کسالت و نشاط در احادیث
در حدیث مشهور "جنود عقل و جهل" ، امام صادق (ع) میفرماید: "از جمله سربازان عقل نشاط است که ضدّ آن (یعنی سرباز جهل)، کسالت و بی حالی است."[ کلینی، کافی، ج1، ص 20.] در روایت دیگری میفرماید:" بر تو باد که از کسالت دوری کنی؛ زیرا کسالت و سستی به همراه نا آرامی و غم، تو را از بهرههای دنیوی و اخرویات محروم میکند."[ کافی، ج5، ص 85]
کار و کوشش، راهی است که آفرینش پیش پای انسان گذاشته تا با پیمودن آن، سعادت زندگی خود را دریابد و البته انحراف از مجرای خلقت و طبیعت اگر چه بسیار کم هم باشد، جز به ضرر انسان تمام نخواهد شد و در این صورت، انحراف از امری که اساس نظام زندگی روی آن استوار است، جز بدبختی دنیا و آخرت در بر نخواهد داشت
کسالت و نشاط در برخی از آثار ادبی
حافظ:
در مذهب طریقت خامی نشان کفر است آری طریق دولت، چالاکی است و چیستی
سعدی:
ندانی گه غله برداشتن که سستی بود، تخم نا کاشتن
خواجه عبدالله انصاری: در جوانی مستی ، در پیری سستی ، پس خدا را کی پرستی."[ لغت نامهی دهخدا، ذیل لغات: چالاکی، سستی]