباط ، إسْتَبْرَقْ ، اِسْحق ، إسرائيل ، اُسِّسَ ، اَسْلَمَ ، إسمعيل ، الْاَعْراف ، ألله ، اَلّلهُمَّ ، إلياس ، اَلْيَسَع ، اُمَّة ٌ، اَمْرُ ، اَمْشاجْ ، آمَنَ ، انجيل ، آية ، ايوب ، باب ، بابِل ، رَكَزَ ، بَرَءَ ، بَرْزَخ ، بُرْهان ، بُرُوجْ ، بَشَّرَ ، بَطَلَ ، بَعْل ، بَعيْر ، بِغالْ ، بَلَد ، بَنّاء ، بُنْيانْ ، بُهْتانْ ، بِهيمَة ، بُور ، بَيْع ، تابْ ، تابُوت ، تُبَّعْ ، تَتْبيرْ ، تِجارة ، تَجَلَّي ، تَسْنِيْم ، تَفْسيرْ ، تَنُّورْ ، تَوّابْ ، توراة ، تين ، جَوابٌ ، جالُوت ، حُبّ ، جِبْتْ ، جبرئيل ، جَبينْ ، جِزْيَة ، جَلابِيبْ ، جَهنّم ، جُودي ، حِصنْ ، حِطّة ، حَواريُّون ، حوبْ ، حُور ، حَنيفْ ، خُبْزْ ، خَرْدَلْ ، خَلاقْ ، خِنْزيرْ ، خَيْمَة ، داوُدْ ، دِرْهَمْ ، دِهاقْ ، دينارْ ، رَبّ ، رِبّاني ، رِبْحْ ، رَجيمْ ، الرحمن ، رَحيق ، رِقّ ، اَلرَّقيمْ ، رُمّانْ ، روضة ، اَلرُّومْ ، زَبُور ، زُجاجة ، زُخْرُف ، زِرابِيّ ، ز كريّاء ، زَكاة ، زِنْجيلْ ، زُور ، زيتْ ، ساعة ، سامِريّ ، ساهِرَة ، سَباء ، سَبْتْ ، سَبيلْ ، سِجِّل ، سِجّيلْ ، سٌحْتْ ، سِراج ، سُرادِق ، سِربال ، سَرْد ، سَطْر ، سِفْر ، سَفينَة ، سَكَرَ ، سِكّينْ ، سَكينَة ، سِلْسِلَة ، سُلطان ، سَلْوي ، سُلِيْمان ، سُنْدُسْ ، سَوْط ، سيناءْ ، شِعْري ، شَهْر ، شَيْطان ، اَلصّابِئُونْ ، صُحُف ، صِراط ، صَرْحْ ، صَنَم ، صُواعْ ، صَوامِعْ ، طاغوت ، طالوت ، طُوبي ، طُور ، طُوفان ، عَبْقَرَيّ ، عَتيقْ ، عَروُبْ ، عَزَيْر ، عِفْريتْ ، عِمْرانْ ، عَنكبوت ، عيسي ، فَخّار ، فُراتْ ، فِرْدُوسْ ، فِرْعَون ، فَلَق ، فيلْ ، قارون ، قُدُس ، قِرطاس ، قُرَيش ، قِسْطْ ، قِسْطاسْ ‎، قَصْر ، قَطْران ، قَميص ، كأسْ ، كافُور ، كاهِنْ ، كُرْسِيّ ، كَنْزْ ، كُوب ، لاتْ ، لَوْح ، مائِدَة ، ماعُونْ ، مِثقال ، المَجُوس ، مَرْجانْ ، مَرْيَمْ ، مِسْكْ ، مَسْجِد ، مَسيْح ، مِشكاة ، مِصْر ، مِقْلاد ، مَلَكُوت ، مَنْقُوش ، مواخِرْ ، مُؤْتَفِكَة ، مُوسي ، مِيكال ، نُحاس ، نُسْخَة ، نَصاري ، نَمارِق ، نُوحْ ، نُونْ ، هارُون ، هامانْ ، هاوِيَة ، وَزيرْ ، يأجوجْ و مأجوجْ ، ياقُوتْ ، يَعْقُوب ، يَغُوثْ ، يَقْطين ، يَمّ ، يَهُودْ ، يُوسُف ، يُونُس.

بسم الله الرحمن الرحیم

مطلب بالا از دوست بسیار خوبم در سایت شهر مجازی قرآن است که مناسب دیدم در اینجا همراه با ذکر منبع استفاده کنم.
و إن شاءالله در مورد تک تک این لغات توضیح خواهیم داد.
از دوستانی که مایل به همکاری هستند. می توانند آیاتی را که از این کلمات استفاده شده در قرآن بیابند و به همراه ترجمه توضیح آیه و لغت در این تاپیک بگذارند.

اجر همگی نزد صاحب قرآن

[گل مريم]

اَبّ


(بتشديد باء) چراگاه.

در مفردات و نهايه گويد: چراگاهى كه براى چريدن و چيدن آماده است.

در اقرب الموارد گفته گياهان خودرو كه چهارپايان خورند. [ وَفَاكِهَةً وَأَبًّا عبس:31]

كلام مجمع نيز نظير مفردات و نهايه است. بايد دانست مراد از آن در آيه، علفهاى خودرو است زيرا كه «ابّ» مفعول «اَنبتنا» است و روئيدن در علفهاست نه در محلّ آنها و آنجا كه چراگاه معنى شده محل بالتبع مراد است.
اين كلمه در كلام اللّه مجيد فقط يكبار يافته است و اصل آن چنانكه اهل لغت گفته‏ اند به معنى تَهيّاءِ و آمادگى است: «اَبّ للسيراباً تَهيّاءَ له»
در نهايه گفته: در حديث قُسّ بن ساعده هست: «فجعل برتع اَبّاً».

[گل مريم]

يكى از محققين پس از نقل اقوال علما در معنى «اَبّ» احتمال داده كه واو در «وابّا» جزءِ كلمه است و آن بى تشديد مى‏ باشد، آيه: «و فاكهة و ابّا» مركب است از دو لفظ «فاكهة» به معنى ميوه و «وأباً» به معنى درشت و شاداب و گوناگون على هذا بقول ايشان و او عاطفه نيست، و «وأب» بر وزن دهر صفت «فاكهة» است. و آنگاه احتمال خويش را نزديك به يقين دانسته است.

روح سخن ايشان در اين احتمال آن است كه اهل لغت و تفسير معناى صريحى و روايت صحيحى درباره اين كلمه نگفته و نقل نكرده ‏اند.

ولى براى «وأب» معناى روشنى است، ايضاً مى‏ گويد: علماى لغت «اَبّ» را دخيل و غير عربى گفته‏ اند. (ديوان دين ص 106 - 124).

نگارنده پس از تعمق و دقت، تحقيق ايشان را مورد قبول ندانستم.

زيرا اولا: هيچ يك از قُرّاءِ باءِ «ابّ» را بى تشديد نخوانده است.
ثانيا: در آنصورت تناسب و معنى آيات درست نخواهد بود. كه آيات بدين قرارند: «فَانْبَتْنا فيها حَبَّاً. و عِنَباً وَ قَضَباً. وَ زَيتوُناً وَ نَخْلَاً. وَ حَدائِقَ غُلباً. وَفاكِهَةً وَ اباً. مَتاعاً لَكُمْ وَ لِاَنَعْامكُمْ»

در اين آيات چنانكه مى‏ بينيم فرموده:
از زمين براى شما دانه، انگور، تره، زيتون، درخت خرما باغهاى انبوه يا درختان بزرگ، ميوه و چراگاه رويانديم.
پس از آن مى ‏فرمايد: اينها متاعند براى شما و چهارپايان شما.
معلوم است كه انگور، تره و غيره معمولاً خوراك انسان است، اگر «أبّاً» را و أب خوانده و وصف فاكهه بدانيم و درشت معنى كنيم به جمله «متاعاً... لانعامكم» محلّى باقى نخواهد ماند. زيرا مذكورات ما قبل، همه «متاعاً لكم» اند

و اينكه قضب به معنى يونجه است و در صحاح گويد آن اسفست (اسپست: يونجه) فارسى است مطلبى تمام نمى‏ شود زيرا ظاهراً مراد از آن در آيه تره خوردنى است و به مناسبت آنكه پشت سر هم چيده مى‏شود قضب گفته شده وانگهى اگر يونجه باشد براى اَنعام كافى نيست.
اما اگر «اَبّ» را چراگاه بگيريم مطلب تمام خواهد بود.

ثالثاً: وصف فاكهه در آيات ديگر مؤنث آمده مثل «فاكهة كثيرة» [لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَ‌ةٌ مِّنْهَا تَأْكُلُونَ زخرف:73]، [ وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَ‌ةٍ واقعة:32]، [مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَ‌ةٍ وَشَرَ‌ابٍ ص:51]،

لازم بود در آيه ما نحن فيه گفته شود: «فاكهة و أبة» تا صفت با موصوف در تأنيث موافق باشد، و لفظ و أب از صفات مشترك نيست تا مذكر و مؤنث در آن يكسان باشد و در لغت آنگاه كه موصوفش مؤنث باشد آمده: «قِدر و أبة» و نيز آمده «اناءِ وَ أبٌ» (اقرب الموارد).

وانگهى وَأب بمعنى ضخيم و واسع، وصف ميوه استعمال نشده بلكه وصف كاسه، گودال و نظير آنها آمده است نويسنده فوق الذكر پس از توجّه به اين نكته استعمال آن را در ميوه درشت معناى مُوَلّد (تازه) گرفته است تا اشكالى وارد نشود.

[گل مريم]

در خاتمه لازم است بدانيم: اَبّ از اوّل پر ماجرى است.

شيخ مفيد رحمةاللّه در ارشاد نقل مي كند:

از ابوبكر راجع به لفظ اَبّ سئوال شد.

در جواب گفت: فاكهه را مى‏ شناسيم اَمّا اَبّ ، خدا به آن داناتر است.

اين سخن به اميرالمؤمنين «عليه السلام» رسيد فرمود: سبحان اللّه آيا ندانسته كه اَبّ علف و چراگاه است و خدا در «فاكهة وَ اَبّاً» نعمتهاى خود را كه بر خلق و چهار پايان داده مى ‏شمارد؟!

ز مخشرى در كشاف ذيل آيه فوق قسمتى از روايت را نقل كرده و نظير آن را از عمر نقل مى‏ كند و در مقام اعتذار مى‏ گويد:

همت آنها مصروف به عمل بود نه بدانستن آنچه مورد عمل نبود.

علّامه امينى در الغدير ج 7 ص 103 و ج 6 ص 100 قول ابن حجر شارح صحيح بخارى را نقل كرده كه گفته: بقولى اَبّ دخيل است و عربى نيست.

مؤيّد اين قول خِفاءِ معنى آن بر شيخين است. آنگاه فرمود: احدى از اهل لغت به دخيل بودن آن اشاره نكرده‏ اند.

نگارنده نيز در صحاح و قاموس و اقرب و نظير آنها، نديدم كه به دخيل بودن آن اشاره ‏اى شده باشد.


به نقل از قاموس قرآن سایت تبیان